'KOŞMAK' HAKKINDA BİLMENİZ GEREKEN HERŞEY

Koşu sevdasına göğüsleriniz sarkar mı? Peki yüz ifadeniz gerçekten yaşlanır mı? Koşmaya başlamak için 50 yaş çok mu geç? Koşmakla ilgili doğru ve yanlışlara bir göz atın şaşırabilirsiniz...

Havaların ısınmasıyla Urban Gym (şehir jimnastiği) akımına rağbet gösterenlerin sayısı da hızla artıyor. Parklar, sahiller bireysel sporcularla dolu. Ancak spor eğitmeni desteği olmadan yapılan aktiviteler, sakatlanmalara yol açabiliyor. En basitinden koşmanın bile belli kuralları var. Yaygın inanışlar veya arkadaşlardan duyulan ipuçları da her zaman doğru çıkmayabiliyor. Koşmakla ilgili bilmeniz gereken doğru ve yanlışları sizin için topladık.

* Koşmak diz kemiklerine zarar verir

YanlIŞ Koşan ve koşmayanlar üzerinde diz ve kalça kemiği erimesi (Osteoarthritis) araştırmaları yapıldı. Ancak iki deney grubu arasında ya çok az çıktı ya da hiçbir fark çıkmadı. Aksine koşmak, eklemin sağlıklı kalmasına yardımcı oluyor. Ama daha önceden bir eklem problemi veya çıkıklık varsa koşmak sorunu hızlandırabiliyor.

* Soğuk algınlığınız varsa koşmayın

YanlIŞ Soğuk algınlığı varken spor yapmak, sarf ettiğiniz eforu biraz da artırabilir o kadar. Ya da daha kolay yorulabilirsiniz. Ama sağlığınız için tehlike yaratmaz. Ancak grip farklıdır. Yüksek ateşli enfeksiyonları ayrı tutmak gerekir. Bu durumda egzersiz yapmaktan kaçınmalıdır.

* 50 yaş, koşmaya başlamak için geçtir

YanlIŞ Keşke daha çok orta yaş üstü insan koşsa... Düşük tempoda başlayıp kendinizi zorlamadığınız sürece koşmanın yaş ile bağlantısı yoktur.

* Tempoyu düşürüp artırmak formu geliştirmenin tek yoludur

YanlIŞ Bu sizin ne kadar fit olduğunuza ve neye ulaşmak istediğinize bağlıdır. Çoğu insan başlar ve başladığı hızla aynen koşar. Maraton koşmak istiyorsanız ne güzel! Tempoyu düşürüp artırma vücudun ısınmasını sağlar. Yani bir futbolcu oyun sırasında kısa sprintler atacaksa, kendisini geliştirmek için bu tarz çalışma idealdir ama herkes için geçerli değildir.

* Yanınızda daima nabız ölçer olmalı

YanlIŞ Nabız ölçüm aletleri, koşunun başlangıç aşamalarında sarf ettiğiniz eforu ve az ya da çok çalıştığınızı göstermesi açısından çok işe yarar. Ayrıca size aralıklı antrenman yaparken aşırıya kaçıp kaçmadığınızı da söyler ama sporcular zaten ne durumda olduğunu ve ideal nabız sayısını bilir. Terliyken ona bakmak için durmak çok da iyi fikir değil.

* Koşmak beldeki yağlanmadan kurtarmaz

DOĞRU Eğer çok kiloluysanız koşarak kilo verebilirsiniz. Ancak sadece aletli çalışma sizi beldeki yağlardan kurtarır.

* İyi bir koşucu olmak için iyi bir fiziğe ihtiyacınız var

DOĞRU Herkes koşabilir ama gerçekten iyi olmak için fiziksel olarak da fit olmalısınız. Biliyoruz ki çoğumuz için koşmak bir hobi ama isterseniz “sırım” gibi koşucuların fiziklerine bir göz atın...

* Koşmak göğüsleri sarkıtır

DOĞRU Kadınlar doğru spor sutyeni kullanarak bu sorunu çözebilir. Küçük göğüslü kadınlar, göğüslerini göğüs kafesine sıkıştıran tipte spor sutyenleri kullanır. Büyük göğüslü kadınlarsa göğüsleri saran/kavrayan geleneksel tipteki sutyenleri tercih eder. Son araştırmalar, sarmalayan klasik sutyenlerin göğüs sarkmalarına karşı daha etkili olduğunu gösterdi.

* Koşmak yüzünüze zararlıdır

DOĞRU Dikkat ederseniz uzun mesafe koşucuları biraz yaşlı görünür. Bu atletler üç sebepten dolayı normalden daha yaşlı dururlar. Sürekli hareket ve sonucundaki mekanik gerilmeler, cilt altındaki destek dokularında gerilmelere sebep olabilir. Sürekli güneş ve rüzgara maruz kalmak ciltlerini yıpratır. Ve vücut yağ oranları az olduğundan süzgün görünürler.

* Koşu bandında koşmak sokakta koşmak kadar etkili değildir

YanlIŞ Bilakis koşu bandında, topuktan omurgaya ve bele alınan darbeler daha azdır. Bu da vücutta daha az hasar demektir. Yolda koşmak ile koşu bandında koşmak arasındaki tek fark, koşu bandında yolun yürüyor olmasıdır. Yoldakiyle aynı kaloriyi yakar ve dinç olursunuz. Ama yarışlara katılacaksanız, yarışın yapılacağı parkur üzerinde hazırlanmanızı tavsiye ederiz.

* Koşmak en üst düzey bir yağ yakma çalışmasıdır

YanlIŞ Araştırmalar vücudun uzun süreli ve orta şiddetteki çalışmalarla yağ yaktığını gösteriyor. (Bir saatlik yumuşak bir koşu idealdir). Ama aynı kiloyu daha kısa ve daha yoğun çalışma seanslarında da verebilirsiniz. Ama bunun sonucunda yağ yakamazsınız.

* Hamileyseniz koşmayın

YanlIŞ Kadınların hamileyken koşamamaları için, taşıdıkları fazladan ağırlık yüzünden daha çabuk yorulmaları dışında hiçbir engel/sebep yoktur.

* Paranızı en iyi ayakkabıya yatırmaktan çekinmeyin

YanlIŞ Eğer koşmayı ciddi olarak düşünüyorsanız, iyi bir çift antrenman ayakkabısı alın. Eğer koşmak sizin için arada bir yapacağınız basit bir faaliyetse şu an ayağınızda giyiyor olduğunuz ayakkabılar iyidir. Eğer eklemlerinizde sorun varsa, spor yapmak için özel ayakkabılar bulmalısınız.

* Her 800 km’de bir yeni bir ayakkabı alın

DOĞRU Günümüz ayakkabıları bir yıl sonra bile yepyeni gibi görünebilir. Fakat darbe soğurma özelliklerinde 500-800 km geçtikten sonra belirgin bir azalma olur. Yeni bir ayakkabı aldığınızda tabandaki ezilme farkını hemen hissedersiniz. Bu nedenle ayakkabınızı yenilemekte tereddüt etmeyin.

Göğüse saplanan ani acı sizin kondisyonsuz olduğunuzu gösterir

* YanlIŞ Göğüse saplanan acıların (bıçak saplanması gibi) anlamı hâlâ tam çözülememiştir. İç organlar ve diyaframın aşırı hareketinden kaynaklandığı düşünülür. Bu çoğu koşucu için sorundur ve kişinin ne kadar fit olduğu ile ilgili değildir. Ama daha çok gençlerde, yirmili yaşlarda ve acemi sporcularda görülür. Dinç olmadığınız anlamına gelmez fakat kendinizi çok zorladığınızın bir göstergesi olabilir. Daha yaşlı koşucularda sonradan ortaya çıkan ve her koşunun aynı yerinde beliren veya soğuk günlerde kötü bir hal alan bıçak saplantıları, şüphe çekici bir durum olduğundan kalp ağrısı veya göğüs ağrısı ile karıştırılabilir. Eğer şüphe içindeyseniz doktorunuzla konuşmalısınız.

Koşmak olağan düzenli egzersizin sadece bir parçası olmalıdır

* DoĞru Eklemlerinizi güçlendirmek, sağlamlaştırmak ve vücut duruşunuzu düzeltmek için pilates, yoga ve başka türden jimnastik hareketleri gibi dayanıklılık eğitimleri de yapmalısınız. Sadece koşmak, her şeye yarayan bir aktivite değildir.

* 25 dakikadan az koşmak yararsızdır

YanlIŞ Bu, ne elde etmek istediğinize bağlı bir durumdur. Eğer maratonlara hazırlanıyorsanız 25 dakikadan az koşmak yarar getirmez. Bununla beraber, 25 dakikada hız ve tempoyla oynayarak belirli miktar yağ yakabilirsiniz. 1 dakika normal tempo koşup, 10 saniye sprint atın sonra yeniden 1 dakika normal hızına dönün. Bu şekildeki bir 25 dakika fazlasıyla sonuç verir.

* Yürümek yararsız bir angaryadır

YanlIŞ Yürümek mükemmel bir çalışma şeklidir. Bir saatlik enerjik, tempolu bir yürüyüş 300 kalori yaktırır