3 milyon kişi görev yapacak

Seçime 3 milyonluk gözlemci ordusu

Siyasi partiler, 29 Mart'ta yapılacak yerel seçimler için sayıları milyonlarla ifade edilen gözlemci (sandık müşahidi) görevlendirdi. Seçim hilelerini önlemek, oy ayrım ve sayımı ile oyların ilçe seçim kurullarına götürülmesine refakat edecek bu gözlemcilerin, görev yerlerindeki seçim sonuçlarına itiraz hakları da bulunuyor.
Partiler arasında sandık gözlemcisi yetiştirme ve görevlendirme konusunda en sıkı çalışan parti AK Parti oldu. Her sandık için 1 temsilci ve 9 gözlemci görevlendiren AK Parti, toplamda 1.5 milyonu aşkın kişiyle seçimleri izleyecek. Her bir kişiye verilecek iaşenin (yemek ve içecek) asgari 2 lira tuttuğu göz önüne alındığında, AK Parti'nin seçim günü müşahitlere harcayacağı para ortalama 3 milyon TL'yi bulacak. MHP ise her sandıkta 4 kişi görevlendirirken bu partinin gözlemci ve görevli sayısı 600 bin kişiyi bulacak. Anamuhalefet partisi CHP, sandık başında görevlendireceği gözlemciler için ayrıntılı bir kılavuz yayımlarken DP ise her sandıkta 1 müşahit görevlendireceğini bildirdi.
Seçim Kanunu gereğince sandık başı işlemlerini izlemek üzere siyasi partiler ve bağımsız adaylar gözlemci gönderebiliyor. Gözlemciler, hangi siyasi partinin veya bağımsız adayın gözlemcisi olduklarını bir yazılı belge ile kanıtlayabiliyor. Partiler, sandık gözlemcilerini genelde, kendi oy kullandıkları sandıkta görevlendirme yolunu seçiyorlar. Bu durumda teşkilatı güçlü ve üye sayısı fazla ve yaygın olan partilerin tüm sandıklarda gözlemci bulundurmaları daha kolay oluyor. 29 Mart'taki seçimde 174 bin 902 sandıkta oy kullanılacak.

AK Parti'den sıkı markaj
Adeta bir müşahit ordusu ile seçimi izleyecek olan AK Parti, "Seçim sandıkta kazanılır" sloganıyla hareket ediyor. AK Parti'nin sandıkta görevlendireceği müşahitlerden 3'ü partinin ana kademelerinden, 3'ü kadın kollarından, 3'ü de gençlik kollarından olacak. Yaklaşık 3 yıldır müşahitleri sürekli eğiten AK Parti, eğitimler sırasında sandık başında ne zaman çay içileceğinden ne zaman yemek yenileceğine kadar detaylara giriyor. Müşahitlere, görevlerini nasıl yapacaklarına dair CD'ler dağıtılıyor. Eğitimlerde, daha önce kaybedilen sandıklarda hangi hataların yapıldığı değerlendiriliyor. Görevlilere, aynı anda sandık başından ayrılınmaması uyarısı yapılarak, özellikle oy dökümünde çok dikkatli davranılması talimatı veriliyor.

CHP ve MHP alarmda
CHP, "Sandık Kurulu Üyeleri ve Gözlemciler İçin Rehber" adı altında bir kılavuz hazırladı. Rehberin gözlemcilerle ilgili bölümünde, gözlemcilerin kendi sandıklarında görevlendirilmesinin önemine dikkat çekildi. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Bihnun Tamaylıgil ise sandık görevlilerini belirlemek için aylar öncesinden çalışma başlattıklarını söyledi. Tamaylıgil, seçimlerde sandık kuruluna verilen 1 üyenin yanısıra, her sandık başında enaz 2 gözlemci bulunduracaklarını kaydetti. Bu durumda CHP'nin sandık kurulu üyesi ve 2 gözlemciden oluşan sandık başı ordusu 500 bin kişiyi aşacak.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Faruk Bal ise geçmişteki sandık hilelerini dikkate alarak, daha dikkatli hareket ettiklerini söyledi. Görevlendirdikleri kişilerden 1'nin sandık kurulu üyesi olduğunu, diğerinin onun yedeği olacağını anlatan Bal, "Ama yedek sandık kurulu üyesi de sandık alanında bulunacak. İki adet de müşahit görevlendirdik. Bu arkadaşlarımız, sandık günü propaganda yasağının ihlaline karşı da çalışacak" dedi.
Demokrat Parti (DP) Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Tahir Alan da partinin sandık görevlilerine nasıl hareket etmeleri gerektiği konusunda eğitim verdiklerini belirtti. DP müşahitlerinin her seçim çevresinde hazır bulunacağını vurgulayan Alan, "Teşkilatımızın olmadığı yerlerde de seçim günü görev alacak adamlarımız olacak" dedi.

Hile iddiaları hep var
Oy verme işlemi ve sonrasında sandıklarda çeşitli seçim hileleri gündeme geliyor. 2007 seçimlerinde bazı partilerin, cep telefonu ile görüntülenmiş oyların kendilerine ulaştırılması halinde maddi yardım yaptığı sıkça konuşulmuştu. Bunun yanı sıra önceden hazırlanmış ve mühür basılmış pusulaların, seçim günü değiştirilerek getirilen boş pusulalar karşılığında para verildiği, sandık kurul başkanlarının kullanılmayan oyları kullanılmış gibi gösterdiği, barajı aşamayan partilerin oylarının başka partilere yazıldığı gibi iddialar ortaya atılmıştı.