Kış kapıda, 'domuz' uyanıyor

Domuz gribi çalışmalarını sürdüren pandemi uzmanları, küresel grip sezonunun başlaması ve okulların açılmasıyla birlikte virüse karşı daha hazırlıklı olmak gerektiğini söylüyor

Geçen nisanda Meksika’da patlak verip, tüm dünyada uzmanların beklediğinden çok daha kısa bir sürede yayılan, ‘domuz gribi’ olarak tanınan ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) son dönem verilerine göre bugüne dek 2 bin 800’ü aşkın kişinin ölümüne neden olan A/H1N1 virüsü, yine WHO’nun tahminlerine göre önümüzdeki kış aylarında toplam 2 milyar insanı enfekte edecek.
WHO tarafından ciddi ve orta dereceli pandemik H1N1 vakalarının tedavisinde tavsiye edilen iki ilaçtan biri olan Tamiflu hakkındaki son bilgiler, önceki gün ilacın üreticisi Roche İlaç’ın Basel’deki merkezinde yapılan basın toplantısında açıklandı.

Roche pandemi ekibi lideri David Reddy, yaptığı sunumda antiviral bir ilaç olan Tamiflu’nun, virüse maruz kalma riski yüksek olan kişiler tarafından önleyici olarak da kullanılabileceğini açıkladı. Reddy, ilacın sağlık çalışanları gibi risk grubunda olanlarda yarım doz alınarak önleyici olarak kullanılabileceğini söyledi. Roche İlaç Birimi CEO’su William Burns de hastalığı önleme konusunda ilk etapta aşının, tedavideyse ilacın etkili olduğuna vurgu yaptı.

Dünya nüfusunun üçte biri
Roche pandemi ekibi lideri David Reddy’ye, WHO’nun önümüzdeki dönemde 2 milyar insanın virüsten etkileneceği konusundaki öngörüsünü soruyoruz; “Bir tahmin yapmak zor, biz WHO’nun rakamlarını baz alıyoruz” diyor ve ekliyor: “Mevsimsel gripte, insanların yüzde 3’le yüzde 10 arasındaki kesimi hastalığa yakalanır. Pandemi dalgasıyla birlikte tüm nüfus riske daha açık hale geliyor. WHO, dünyada toplam nüfusun üçte birinin bu grip sezonunda ya da bir yıl içinde virüse yakalanabileceğini söyledi. Virüsün önümüzdeki aylarda daha tehlikeli olup olmayacağını bilemeyiz ama şu var ki, grip kışın daha kolay yayılıyor. Bir de enfekte olacak kişi sayısını göz önüne alınca, durumun daha mühim hale geleceğini söyleyebiliriz. Ama virüsün nasıl değişeceğini şimdiden tahmin etmek zor.”

Grip sezonu
Roche Pandemi Komitesi Başkan Yardımcısı Catherine Steele de virüsün nasıl yayılacağı konusunda spekülasyon yapamadıklarından bahsediyor.
Steel’in yorumu “H1N1 Meksiko’da başladı. Altı ayda yayılabilecek virüs, altı haftada yayıldı. En çok Asya Pasifik’ten korkuluyordu, bu şimdi gerçekleşebilir. Nitekim Japonya erkenden önlemleri almaya başladı” şeklinde.
Peki panik havası dağıldıkça, hükümetler de ipin ucunu daha gevşek tutmaya başlamış olabilir mi? Steel, 2002’den beri bu konuyu ulusal hükümetlerin gündeminde tutmaya çalıştıklarından bahsediyor: “Şu anda kuzey yarımkürede mevsimsel grip sezonu başlıyor, okullar açılıyor. Konuyu rafa kaldıramayız. Ayrıca virüse ne olduğunu şu an bilmiyoruz.”

Hangi ülkeler etkilenecek?
Reddy ise her zaman için en kötüsüne göre plan yapmak gerektiğinden bahsediyor ve şu anda global olarak 100 milyon tedavilik bir hazırlık yaptıkları bilgisini veriyor. “Klinik çalışmalara odaklanıyoruz. En ağır vakaları inceliyoruz ve en kötüsüne hazırlanarak en iyiyi umuyoruz. Eğer virüs daha kötüye giderse nasıl davranmamız gerektiğini bilmek istiyoruz” diyen Reddy’ye göre, virüsün nasıl bir yol izleyeceğini bilmek mümkün olmasa da şu anda dolaşımda olan virüs, orta derecede hastalığa neden olduğu için şanslı sayılırız. Ama virüsün yakın zamanda daha da ciddi bir duruma gelmesi riski her zaman gündemde.

Peki Meksika’dan çıkıp dalga dalga yayılan virüsün en çok hangi bölge ya da ülkeleri etkileyebileceğini öngörmek mümkün mü? Reddy sorumuzu “Hayır” diyerek yanıtlıyor ama tüm uzmanların emin olduğu bir nokta var ki, genel sağlık koşullarıyla beslenme şartları kötü durumda olan, sağlık altyapısı en az gelişmiş durumdaki ülkeler ciddi anlamda risk altında...