Kabuslar ve Karabasanlar Nelerdir?

Kabuslar, canavarlar ve korkutucu olaylarla dolu tedirgin edici rüyalardır. Çoğu insan, özellikle sabahın erken saatlerinde kabus görür. Bu olayın ara sıra gerçekleşmesi önemli bir sorun değildir. Kabus bozukluğu olan kişilerin kabuslarla ilgili ciddi problemi olur.

Karabasanlar kabuslardan farklıdır. Karabasan sırasında:

•Sinirli ve huzursuz olabilirsiniz, uyanamayabilirsiniz ve rahatsız olabilirsiniz.
•Çığlık atabilirsiniz ya da çılgınca konuşabilirsiniz.
•Gözleriniz tamamen açık olmasına ve görebiliyor olmanıza rağmen tepki veremeyebilirsiniz.

Sabahleyin uyandığınızda ne olduğunu hatırlayamazsınız. Karabasanlar zararsızdır ve her biri derin uykuyla sona erer

Nasıl Oluşur?

Kabuslar genellikle çocukluk döneminde, özellikle de 3 ila 6 yaş arasında olur. Bazı insanlar her kabusta başka bir rüya görürlerken, bazıları da aynı rüyayı defalarca görebilir. Kabuslar anti-depresan ve uyku ilacı gibi belli ilaçların alınması sonucu da oluşabilir. Bu durum, travma sonrası stres bozukluğunun (TSSB) ya da panik bozukluğunun bir belirtisi olabilir. Kadınlar erkeklerden daha fazla kabus görürler.

Karabasanlar, kabuslar kadar yaygın değildir, daha çok 4 ila 12 yaş arasındaki çocuklarda başlar ve genellikle geçer. Yetişkinlerdeki karabasan, 20li yaşlarda başlar. Genç erkekler, genç kızlara nazaran daha fazla karabasan görürler ancak karabasandan etkilenen yetişkin erkek ve kadınların sayısı eşittir.

Karabasanların sebebi bilinmemektedir fakat stres, gerginlik ve çatışmayla alakalıdır. Uyurgezerlerin ya da ailesinde karabasan gören insanlar bulunan kişilerin karabasan görme ihtimali daha fazladır. 

Semtomları Nelerdir?

Eğer:

•Kabuslar sırasında defalarca uyanıyorsanız
•Rüyaların uzun sürdüğünü hissediyorsanız ve çok korkutucularsa
•Kabuslar hayatınızı, güvenliğinizi ve sizi tehdit eder gibiyse
•Kabusları detaylarıyla hatırlıyorsanız
•Rahat uyuyamamanız iş, okul veya sosyal aktivitelerinizi etkiliyorsa.

Kabus sorununuz olabilir.

Karabasanlarınız olduğunda:
•Uyumaya başladıktan birkaç saat sonra çığlık atmaya ve ağlamaya başlayabilirsiniz.
•Kalbiniz çarpıntınız ve soluk alıp vermeniz sıklaşır.
•İnsanlar sizi gördüklerinde rahat olmadığınızı farkederler.
•Rüyayı kesinlikle hatırlamazsınız.
•Başkaları size bahsetmedikçe olayı hiç hatırlayamazsınız.

Nasıl Teşhis Edilir?

Uzmanınız size:

•Uyku düzeninizi
•Kafein, alkol, ilaç kullanımınızı
•Yeme ve egzersiz alışkanlıklarınızı
•Zihinsel ve fiziksel durumunuzu
•Hastalık geçmişinizi, zihinsel sağlık geçmişinizi ve aile geçmişinizi
•Stres kaynaklarını sorabilir.

Sizinle konuştuktan sonra, doktorunuz sizi fiziksel olarak muayene eder. Laboratuar testleri için kan örneği alabilir.

Doktorunuz bir uyku merkezinde uyumanızı tavsiye edebilir. Burada, gece boyunca nefes alıp vermeniz, göz hareketleriniz, kaslarınızın tonusu, kanınızdaki oksijen seviyesi, nabzınız ve kalp ritminiz ve beyin dalgalarınız incelenir. 

Nasıl Tedavi Edilir?

Kabus bozukluğu olan insanlar için danışmanlık ve terapi yöntemleri genellikle faydalı olur. Bazı antidepresan ve uyku ilaçları da tedaviye yardımcı olur. Ancak bazı uyku hapları bağımlılık yapabilir. Uzmanınızla birlikte kısa ve uzun süreli kullanım için doğru ilacı belirleyebilirsiniz.

Şiddet içerikli şovlar ve korku filmleri yatarken korkmaya ve kabus görmeye neden olabilir. Bu tip şovları izlemekten kaçının. Çocuğunuzu, uyuduktan bir saat sonra, kısa bir süre karşılıklı konuşmak için uyandırarak gece karabasanı görmesini engelleyebilirsiniz.

Uzmanınız size rahatlama tekniklerini, diyetinizi değiştirmenizi ve egzersizle desteklenen bir sağlıklı yaşam tarzını önerebilir. Daha dinlendirici bir uyku için uzmanınıza danışabilirisiniz.