Türkiye'de 4 kişinin kuş gribi nedeniyle hayatını kaybetmesinin ardından kanatlı hayvan itlaf çalışmaları devam ediyor. "Kuş Gribi" ile mücadelenin "Ulusal bir seferberlik" anlayışıyla sürdürülebilmesi için Ankara'da kuş gribi değerlendirme toplantısı yapıldı; alınacak önlemler sıralandı.


Ankara Dedeman Oteli'nde düzenlenen toplantıya Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Sağlık Bakanı Recep Akdağ ve İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu katıldı. Toplantıya ilgili bürokratlar ve bilim adamları ile birlikte 81 ilin valisi de bulundu.

'TOPYEKÜN İTLAF OLMAZ'

Ülke gündemini son aylarda işgal eden olay karşısında Tarım ve Köyişleri, Çevre ve Orman ve Sağlık Bakanlığı'nın koordinasyonla işi götürdüklerini söyleyen Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, kuş gribinin kanatlı hayvanlardan kaynaklandığını belirterek, “Ama bunu önlemek için yürütülen, evinizdeki kanaryaya, bülbüle, insanın gönlünü hoş eden, yaradılış harikası kuşlara karşı topyekün bir itlaf kampanyasını hiç kimse içine sindiremez” dedi.

YOLLAR HATAY'DA BİRLEŞİYOR

Kuş gribinin yabani göçmen kuşlar yoluyla yayılması nedeniyle bu işin koordinasyonunun içinde yer aldıklarını anlatan Pepe, 2004 yılı mart ayında Dünya Sağlık Örgütü'nün uyarılarını dikkate alarak, ilgili kuruluşları bilgilendirdiklerini söyledi. Göçmen kuşların yollarıyla ilgili de bilgi veren Pepe, kuzey yarımküre ile güney yarımküre arasında iki büyük göç yolu bulunduğunu, bu yollardan birinin Kırgızistan, Kazakistan, Rusya ve Ukrayna'dan gelip, Artvin ve Iğdır üzerinden Hatay'a inen bir hat izlediğini söyledi. Bir diğer hattın da Macaristan, Romanya ve Bulgaristan üzerinden İstanbul'a ulaştığını kaydeden Pepe, bu iki hattın Hatay üzerinde birleştiğini söyledi. Göçmen kuşlardan bazılarının Türkiye'yi istasyon olarak kullandığını ve bunlardan bir bölümünün sulak alanlarda konakladığını anlatan Pepe, Türkiye'nin yüzölçümünün yüzde 1.5 ile 2'sinin sulak alanlardan oluştuğuna dikkati çekti.


Bu bölgelerdeki su kuşlarının civarındaki kanatlılara hastalık bulaştırma riski bulunduğunu belirten Pepe, söz konusu bölgelerdeki yetkililerin tam bir teyakkuz durumunda, en küçük vakayı bile bildirmelerinin gerekli olduğunu söyledi. Kendilerine ulaşan ihbarlar üzerine Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın laboratuvarlarına yüzlerce vaka gönderdiklerini belirten Pepe, bunlardan sadece Ankara Sarıyar Barajı'ndaki iki tane yeşil başlı ördekte kuş gribine rastlandığını söyledi.

'KUŞ BEYİNLİ SÖZÜ YANLIŞ'

Kuş beyinli sözünün doğru olmadığını kaydeden Pepe, bu hayvanlarda muhteşem bir algılama yeteneği bulunduğunu söyledi. Kendisine daha önce kuşların göç yollarının değiştirilip, değiştirilemeyeceğinin sorulduğunu ifade eden Pepe, “Kuş yollarını değiştirme imkanımız yok ama aymazlığı ve ihmali değiştirme gücümüz var” dedi.

Pepe, kuş gribine karşı alınması gereken tedbirlerle ilgili bilgi verirken de sulak alanları izlemeye alacaklarını söyledi. Bu konuda bakanlığına bağlı il müdürlükleri, valilikler, jandarma ve diğer birimlerin gerekli tedbirleri almasının önemli olduğuna işaret eden Pepe, sulak alanların yakın çevresindeki köylerde beslenen kümes hayvanlarıyla bulaşan hastalığın önlenmesi için de bu tür besiciliğin önlenmesi gerektiğini söyledi.

Kümeslerin dışarıdan gelecek tesirlere karşı kapalı hale getirilmesinin önemine de işaret eden Pepe, kümes dışında başı boş hayvan bırakılmaması gerektiğini söyledi.

Tavuk çiftliklerindeki ham gübreleri kompostolaştırmadan tarım alanlarına yayılmaması gerektiğini bildiren Pepe, ülkede bunun olduğu gibi tabiata yayıldığını ve risk oluşturduğunu söyledi.

İtlaf çalışmaları sırasında vatandaşların hayvanlardan uzaklaştırılması gerektiğini de kaydeden Pepe, bu işlemi sadece yetkililerin yapması gerektiğini söyledi. Pepe, sulak alanlardaki ölü veya hastalıklı kuşların süratle ilgili laboratuvarlara teslim edilmesinin de önemine dikkati çekerek itlaf noktaları ve çukurlarının sulak alanlardan ve su toplama havzalarından uzak tutulması gerektiğini bildirdi.

'SADECE TÜRKİYE'DE OLDUĞUNU DÜŞÜNMEK SAFTİLİK'

İtlaf edilen hayvanların sızıntılarının yer altı sularına karışmasının önlenmesinin önemine de işaret eden Pepe, kuş gribinin görüldüğü yerlerde kaçak avcılığını önlenmesine ve av eti tüketilmesinin engellenmesi gerektiğini bildirdi.

Türkiye'de kuş vebasıyla ilgili son derece şeffaf bir politika izlendiğini anlatan Pepe, şöyle konuştu: “Bu göçmen kuşların sadece Türkiye'ye özel bir garezi olamaz. Güzergah üzerindeki onlarca ülkede görülmeyen ve gözlenmeyen kuş gribinin sadece Türkiye'de olduğunu düşünmek en azından saftilik olur. Bunu elbette ki sorumluluk icabı şurada, sağda, solda, kuzeyde, güneyde, doğuda, batıda vardır demek benim işim değildir.
Türkiye'nin hem kendi kamuoyunu hem de bu konuda dünyayı bilgilendirmiş olması büyük takdir toplamıştır.”

Pepe, itlaf çalışmaları sırasında alınması gereken önlemlere dikkat çekerken, itlaf edilen hayvanların çöp depolama alanlarında açılacak özel çukurlarda bertaraf edilmesi gerektiğini söyledi.

Hayvan ölülerinin ezilmemesi gerektiğini kaydeden Pepe, itlaf çukurlarının en az 2 metre derinlikte olması ve itlaf görevlilerinin üzerlerindeki giysi ve eldivenlerin de buralara konulması gerektiğini anlattı.

Bakan Pepe, yüzeyi kapatılan çukurların en az 3 ay süreyle sıkıştırılmaması gereğine dikkati çekerek, itlaf edilen hayvanların ölülerinin açıkta yakılmaması ve buralara bırakılmaması gerektiğini söyledi. Pepe, itlaf edilen hayvanların tıbbi atık ve kompost tesisleri, çimento ve kireç fabrikalarının fırınlarında da bertaraf edilebileceğini bildirdi.