'Surre’nin görkemi

Nadir bulunan kıymetli halılar, seccadeler, şamdanlar, paha biçilmez Mushaf-ı Şerifler... Halifelerin Mekke ve Medine’ye gönderdiği 'surre’ler Topkapı Sarayı Müzesi’nde sergileniyor

Nadir bulunan kıymetli halılar, seccadeler, şamdanlar, paha biçilmez Mushaf-ı Şerifler... Halifelerin Mekke ve Medine’ye gönderdiği 'surre’ler Topkapı Sarayı Müzesi’nde sergileniyor


Mukaddes yerlerin ve Hac yollarının emniyetini sağlamayı kutsal görev olarak üstlenen halifeler, sultanlar, her yıl Haremeyn (Mekke ve Medine) halkına keseler içinde 'surre’ adı verilen paralar ve hediyeler gönderirdi. Haremeyn’e ilk olarak Abbasî Halifesi El-Muktedir Billah zamanında, Osmanlılarda ise Yıldırım Bayezid tarafından surre gönderildi. Fakat surre gönderme adeti Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethinin ardından gelenekselleşti. 

Padişahların da katıldığı ihtişamlı törenlerle Topkapı Sarayı’ndan yola çıkan Surre-i Hümayun alaylarıyla Haremeyn halkına gönderilenler arasında para dışında, nadir bulunan kıymetli halılar, seccadeler, murassa avizeler, şamdanlar, paha biçilmez Mushaf-ı Şerifler, puşideler (örtüler), buhurdanlar, elbiseler ve daha pek çok kıymetli eşya bulunurdu. 

İşte şimdi tüm bu ihtişamlı hediyeler Topkapı Sarayı Müzesi Has Ahırlar bölümünde bir arada sergileniyor. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın himayesi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın desteğiyle Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü ve Kültür A.Ş. işbirliğinde hazırlanan sergi, Surre-i Hümayun geleneğini tüm yönleriyle anlatmayı amaçlıyor.

Sarayın prestiji
Topkapı Sarayı Müzesi Başkanı İlber Ortaylı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Surre-i Hümayun için büyük paralar harcadığını belirtiyor. Mesela Kanuni Sultan Süleyman, yedi köyün gelirini her yıl dokunan Kâbe örtüsüne bağışlarmış. Ortaylı, her yıl Recep ayının 12’sinde İstanbul’dan yola çıkan ve Ramazan’da Şam’a ulaşan Surre-i Hümayun’un önemli bir prestij olduğunu vurguluyor.
İlber Ortaylı, Haremeyn’e gönderilen kıymetli hediyelerin I. Dünya Savaşı sırasında Medine müdafii Fahrettin Paşa tarafından İngilizlerin eline geçmemesi için İstanbul’a yollandığını da sözlerine ekliyor. 

Sergide 16. yüzyıldan 19. yüzyıla sanatın her dalında ortaya konan seçkin eserlerden oluşan surreler, ilk defa bir araya getiriliyor. Hatta daha önce hiç sergilenmemiş eserlere öncelik veriliyor. Sergi konsepti, her yıl Haremeyn’e gönderilen surrenin kaydedildiği surre defterleri, Surre Alayları ile ilgili yazışmalar ve Topkapı Sarayı koleksiyonunda bulunan eserler esas alınarak oluşturulmuş.
Sergide; surre kesesi, surre altını, surre defterleri, Mekke ve Medine’nin faziletlerini anlatan yazmalar, Mekke ve Medine resimleri, Kâbe anahtarları, Kâbe kuşağı, zemzem sürahileri, kurban bıçağı, ferâşet beratları, Kâbe çinileri, Hacerü’l Esved mahfazası, Haremeyn halkının Kanunî Sultan Süleyman döneminde özledikleri su bolluğuna kavuşmaları üzerine yazdıkları teşekkürnâme ve Hac vekâletnâmesi gibi çeşitli eserler yer alıyor. Sergi 25 Mayıs’a kadar izlenebilir.
Tel: (0212) 512 04 80