Acil kapısından çevrilmek yok

Sosyal Sigortalar Yasası’ndaki değişikliklerin ikinci ayağı 1 Ekim’de yürürlüğe giriyor. Yeni düzenleme birçok yenilik getiriyor.

TBMM’de kabul edilerek Mayıs ayında Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası’nın ikinci ayağı 1 Ekim’de yürürlüğe giriyor.
Emeklilerin çalışmasından, malul aylığı kriterlerine kadar çeşitli düzenlemeler getiren yasaya göre yeni dönemde acil durumlarda hastalar hastane kapısından geri çevrilmeyecek.
Yasa’nın emeklilik, prim gün sayısı ve emekli maaşı hesaplamalarında kullanılacak orana ilişkin hükümleri mayısta yürürlüğe girmişti. Yeni değişikliklerden bazıları şöyle:

Bağkurlular etkileniyor
- Yeni düzenlemeden en çok Bağ-Kur’lular etkilenecek. Bağ-Kur’lular için geçici iş göremezlik ödeneği verilmeye başlanacak. İş kazası ve meslek hastalığı ile analık halinde ayakta tedavilerde günlük kazancın iki bölü üçü, yatarak tedavide bir bölü ikisi oranında geçici iş göremezlik ödeneği alabilecek.
- Malul aylığı için daha önce aranan en az yüzde 66 oranında meslekte kazanma veya çalışma gücü kaybı oranı yüzde 60’a indirildi.
- Tarım Bağ-Kur’lularından ve köy muhtarlarından 15 günlük prim almak suretiyle 30 gün hizmet alma imkanı getirildi.
- İsteğe bağlı sigortalılık için daha önce SSK sigortalısı için en az üç yıl, emekli sandığına bağlı olanlar için en az 10 yıl sigortalılık şartı kaldırıldı. Ayrıca, kısmi isteğe bağlı sigortalı olunabilecek.

Yurtdışı işçisinin primi
- Yurtdışına götürülecek işçiler için sadece kısa vadeli ve genel sağlık sigortası kapsamında zorunlu tutulmuş, dilerse isteğe bağlı sigortaya devam edilebilecek. Prim oranları yüzde 13.5 ile yüzde 19’a düşürülerek işverenlerin prim yükü azaltıldı. Yurtdışında çalışan işçilerin aile fertleri de sağlık yardımından faydalanabilecek.

Engelli annesine emeklilik
- Sürekli bakıma muhtaç derecede özürlü çocuğu bulunan kadın sigortalılara kanundan sonra geçen hizmet sürelerinin dörtte birinin hem prim ödeme gün sayılarına eklenmesi hem de emeklilik yaşı indirilmesi sağlandı.
- Kadın sigortalıların doğumdan sonra işten ayrılmış olmaları ve çocuğun yaşaması şartıyla en fazla iki defaya mahsus olmak üzere azami dört yıllık sürelerini borçlanabilecek.
- Emekli sandığına bağlı eş ve çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için en az 10 yıllık hizmet şartı süresi 5 yıla düşürüldü.
- Bağ-Kur’lulara cenaze yardımı, cenaze ödeneği ile evlenecek hak sahibi yetim kız çocuklarına aylığının 2 yıllık tutarı evlenme ödeneği verilecek.

Yurtdışı tetkik
- Bağ-Kurluların sağlık hizmetlerinden yararlanmaları için gerekli olan 240 günlük prim gün, SSK çalışanlarının aile fertleri için gerekli 120 gün prim gün sayısı 30 güne iniyor. Bağ-Kur’lu 60 günlük prim borcu olsa dahi sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek.
- Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için gerekli olan bir yıl içinde 30 gün sigortalı olma şartı esnekleştiriliyor.
- İşten ayrılanlar, prim borcu olup olmadığına bakılmaksızın 90 gün daha sağlık hizmetlerinden yararlandırılacak.
- Tüm genel sağlık sigortalılarının ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerin yurtiçinde yapılamayan tetkiklerin yurtdışında da yapılabilmesine imkân sağlandı.

Maaşı 212 YTL olan
- Aile içindeki kişi başı geliri 212 YTL’den az olanlar, vatansız ve sığınmacılar, 65 yaş veya özürlü aylığı alanlar, şeref, vatani hizmet aylığı ve gazi aylığı alanlar, Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından bakılan çocuklar, köy korucuları, 18 yaşından küçük olanlar ile dünya olimpiyat şampiyonlarının genel sağlık sigortası primleri devlet tarafından karşılanacak.
- Aylık geliri 212 YTL ile 638.7 YTL arasında olanlar 25-55 YTL arasında, 638.7 ile 1.277 YTL arasında olan 73 YTL, 1.277 YTL’den fazla olanlar ise 146 YTL ödeyerek sağlık hizmetlerinden faydalanabilecek.
- Bağ-Kurluların yol ve refakatçi giderleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacak.
- Sağlık hizmeti sunucularının vatandaşlardan alabilecekleri fark ücretine yüzde 30 sınırlama getirildi.
- Yeni yasaya göre acil durumlarda 18 yaşından küçükler, bakıma muhtaç olanlar, ve iş kazası, meslek hastalıkları ve bulaşıcı hastalıklarda hiçbir şart aranmadan sağlık hizmeti alabilecek.



18 yaşını geçen kız çocuklarının ve çalışan emeklilerin durumu
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerin 1 Ekim’den itibaren emekli aylıkları kesilmeyecek. Yasanın bu hükmü 1 Ekim’den sonra ilk defa sigortalı olan kişileri kapsıyor. 1 Ekim’den önce sistemde bulunanlar bundan etkilenmeyecek.
18 yaşını doldurmuş kız çocuklarının aile gelirlerinin 212 YTL’den az olması durumunda primleri devlet tarafından karşılanacak. 212 YTL’den fazla olması halinde ise 24 YTL ödenmesi durumunda sağlık hizmeti alabilecekler.