AIDS diye ameliyat edilmedi!

HIV pozitiflerin dışlandığını gözler önüne seren bir araştırmadan örnekler: HIV pozitif olduğunu söylenince ameliyat edilmedi... Hemşire işyerini arayarak hastalığı söyledi... HIV pozitif olduğu için işten atıldı

Devlet memuru bir HIV pozitif, tanısı reçete üzerine açıkça yazıldığı için işten uzaklaştırıldı ve arkadaşları tarafından dışlandı, AIDS ’e bağlı hastalıklar sebebiyle yaşamını yitiren kişinin eşi cenazeyi kaldırmak üzere işlem yaptırırken mezarlık müdürlüğü tarafından mezarın kireçleneceği söylendi, solunum güçlüğü çeken hastanın ameliyat edilmesine karar verildi, HIV pozitif olduğu öğrenilince ameliyat edilmedi. Bunlar HIV pozitiflerin karşılaştığı hak ihlallerinden sadece birkaçı. Rakamlar ayrımcılığın birkaç örnekle sınırlı kalmadığını gösteriyor. HIV pozitiflerin yüzde 42’sine tanıyı açıklayan sağlık görevlisi tarafından hiçbir bilgilendirme yapılmıyor, yüzde 48’i hastanede kendilerini rahatsız edecek davranışlara maruz kalıyor, yüzde 34.8’i işten çıkarılıyor, yüzde 30.4’ü dışlanıyor...

10 ilde araştırma
Pozitif Yaşam Derneği, Türkiye’nin farklı şehirleride yaşayan HIV pozitif kişilere ulaşarak, tedavi ve hakları konusunda bilgi vermek, sorunlarını analiz etmek ve çözüm üretmek için Anadolu projesini hayata geçirdi. Türkiye’de en fazla HIV ile yaşayanların bulunduğu Adana, Ankara, Antalya, Bursa, İzmir, İstanbul, Kayseri, Kocaeli, Mersin ve Trabzon illeri olmak üzere 10 ilde yapıldı. Proje kapsamında 163 HIV pozitife ulaşıldı. HIV pozitiflere hizmet veren hastanelere, il sağlık müdürlükleri, dört ilde bulunan HIV/AIDS Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezleri, eczaneler ziyaret edildi. Durum tespiti yapıldı. HIV pozitiflerle yüz yüze görüşülerek HIV/AIDS hakkında ayrıntılı bilgi verildi. Proje kapsamında yapılan anket ise HIV pozitiflerin yaşam standartlarını, uğradıkları hak ihlallerini gözler önüne serdi. Anket 114 kişi üzerinde yapıldı. Bunların yüzde 74’ü 25-40 yaş gurubunda. HIV pozitifler profesörden inşaat işçisine kadar 47 farklı meslekten. Araştırmanın sonuçları şöyle :

Yüzde 45’i çalışmıyor
* HIV pozitiflerin yüzde 48’i çalışıyor, yüzde 45’i çalışmıyor.
* Yüzde 58’i SSK’lı, yüzde 29’u yeşil karttan yararlanıyor.
* Tanısının kendisinden habersiz başkaları ile paylaşıldığını söyleyenlerin oranı yüzde 28.
* Ankete katılanların yüzde 42’si tanıyı açıklayan sağlık görevlisinin hiçbir bilgilendirme yapmadığını belirtiyor.

Yanlış bilgilendirme
* HIV ile ilgili yanlış bilgilendirme oranı yüzde 8. Verilen yanlış bilgiler ise şöyle;

HIV’in tedavisi yok, sonu ölüm, çocuklarına sarılma, cinsel hayatını bitir, çocuk sahibi olamazsın.

* Araştırmaya katılanların yüzde 48’i hastanede kendilerini rahatsız edecek davranışlara maruz kaldıklarını belirtti.

* Hastanede uğranılan hak illalleri sırasıyla şöyle; yüzde 24.5 gizlilik ihlali, yüzde 18.4 tedavi edilmemeleri, yüzde ameliyat edilmemeleri, yüzde 12.2 ayrımcı davranışlar sergilenmesi, yüzde 8.2 tıbbi malzemelere HIV’i belirtecek işaretler konması...

* HIV pozitiflerin yüzde 78’i tanılarını ailesinden kişilerle, yüzde 58’i arkadaşlarıyla tanısını paylaştığını söylüyor.

* Sosyal ve kamusal alanda hak ihlallerinin başında ise yüzde 34.8 ile işten çıkartılma geliyor. Onu, yüzde 30.4 ile dışlanma izliyor.

Ayrımcılık her yerde
Rakamların yanı sıra hikâyeler de HIV pozitiflere yönelik ayrımcılığı gözler önüne seriyor. Derneğin ilgili kurumlarla irtibata geçerek çözüm bulduğu olaylardan bazıları şöyle:

* HIV pozitif kişi ameliyat olmak için hastaneye yatırılmış ancak ameliyat öncesi HIV pozitif olduğunu söylemesinden sonra, dosyasının üzerine büyük harflerle HIV pozitif yazılarak, ameliyatı reddedildi.

* İşyerine hastaneden ‘Bu kişide bulaşıcı hastalık bulguları görülmüştür, en kısa zamanda hastaneye gelmesi gerekmektedir’ şeklinde bir yazı gitmiştir.

* HIV pozitif kişi darp edildiği için hastaneye götürüldüğünde, doktoruna HIV tanısını söylemesi üzerine jandarma ve işvereni ile tanı paylaşılmıştır.

* HIV pozitif tanısı hemşire tarafından kişinin çalıştığı işyeri aranarak haber verilmiştir.

* Danışan, evlilik öncesinde test yaptırmıştır. Testte sonucunun pozitif çıkması sonrasında ilgili sağlık personeli kendisine ‘evlenebilir’ raporu veremeyeceğini bildirmiştir.

* İl sağlık müdürlüğü HIV pozitif kişinin evini aramış ve eşiyle görüşerek danışanın tedavi alıp almadığını sormuştur.

* Danışan HIV tanısını işyerindeki hekimle paylaşmıştır. İlk önce ücretsiz izne çıkartılmıştır. Bir yıl sonra işyerinde tanının herkesçe bilindiği gerekçesiyle işten çıkartılmıştır. Kendi isteği ile işten ayrılmış gibi evrak imzalatılmıştır.