22 Temmuz’daki seçimlere 16 parti katılacak. Cumhuriyet tarihinde seçimlere katılan parti sayısının en az olduğu dönemler, 1950 ve 1983 seçimleri. Bu dönemde seçimlere sadece üç parti katıldı. 99 seçimlerinde katılan parti sayısı 20’ye yükseldi.


Türkiye’de 1946’dan günümüze kadar yapılan 15 genel seçime katılan parti sayısı 55’i buldu. Bu partilerden 25’i seçimler sonucunda parlamentoya girebildi.



1946’DAN BUGÜNE KAÇ PARTİ SEÇİME KATILDI?
Seçimlere katılan parti sayısının en az olduğu dönemler, 1950 ve 1983 seçimleri. Bu seçimlere yalnızca üç parti katıldı. 1999 seçimlerinde seçime katılan parti sayısı 20’ye yükseldi.
1946- 2002 yılları arasında yapılan seçimlerde parlamentoda temsil edilen parti sayısı iki ile sekiz arasında değişiyor. Liste Usulü Çoğunluk sisteminin uygulandığı 1946 seçimleri ile Ülke Barajlı d’Hondt sisteminin uygulandığı 2002 seçimlerinde iki siyasi parti, Nispi Seçimin Barajsız d’Hondt usulünün uygulandığı 1969 seçimlerinde ise sekiz siyasi parti parlamentoya girebildi. 


OY ORANLARI KAÇTI?
Çok partili dönemde milletvekili çıkararak parlamentoda temsil edilen partilerin oy oranları yüzde 1.1 ile yüzde 57.6 arasında değişiyor. 1983 seçimlerinden başlayarak yüzde 10 oranında ülke barajı uygulandığı için parlamentoya girebilmek için siyasi partilerin oy oranlarının yüzde 10 düzeyini geçmesi gerekiyor. Türkiye Birlik Partisi (TBP) 1973 seçimlerinde % 1.1 ile parlamentoya girebilmişti. 1954’te yapılan seçimlerde Demokrat Parti % 57.6 oy alarak, şimdiye kadar alınan en yüksek oy oranıyla parlamentoya girmişti.

Ülke barajının uygulanmadığı 1980 öncesinde yapılan seçimlerde 10 siyasi parti- bir ya da birkaç kez- yüzde 10 oranının altında oy alarak parlamentoda temsil edilme olanağını bulabilmişti.

Milletvekili Genel Seçimlerinde yüzde 10 oranının altında kaldığı halde TBMM’ye giren partiler ve oya oranları şöyleydi:
1950’de MHP % 3.1
1954’te CMP % 4.9
1957’de HP % 3.8
1957’de CMP % 7.1
1969’da YTP % 2.2
1969’da TİP % 2.7
1969’da MP % 3.2
1973’te TBP % 1.1
1973’te MHP % 3.4
1977’de DP % 1.9
1977’de CGP % 1.9 



MECLİS DIŞINDA KALAN OYLAR
Meclis dışında kalan oyların yüksek olduğu seçimler, yüzde 10’luk ülke barajının uygulandığı döneme rastlıyor. 1987, 1995 ve 1999 seçimlerinde Parlamentoda temsil edilmeyen oyların oranı yüzde 15- yüzde 20 gibi yüksek düzeyleri buldu. Son olarak 2002 seçimlerinde parlamentoda temsil edilmeyen oyların oranı yüzde 45’in üzerine çıktı. 



22 TEMMUZ’DA SEÇİME KAÇ PARTİ KATILACAK?
YSK, 22 Temmuz’daki seçimlere 21 partinin katılabileceğini açıklamıştı. DSP, DTP ile Hürriyet ve Değişim Partisi, SHP seçimlere katılmayacağını YSK’ya bildirmişti. DYP ile ANAVATAN’ın “Demokrat Parti” adı altında seçime girmesiyle birlikte bu sayı 16’ya indi.

Oy pusulasındaki sırasıyla seçimlerde yer alacak partiler şunlar:

1-Aydınlık Türkiye Partisi
2-Bağımsız Türkiye Partisi
3-Saadet Partisi
4-İşçi Partisi
5-Cumhuriyet Halk Partisi
6-Halkın Yükselişi Partisi
7-Özgürlük ve Dayanışma Partisi
8-Genç Parti
9-Doğru Yol Partisi
10-Liberal Demokrat Parti
11-Büyük Birlik Partisi
12-Milliyetçi Hareket Partisi
13-Adalet ve Kalkınma Partisi
14-Hak ve Özgürlükler Partisi
15-Anavatan Partisi
16-Emek Partisi
17-Türkiye Kominist Partisi. 



Osmanlı’dan Günümüze Seçimler
Erol Tuncer TESAV Yayınları