Melez embriyo tartışması

Kök hücre tedavisi için insan ve hayvan embriyolarının karıştırılıp 'hibrid embriyo' üretilmesine, İngiliz Avam Kamarası onay verdi Pek çok hastalığın tedavi yolunu açacağı belirtilen uygulamaya başta Katolik Kilisesi olmak üzere bazı muhafazakâr çevreler muhalefet ediyor..

İngiltere'de bilim alanında reform niteliğinde değişiklikleri kapsayan 'İnsan Döllenmesi ve Embriyoloji Yasası' önceki akşam parlamentoda 355'e 129 oyla kabul edildi. Yasadaki en büyük yenilik ise kök hücre araştırmaları için insan ve hayvan embriyolarının karışımıyla üretilen hibrid embriyolar... Parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası'ndan geçen yasa tasarısının önümüzdeki günlerde görüşüleceği Lordlar Kamarası'nda da kabul edilmesi gerekiyor. Değişiklikler, Kraliçe'nin de imzalamasıyla kanun olarak yürürlüğe girebilecek. Yöntemin pek çok hastalığa umut olması bekleniyor. Ancak parlamentoda muhalif milletvekilleri, bunun ileride klonlamaya kapı açacağını söyleyerek tasarıya karşı çıktı. Katolik milletvekillerinin bazıları da yasa tasarısının bazı bölümlerinden rahatsız olduklarını açıkladı.

2 LİDERİN ÖZÜRLÜ ÇOCUKLARI

İnsan Döllenmesi ve Embriyoloji Yasası en son 1990'da parlamentoda tartışılarak bazı değişiklikler yapılmış, ancak asıl büyük değişiklikler, o zamandan bu yana tartışılmanın ötesine geçmemişti. Tasarıların şimdi tartışılmasında, parlamentodaki iki büyük partinin liderinin çocuklarının özürlü olması da etkili oldu. 2 yaşındaki oğlu James Fraser 'kistik fibroz' hastası olan Başbakan Gordon Brown, yapılacak kök hücre araştırmalarının, benzer durumdaki aileler için bir tedavi umudu olacağına inandığını açıkladı.

UZUN SÜREDİR ÇALIŞIYORLARDI

Muhafazkârların lideri David Cameron ise, "Epilepsi ve beyin felci olan 2 yaşında bir oğlum var. Ona bakınca nasıl acı çektiğini görüyorum. Bu yöntemle Frankenştayn canavarlar üretilmiyor. Bir inekten bir yumurta alınarak, insan DNA'sı enjekte ediliyor ve sadece 14 gün tutuluyor" dedi. İngiliz bilim adamları, yasayla izin verilmemesine rağmen insan ve inek genlerinin karışımı olan bir embriyo üretimi üzerinde uzun zamandan bu yana çalışıyorlardı.

Hibrid embriyo ne demek?

Hibrid embriyo, insan hücreleri ile hayvan yumurtaları birleştirilerek üretiliyor. İnek ya da tavşan yumurtasına insan DNA'sı katılması yöntemiyle embriyodan kök hücre çıkarılıyor. Yaratılan embriyo, 14 gün içinde imha ediliyor. Şu anda döllenme tedavisi gören insanların yumurtalarından yararlanan bilim adamları, melez embriyolarla insan yumurtası bulma sıkıntısını ortadan kaldırmış olacak. Melez embriyolar, genetik nedenlerden kaynaklandığı bilinen alzheimer, parkinson gibi hastalıklara yönelik araştırmalarda kullanılmak isteniyor.

Kilise şiddetle karşı çıkıyor

Yasa, beraberinde hararetli tartışmaları da getirdi. Araştırma amaçlı da olsa melez embriyolar üretilmesi fikri, sivil örgütleri harekete geçirdi. Katolik Kilisesi 'Frankenştayn' göndermesi yaptığı deneylerin serbest bırakılmasını, hatta teşvik edilmesini sağlayacak yasaya şiddetle karşı çıktığını açıkladı. Yasaya, dinsel olduğu kadar, etik ve hukuki gerekçeler öne sürerek karşı çıkanlar da var. İnsan-hayvan karışımı hibritlerin üretilmesine karşı olanlar, etik dışı buldukları melez embriyoları 'doğanın işine karışmak' olarak görüyor.

'Kanser gibi hastalıklar için tedavi kapısı açılır'

* Dr. Nesrin Erçelen (Amerikan Hastanesi Genetik Hastalıkları Merkezi Sorumlusu): Nedeni bilinmeyen hastalıkların tedavisinin araştırılması için genetik çok önemli. Bu genetik araştırmaların embriyo üzerinde yapılabilmesi gerekiyor. Ama tıp dünyasının elinde yeteri kadar insan embriyosu bulunmuyor. Bunun üzerine araştırmalar hayvan embriyosu üzerine yapılıyor sonuç alındığında bunların insan embriyolarına nakledilerek insan üzerine etkilerinin gözlemlenmesi gerekiyor. Yani hayvan embriyosunun insan embriyosu ile birleştirilmesi lazım. Ancak burada da dini ve hukuki engeller çıkabiliyor. Katolikler embriyoyu da canlı saydıkları için kesinlikle izin vermiyorlar. İslamda embriyo canlı kabul edilmiyor ancak yine de sorun çıkabiliyor. Bu konudaki araştırmaların önünün alınamayacağından endişe ediliyor. Oysa şu an yarı insan, yarı hayvan canlı yaratmak imkânsız.

ABD VE AVRUPA'DA YASAK

İngiltere bu uygulama için gerekli izni çıkarırsa; kanser, ALS, nörolojik hastalıklar MS gibi birçok sorunun tedavisi için kapı açılacak. Amerika'da yalnızca iki eyalette buna izin veriliyor. Avrupa'da izin veren başka ülke yok. Türkiye'de ise embriyonik kök hücre çalışmalarının hepsi yasak.