Grip zatürreeye zemin hazırlıyor. İlk 8 saatte önlem alınmazsa, hastalık ölüme yol açabiliyor

Kış aylarında en çok görülen hastalıkların başında gelen grip, milyonlarca kişiyi etkiliyor. Ancak grip, getirdiği ağır hastalık tablosunun dışında ölümcül olabilen zatürreeye de dönüşebiliyor. Hatta 22 - 28 Kasım Zatürree Ölümlerinin Önlenmesi Haftası nedeniyle uzmanların dikkat çektiği gibi grip salgınları, zatürree oluşumuna zemin hazırlayarak gripten ölümlerin asıl nedenini oluşturuyor. Çoğu kez grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklarla karıştırıldığından doktora başvurulmuyor. Ağır seyreden akciğer hastalığı zatürree, ölümlere yol açabiliyor.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve Toraks Derneği Solunum Sistemi Enfeksiyonları Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Tevfik Özlü, birbiriyle ilişkili bu 2 kış hastalığıyla ilgili sorularımızı yanıtladı...

Kış sezonunda zatürree kaç kişiyi tehdit eder?
Sadece kış değil, tüm mevsimlerde görülebilir. Ancak, kış aylarında daha sık rastlanır. ABD’de yılda 5,6 milyon zatürree hastası olup bunun 1,1 milyonunun hastaneye yatırıldığı, kalanının ayakta tedavi edildiği bildiriliyor. Zatürree, tüm dünyada ve ülkemizde en sık görülen ve en fazla ölüme neden olan hastalıklar arasında. Bizde ölüm nedenleri arasında beşinci sırada.

Hangi koşullar zatürreeye yakalanmayı kolaylaştırır?
İleri yaş, kronik, sinir ve bağışıklık sistemi hastalıkları (Kalp, böbrek, karaciğer, şeker, kas hastalıkları, inmeler, bunama, AIDS, kan kanserleri), akciğer hastalıkları (KOAH, bronşektazi, akciğer kanseri), yutma güçlüğü yapan durumlar, sigara kullanımı, alkol alımı, kusmalar, geçirilmiş uzun ameliyatlar ve grip salgınları zatürree oluşumunu kolaylaştırır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), olası bir grip salgınında 7 milyon kişinin ölebileceği yönünde uyardı. Bu ölümler zatürreeden olacak anlamına mı geliyor?
Evet. WHO’nun 7 milyon kişi diye bahsettiği, zatürree kaynaklı ölümler. Zatürree öldürücü, ama çok bulaşıcı değil. Grip daha bulaşıcı.

Grip zatürreeye nasıl yol açıyor?
Grip virüsü, bizzat zatürreeye yol açabildiği gibi, diğer mikroorganizmalara bağlı zatürreelerin ortaya çıkmasını da kolaylaştırabilir. Gribin ağır seyrettiği ve ölümcül olduğu olgular çoğunlukla zatürreenin gribe eşlik ettiği olgulardır. Zatürreelerin ve ölümlerin önlenmesi için grip salgınlarının önlenmesi gerekir.

Altta yatan grip mi, yoksa soğuk hava mı daha tetikleyici?
Grip, soğuktan bağımsız olarak zatürreeye eğilimi çok artırıyor. Solunum yollarında oluşturduğu tahribatla zatürreeye zemin hazırlıyor.

Maske kullanılmalı
Grip ve zatürree aşılarının koruyuculuğu ne kadardır?
Grip aşısının koruyuculuğu uygulanan popülasyonun özelliklerine göre değişir. Sağlıklı çocuklar ve genç erişkinlerde gribi önlemede yüzde 70 etkindir. Zatürreeyi ve hastaneye yatışlarını önlemede yüzde 50, ölümleri önlemede yüzde 80 etkindir.

Korunmak için başka nelere dikkat etmeli?
Zatürree oluşumunu kolaylaştıran faktörlerin düzeltilmesi ve zatürreelere yol açabilen grip salgınları sırasında kalabalıkla temasın azaltılması, maske kullanımı ve yüksek riskli gruba grip bulaştırabilecek kişilerin aşılanması, korunma için önerilen hususlardır.

Zatürreeyle ilgili halk arasında yanlış inanışlar var mı?
Zatürree belirtileri halk arasında grip, bronşit, soğuk algınlığıyla karıştırılıp önemsenmemekte, ’Nasıl olsa birkaç güne geçer’ denilip doktora başvurulmamaktadır. Bu, zatürreeden ölümlerin asıl nedenidir. Çünkü, zatürreede ilk 8 saatte tedaviye başlanmadığında ölüm oranı artmaktadır.

Zatürree belirtileri

Kimi zatürreeler üşüme, titreme, yüksek ateş, öksürük, iltihaplı balgam çıkarmayla ani olarak ortaya çıkar.
Bazılarında birkaç gün devam eden iştahsızlık, halsizlik, eklem ve kas ağrılarını takiben kuru öksürük, ateş yükselmesi, bulantı, kusma, baş ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Çocuklarda belirtileri, yaşa ve zatürreeye yol açan etkene göre değişim gösterebilir.
Bazen tek bulgu hızlı soluma olabilirken, bazen de solunum sistemiyle ilgili hiçbir bulgu olmaksızın sadece ateş, karın ağrısı ve kusma şikâyeti olabilir.

100 milyon kişi tehdit altında

WHO: "Kuş gribi, insanlara bulaşıp salgın hastalık haline gelirse 100 milyon kişi ölür"

DIŞ HABERLER SERVİSİ
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bölge müdürü Şigeru Omi, Hong Kong’da düzenlediği basın toplantısında, "Kuş gribi insan gribine dönüşecek olursa, en ihtiyatlı kimselere göre 8 - 10 milyon kişi ölecek. En karamsar olanlara göre de bu sayı 50 milyonu geçebilir, 100 milyona dayanabilir" dedi.
H5N1 adlı virüsün, şimdiye kadar Asya ülkelerinde 32 kişinin ölümüne yol açtığını anımsatan WHO yetkilisi, bunun er geç insanlar arasında salgın haline geleceği uyarısında bulundu ve "Eskiden olsaydı salgının yayılması bir yılı bulurdu, şimdiyse küreselleşme nedeniyle birkaç haftada salgın bütün dünyaya yayılabilir" diye konuştu.
"Hazırlıklı olmalıyız" diyen yetkili, "Yoksa sonuç felaket olur. Tarih göstermiştir ki, ortalama otuz yılda bir salgın hastalık başgösteriyor. Yeni salgın için ortam hazır" ifadesini kullandı.