CHP, Anayasa değişikliğine ilişkin yasanın, milletvekili genel seçiminin 4 yılda bir yapılmasını öngören ve 367'nin altında oy alan 1. maddesi için Anayasa Mahkemesine gitmeye hazırlanıyor.

Hazırlanacak başvuruda, Anayasanın 175. maddesinde, cumhurbaşkanının, Anayasa değişikliğine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderdiğinde, Meclisin, bu kanunu, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul etmesi gerektiğinin öngörüldüğü görüşüne yer verilecek.

Başvuruda, değişiklik paketine ilişkin kanunun 1. maddesinin 366 oyla kabul edildiği belirtilerek, bu maddenin Anayasada belirtilen yeterli çoğunluğu sağlayamadığı ifade edilecek.

Bu arada CHP İzmir Milletvekili Ahmet Ersin, Anayasa oylamasında bakanların vekaletle oy kullanmasına karşı çıktı. Ersin, vekalet sisteminin, gizli oylama mantığına aykırı olduğunu savunarak, "Ayrıca, kişinin, oylamada iradesinin doğru yansıyıp yansımadığı da belli olmaz" dedi.

CHP'den, Genel Kuruldaki oylamaya, alınan karar doğrultusunda Grup Yönetim Kurulu üyeleri ve TBMM Anayasa Komisyonunun üyeleri katıldı.

Genel Kurula girmeyen CHP milletvekilleri, oylamayı kulisten takip ettiler. 1. oylamada 366 kabul oyunun çıktığının açıklanmasını, CHP milletvekilleri sevinçle karşıladı. 

4. MADDEYE 369 KABUL OYU

Anayasa değişikliği paketinin 4. maddesine 369 kabul oyu TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişikliğine ilişkin yasanın, cumhurbaşkanının 5 artı 5 sistemiyle ve halk oyuyla seçilmesini düzenleyen 4. maddesi, 369 oyla kabul edildi. 

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in iade ettiği yasanın ikinci turunda, 4. maddenin gizli oylamasına, 395 milletvekili katıldı.
Madde, 22 ret oyuna karşılık, 369 oyla kabul edildi. 1 çekimser, 3 de geçersiz oy kullanıldı. 

TBMM Başkanı Bülent Arınç, maddenin kabul edilmesinden sonra, birleşime 1 saat ara verdi. 

3. MADDEYE 375 KABUL OYU

TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişikliği yasasının, "TBMM’nin yapacağı bütün işlerinde üye tamsayısının üçte biriyle toplanmasını" öngören 3. maddesi, 375 oyla kabul edildi.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in iade ettiği yasanın ikinci turunda, 3. maddenin gizli oylamasına 396 milletvekili katıldı.
Madde; 17 ret oyuna karşılık 375 oyla kabul edilirken, 2 çekimser oy kullanıldı, 2 oy da geçersiz sayıldı.
Yasanın, "Cumhurbaşkanının halk oyuyla ve 5 artı 5 sistemiyle seçilmesini" öngören 4. maddesinin oylamasına geçildi.

TARTIŞMALAR...

TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişikliğine ilişkin kanunun 3. maddesinin 2. tur oylaması sırasında "açıkta oy kullanıldığı ve "oylamaya müdahil" olunduğu gerekçesiyle CHP ve AK Parti’li milletvekilleri arasında tartışma çıktı.
Genel Kurulda, Anayasa değişikliği paketinin 3. maddesinin oylamasına geçildiği sırada CHP’li TBMM İdare Amiri Erdoğan Yetenç ve arkadaşları, "açıkta oy kullanıldığı ve kabinlerin yanında durularak "oylamaya müdahil olunduğu" gerekçesiyle itirazda bulundu.
Oylama kabinlerinin bulunduğu yere giden CHP ve AK Parti’li milletvekilleri tartışmaya başladı. Bunun üzerine TBMM Başkanı Arınç, maddenin oylamasını durdurarak, milletvekillerine sakin olmaları konusunda uyarıda bulundu.
Oylamanın doğru ve sağlam yapılması açısından hem hükümet sıralarının hem de komisyon sıralarının olduğu bölüme kabin konulduğunu hatırlatan Arınç, oylama için görevli olanlarında belli olduğunu söyledi. 

Arınç, "Oy kullanacak arkadaşlarımızın hepsi milletvekilidir. Kullandığı oyun bilincindedir. Ne yaptıklarını çok iyi bilmektedirler.
Kendisini etkileyecek hiçbir davranışa prim vermeyeceği çok açıktır. Bu nedenle oy kullanma sıralarının yanında yanlış anlamaya sebep vermemek için görevli arkadaşlarımızın hiç kimsenin bulunmaması gerekir" diye konuştu. 

CHP’lilerin de bu konuda aşırı hassasiyet göstermelerini gereksiz bulan Arınç, "Bu tür oylamaları daha önceleri defalarca yaptık. Defalarca bugün tenkit ettiğiniz şeyleri kendiniz yaptınız. Buradaki oylamaları tüm dünya izliyor. Hepimiz için oylama yüz akı olmalıdır" dedi. 

Arınç, açıkta oy kullanıldığı iddialarına da değinerek, milletvekillerinin süratli oy kullanma açısından bunu yaptıklarını söyledi.
"Herkes ’benim oyumun rengi bellidir’ diyebilir. Ama usul, o kabine girmek ve oyunu o kabinde zarfın içine koymaktır" diyen Arınç, CHP’lilerin de daha önce bu tür açıkta oy kullandığını anımsattı. 

O günlerin de unutulmaması gerektiğini vurgulayan Arınç, daha sonra maddenin oylamasını yeniden başlattı.

AHMET ERSİN’İN SÖZLERİ

Öte yandan CHP İzmir Milletvekili Ahmet Ersin, anayasa oylamalarında bakanların vekaletle oy kullanamayacaklarına ilişkin sözlerinin yanlış anlaşıldığını söyledi.
Ersin, "bir sohbet sırasında düz mantıkla, hukuki araştırma yapılmadan söylenen bir söz basınımıza yanlış yansımıştır’ dedi.

ÖNCEKİ HABER

TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişikliğine ilişkin yasanın, "Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) görev ve yetkileri kapsamına, cumhurbaşkanı seçimine ilişkin usul ve esasların dahil edilmesini" öngören 2. maddesi, 370 oyla kabul edildi. 

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in iade ettiği yasanın ikinci turunda, 2. maddenin gizli oylamasına, 391 milletvekili katıldı.
Madde, 18 ret, 1 çekimser oya karşılık, 370 oyla kabul edildi. 2 oyda geçersiz sayıldı. 

Yasanın, "TBMM’nin yapacağı bütün işlerinde üye tamsayısının üçte biriyle toplanmasını" öngören 3. maddesinin gizli oylamasına geçildi.
Bu arada, CHP milletvekilleri, oylama sürerken, AK Parti Grup Başkanvekili Salih Kapusuz ve TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu’nun, kabinlerin yanında durarak gözetleme yaptığı ileri sürerek, tepki gösterdi. 

CHP milletvekillerinin, Kuzu’nun üzerine yürümesine, diğer milletvekilleri tepki gösterdi. 

TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişikliğine ilişkin yasanın, milletvekili genel seçiminin 4 yılda bir yapılmasını öngören 1. maddesi, 366 oyla kabul edildi. 

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in iade ettiği yasanın ikinci turunda, 1.maddenin gizli oylamasına, 393 milletvekili katıldı.
Madde, 22 ret oyuna karşılık 366 oyla kabul edilirken, 3 milletvekili çekimser kaldı. 1 milletvekili boş oy kullanırken, 1 oy da geçersiz sayıldı. 

CHP'li vekiller maddelerin kabul edilmesi için en az 367 oy gerektiğini belirtti. 

TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın, maddenin kabul edildiğini açıklamasının ardından, CHP Ankara Milletvekili Oya Araslı, yerinden kalkarak, bu duruma itiraz etti. Araslı, maddenin 366 oy aldığını ve kabul edilmiş sayılamayacağını öne sürdü. Bunun üzerine Arınç, usul tartışması açtı.

YİNE 367 TARTIŞMASI

Bu oylamada da 367 tartışması yaşanıyor. CHP'ye göre veto edilmiş olan bir Anayasa değişiklik paketinde maddeler de paketin tamamı da 367 oy almalı. AKP yöneticileri ise 330 oyun yeterli olduğunu düşünüyor. AKP'liler, "330 ile 367 arasında oy çıkması halinde paket otomatik referanduma gider, 367'nin üzerinde oy çıkarsa Cumhurbaşkanı isterse referanduma sunar" görüşündeler.
Meclis Kanunlar Genel Müdürlüğü'nün görüşü ise paketin tamamı için yapılacak son oylamada 367'nin gerektiği şeklinde.
Genel Kurul'da yapılan usul tartışmasında AKP'nin kabul oyu vermesi ve 330-367 oy alan maddelerin kabul edilmesi bekleniyor. Ancak bu Anayasa tartışmalarını da beraberinde getirecek. Paketin 367'nin üzerinde oy alması halinde Cumhurbaşkanı Sezer referanduma gidebilir ya da şekil yönünden denetimi için Anayasa Mahkemesi'ne götürebilir. CHP de Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilir.

AKP: SEZER YA ONAYLAYACAK, YA REFERANDUMA GÖTÜRECEK

AKP Grup Başkanvekili Salih Kapusuz, Meclis Genel Kurulu’nda ikinci tur oylaması yapılan Anayasa değişikliği paketiyle ilgili olarak Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer için “Ya onaylayacak ya da referanduma götürecek" dedi.
TBMM Genel Kurulu’nda Cumhurbaşkanı Sezer’in Meclis’e iade ettiği Anayasa değişikliği ikinci tur oylaması yapılıyor.
Kapusuz, Cumhurbaşkanı Sezer’in, Anayasa paketini bütün olarak değerlendireceğini söyledi. Kapusuz, “Şekil olarak, maddeleri ve geneli üzerinde 330 ile 367 arasında oy alırsa, Cumhurbaşkanı Sezer mecburi referanduma gidiyor. Paket aynı şekilde 367 veya üzerinde oy alırsa Sezer o zaman ya onaylayacak ya da isterse referanduma gidecek" dedi. Kapusuz Genel Kurul’da Anayasa değişikliğinin geneli üzerindeki oylamanın 367’nin altına düşmesi durumunda ise geçersiz sayılacağını belirtti.
Kapusuz, Anayasa değişikliğinin geneli üzerindeki oylamanın 367 ve üzerinde bir oy alması durumunda ise Cumhurbaşkanı Sezer’in geri iade olmadığını ancak, ya onaylayacağını ya da isterse referanduma götüreceğini kaydetti. Kapusuz, “Cumhurbaşkanı Sezer bu durumda ya onaylacak ya da isterse referanduma götürecek. Eğer 330 ile 367 arasında bir oy olursa o zaman mecburi referandum doğuyor. Önemli olan maddeler üzerindeki sayı değil, geneli üzerinde ortaya çıkacak sonuç" diye konuştu.

SENARYOLAR

CHP'nin muhalefet edeceği oylamaya ANAVATAN'ın yine destek vermesi bekleniyor. İkinci tur ve geneli üzerindeki son oylamada da kullanılan oylar 330 ile 367 arasında kalırsa, teklif doğrudan referanduma gidecek. Ancak eski Yargıtay Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, ikinci turda 367'nin altında bir oy çıkması halinde kanunun reddedilmiş olacağını öne sürüyor. Veto edilmeden önce kanun 1 "ret" oyuna karşılık 376 "evet" oyuyla kabul edilmişti. 

Paket, ikinci turda 367'nin üzerinde oyla kabul edilirse, Sezer için 15 günlük inceleme süresi yeniden başlayacak. Paket, 1 Haziran'da Köşk'e sunulursa, Sezer'in inceleme süresi 16 Haziran'da dolacak. Sezer paketi onaylarsa, 22 Temmuz'da halkın önüne iki sandık konulabilecek. Ancak Sezer'in paketi bu sürenin sonunda referanduma götürmesine kesin gözüyle bakılıyor. Bu durumda, Anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasına ilişkin yasaya göre, referandum kararının Resmi Gazate'de yayımlanmasından itibaren 120 gün sonraki ilk pazar günü halkoyuna gidilmesi zorunlu bulunuyor. Bu takvime göre, referandum 14 ya da 21 Ekim'de gerçekleştirilebilecek.