Erken doğuma erken çözüm

Son 10 gündür Türkiye’nin gündemini meşgul eden erken doğumlar hakkında acilen alınması gereken önlemleri dün ilgili dernekler anlattı

Ankara Zekai Tahir Burak Hastanesi’ndeki yeni doğan bakım ünitesinde bir ay içinde 49 bebeğin hayatını kaybetmesi son 10 gündür Türkiye’nin gündemindeydi. Hastane yetkilileri, ölümlerin enfeksiyondan kaynaklanmadığını, erken doğan bebeklerin ölüm oranlarının dünya genelinde yüksek olduğunu, malzeme ve personel sıkıntısı çeken hastanelerde bebek ölümleriyle karşılaşmanın ‘normal’ olduğunu açıklamıştı. Prematüre bebek ölümleri konusunda önlem alıp kamuoyunu bilgilendirmek için anne ve bebek sağlığı konusunda çalışan çeşitli derneklerin dün düzenlediği toplantıda, Türkiye’nin bu konuda alması gereken önlemler konuşuldu.

Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. İsmail Mete İtil, erken doğan bebeklerle ilgili yaşanan sorunların, son zamanlarda sıkça görülen tüp bebek yönteminin bir sonucu olduğunu söyledi. İtil, “Burada iş, kadın doğum uzmanlarına düşüyor. Gebeliğin kesin olması için tüp bebek uygulamasında birden fazla embriyon rahim içine yerleştiriliyor ve bu durumda çoklu gebelikler görülüyor. Bu bebeklerin çoğu 800, 900 gr. ağırlığında doğuyor. Teknik imkân olsa bile düşük kilolu bebeklerin yaşatılması çok zor. Akciğerleri henüz gelişmemiş olduğu için, solunum makinesine bağlanmaları bile söz konusu değil. Biz bu bebekleri bir deney, bir olasılık için kaybediyoruz. Çoklu gebelikler önlenmeli” diye konuştu.

Türk Neonatoloji Derneği Başkanı Murat Yurdakök’se Türkiye’de her yıl 1.3 milyon bebeğin dünyaya geldiğini, bunların en az 100 bininin prematüre, yani erken doğan bebek olduğunu, bu bebeklerin enfeksiyon kapma risklerinin normal bebeklerin çok üstünde olduğunu açıkladı. Türkiye’de yeterli yenidoğan bakım ünitesi olmadığını söyleyen Yurdakök, 7 bin 800 olması gereken ünite sayısının sadece yarısının olduğunu açıkladı.
8 bin 250 hemşire ve en az 1300 solunum cihazlı kuvöz olması gerektiğini ancak rakamlar bunun çok altında kaldığı için hastanelerin yeterli hizmet veremediğini belirten Yurdakök, gerekli teknik donanım olsa bile kullanabilecek yetişmiş personel eksikliğinin büyük sorun olduğunu söyledi.

‘Daha önce anlatamadık’

Üniversiteler, YÖK ve Sağlık Bakanlığı’nın koordineli çalışması ve personel-teknik ekipman eksikliğini gidermesi gerektiğini, aksi halde bebek ölümlerinin süreceğini söyleyen başkan, “Biz daha önce yaptığımız araştırmalardan bir gün bu bebek ölümlerinin gerçekleşeceğini biliyorduk ancak bunu anlatamadık. Durumun anlaşılması için bu kadar bebeğin ölmesi gerekiyor muydu? Hastanenin gelen hastayı yer yokluğundan kabul etmeme gibi bir hakkı yok, mecburen kabul ediyor ama bakamıyor” diye konuştu.
Bebek ölümlerinin engellenmesi için alınabilecek önlemlerse şöyle sıralandı:

* Çoğul gebeliklerin oluşmasında önemli faktör olan yardımcı üreme teknikleri uygulamalarında transfer edilen embriyon sayısına hem devlet hem de özel kurumlarda olmak üzere kesin kısıtlama getirilmeli.
* Yenidoğan bakım üniteleri ülke şartlarına göre yeniden düzenlenmeli.
* Doğum öncesi anne ve doğum sonrası bebek bakımına yönelik sağlık hizmetlerinin organizasyonu sağlanmalı, bebek nakil sistemi kurulmalı.
* Yenidoğan bebek uzmanı yetiştirilmeli.
* Erken doğum konusunda toplumsal bilinç oluşturulmalı.
* Önleyeci ilaçlar üzerinde çalışılmalı.