Diyabetliler nasıl egzersiz yapmalı?

Samsun Gazi Devlet Hastanesi Diyabet Merkezi Sorumlu Hekimi Dr. Zerrin Yıldızbaş, egzersizin diyabet tedavisinde eğitim ve tıbbi beslenmenin yanında tedavinin üçüncü ayağını oluşturduğuna dikkat çekerek, "Haftada 3-4 kez 20-60 dakika kesintisiz orta şiddette egzersiz yapılmalı" dedi.

Diyabet hastalarının egzersiz yapmaları ve tedavi sürecinde yaşamda egzersizin önemine değinen Dr. Zerrin Yıldızbaş, egzersiz programı hazırlarken iki önemli kural olduğunu, egzersizin kişiye özel olması ve egzersiz sırasında olası risklerin en aza indirgenmesinin kuralları oluşturduğunu söyledi. Egzersizde diyabeti olanlarda da olmayanlar kadar yararlı etki edinilmesi, kardiyak performansı artırması, kas kollagenlerinin kaybettikleri esnekliği yeniden kazanmalarının sağlaması, bireye psikolojik rahatlık sağlaması, kilo ve metabolik kontrolü sağlamada yardımcı olması gibi amaçların güdülmesinin gerekliliğini vurgulayan Yıldızbaş, egzersizin insülin gereksinimini azalttığını, kas kitlesini artırdığını, yağ kitlesini azalttığını, Hba1c'yi düşürdüğünü, periferik insülin duyarlığını artırdığını, kanın pıhtılaşabilir özelliğini azalttığını ve psikolojik destek sağladığını kaydetti.

Haftada 3-4 kez 20-60 dakika kesintisiz orta şiddette egzersiz yapılmasının gerekli olduğunu ifade eden Yıldızbaş, "Egzersiz şekerinizi düşürür. Bu sebeple egzersiz sırasında ve sonrasında hipoglisemi (Kan şekeri düzeyinin 50 mg/dl veya altına düşmesi) açısından dikkatli olunması gerekli. Özellikle hasta tek başınıza iken çok ağır egzersizlerden kaçınmalı. Egzersiz için başka insanlarla paylaşılan spor, jimnastik salonlarını ve havuzlar tercih edilmeli. Eğer koşacak veya bisiklete binilecekse tek spor yapılmamalı. Egzersizden önce ara öğün alınmalı. Egzersiz sırasında kan şekeri düşmeye başladığının hissedilmesi anında hemen durulmalıdır. 'Sakın bir tur daha atayım' veya '5 dakika daha devam edeyim' diye düşünülmemeli. Hemen kan şekeri ölçülmeli ve kısa etkili bir şeker alınmalıdır. Eğer egzersize devam etmek isteniyorsa 15 dakikalık dinlenmeden sonra tekrar başlanabilir. Eğer bunu yapılmazsa kan şekeri kısa sürede tekrar düşecektir. Yapılan çalışmalarda egzersizin hipoglisemi riskinin 4-10 saat sonra egzersiz sırasındakilerden bile daha fazla olduğunu göstermiştir" dedi.

Egzersiz zamanları hakkında da bilgi veren Yıldızbaş, "Spor yemekten sonra plazma glukozunun en yüksek olduğu saatlerde yapılmalıdır. Eğer bu saatlerde yapılamazsa o anki kan şekeri düzeyine bakarak eğer düşmeye meyilli ise 15-30 gr karbonhidrat alınmalıdır. Gerekli durumlarda insülin dozu yüzde 10-20 azaltılmalıdır. Eğer egzersiz uzarsa egzersizin ağırlığına bağlı olarak her 30 dakikalık uzama için 10-15 gr KH alınmalıdır" diye konuştu.

Yıldızbaş, egzersizin mutlaka doktor önerisi ile yapılması gerektiğini de sözlerine ekledi.