Şifalı bitkiler tehlikede

Türkiye’nin şifalı bitki çeşitliliği yönünden büyük potansiyele sahip bulunduğu, içecek, yiyecek, baharat, kozmetik ve ilaç sanayiinde hammadde olarak kullanılan bu değerlerin bilinçsizce toplanması nedeniyle neslinin tehlikede altına girdiği bildirildi.

Çukurova Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Atabay Düzenli, Türkiye’de şifalı kapsamında değerlendirilen 700-800 çeşit bitki bulunduğunu belirtti.

Bu bitkilerin çoğunluğunun köylüler tarafından bilinçsizce toplanması nedeniyle neslinin tehlikeye girdiğini ifade eden Prof. Dr. Düzenli, bunun ülke açısından büyük kayıplara yol açtığını kaydederek, şöyle konuştu:

“Şifalı bitkileri toplayanlar, ne işe yaradığını bilmiyor. Çok toplayıp, bunu satmak ve paraya çevirmek amacındalar.

Diğer tarım ürünlerindeki gibi bunun masrafı yok. Doğadan söktükten sonra satıyorlar. Üretimi için çaba göstermiyorlar. Bunu elde ederken doğayı ve şifalı bitkilerin neslini tehlikeye sokuyorlar. Bunun yanı sıra bitkilerin özelliklerini de bozuyorlar.

Bunu da boş zamanlarında ailece yapacakları ve gelir elde edecekleri bir kaynak olarak görüyorlar. Daha sonra bu ürünleri ulusal ve uluslararası ticaret merkezlerine ulaştıracak toptancılara ulaştırıyorlar. Bu bir ticaret şekli. Türkiye ekonomik krize girdiğinde etkilenmeyen tek sektör doğadan şifalı bitkilerin toplanması işidir.”

Prof. Dr. Düzenli, şifalı bitkilerin toplanmasına karşı olmadıklarını, ancak bunun özen istediğini vurgulayarak, “Böyle devam ederse bir süre sonra bitki kalmaz” dedi.

Kültüre alma ve ihracat

Çevre ve Orman Bakanlığı ile Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nın bu konuya çok daha ciddi bir şekilde el atması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Düzenli, “Hangi bitkinin en çok gelir getireceği, nerelerden toplanacağı araştırmalarla ortaya konulmalı. Ondan sonra bu işi yapmak isteyenlere eğitim verilmeli. En ideali ise bu bitkilerin de domates ve patates gibi kültüre alınarak tarım ürünleri listesine alınmasıdır” diye konuştu.

Düzenli, her yıl tonlarca bitkinin başta Almanya olmak üzere ABD, İspanya, İtalya ve İngiltere gibi ülkelere ihraç edildiğini de vurgulayarak, şunları kaydetti:

“İhracata karşı değiliz, ancak değerli bitkilerin Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca listeleri oluşturulmalı. Bu konuyla ilgilenen kişilerden bitkilerle ilgili son veriler alınmalı. Bu verilere bakılarak ihracata kota getirilmelidir.”