28 Şubat iletişim ve mühendislik hareketiydi...
 
Emekli Orgeneral Çevik Bir, mimarı olduğu 28 Şubat sürecini 'iletişimi öne çıkaran toplum mühendisliği hareketi' olarak nitelendirdi. Cumhurbaşkanı, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin katıldığı bu hareketin toplumu yönlendirdiğini kaydetti.

Sürecin gerçek bir şekilde anlaşılması için de tüm görevli kişilerin bir araya gelerek ortak bir kitap yazmasını önerdi. Uzun süredir kamuoyunun önüne çıkmayan Bir, dün Uludağ Üniversitesi İnsan Kaynakları Topluluğu tarafından düzenlenen 'Liderlik ve Yönetim Konferansı'na katıldı. Konuşmasının ardından öğrencilerin sorularını cevaplayan emekli paşa, 28 Şubat'la ilgili önce konuşmak istemedi. Ancak ısrarlar üzerine önemli açıklamalar yaptı: "28 Şubat, kişilerle kaim değildir. İletişimi ön plana çıkaran sivil bir mühendislik hareketidir."


28 Şubat döneminin Genelkurmay İkinci Başkanı olan Çevik Bir, Batı Çalışma Grubu'nun (BÇG) fikir babasıydı. Cengiz Çandar ve Mehmet Ali Birand'ın PKK ile ilişkilendirildiği andıç olayının mimarı olduğu yazıldı. Sincan'da tankların yürümesini, "Balans ayarı yaptık." diye değerlendirdi. Bir, 12 Mart dönenimde işkence yapmak ve Mogadişu'daki görevinde başarısız olmakla da suçlandı. Cumhurbaşkanlığına adaylığını açıkladığı toplantıda kullandığı sözler sebebiyle basında eleştirilince medyayı; "Tıynetlerini gördük." diye suçladı.

Uzun süredir kamuoyunun önüne çıkmayan emekli Org. Bir, Uludağ Üniversitesi İnsan Kaynakları Topluluğu tarafından düzenlenen "Liderlik ve Yönetim Konferansı''na katıldı. Atatürk ve diğer liderlerden örnekler veren Bir, Türkiye'nin AB üyeliğini de savundu. Stratejik öngörüye sahip olunması halinde AB'ye entegrasyonun hızlanacağına dikkat çekti. Ülkenin enerji odaklı koridor olma özelliğinin kullanılmasını istedi. Bu durumda AB'nin ne Kıbrıs'la ne limanların açılmasıyla ne uyum yasalarıyla uğraşacağını ileri sürdü. Bir, konuşmasının ardından öğrencilerin sorularını cevapladı. Bir öğrencinin 28 Şubat süreciyle ilgili sorusuna önce karşılık vermeyen Bir, daha sonra şunları kaydetti: "28 Şubat kişilerle kaim değildir. 28 Şubat, cumhurbaşkanının, zamanın hükümetinin, Milli Güvenlik Kurulu üyelerinin tamamının katıldığı, sivil toplum kuruluşlarının ve üniversitelerin katıldığı iletişimi ön plana çıkaran, toplumu yönlendiren bir sivil mühendislik hareketidir. Muhakkak surette 28 Şubat'ın, görevli kişilerinin en yukarıdan en aşağıya kadar bir araya gelerek, konuları değerlendirerek kitap yazmasıyla ancak gerçek şekilde anlaşılacağını düşünüyorum."

Yönlendirici güç askerdi, 28 Şubat sivil olamaz 

Emekli Orgeneral Çevik Bir'in 28 Şubat'ı 'sivil mühendislik hareketi' olarak tanımlaması tepki çekti. Sürecin mağdurlarından Referans Gazetesi yazarı Cengiz Çandar, "Sivil yerine askerî kelimesini koyarsa doğru olur." derken, gazeteci-yazar Nazlı Ilıcak, "Arkasında asker olmasaydı, öyle bir sivil toplum mühendisliği mümkün değildi." şeklinde konuştu.


Cengiz Çandar - Mehmet Altan 

Eski İnsan Hakları Derneği Başkanı Akın Birdal ise "Mühendislik okullarında nasıl işkence, darbe yapılır, nasıl andıç hazırlanır dersi vermiyorlar." ifadelerini kullandı. Star Gazetesi başyazarı Mehmet Altan ise 'darbeci' olarak nitelediği Çevik Bir'in sözleri konusunda savcıları göreve çağırdı. Çevik Bir'in Uludağ Üniversitesi'ndeki konuşması onuncu yılını dolduran 28 Şubat süreciyle ilgili tartışmayı yeniden alevlendirdi. Hakkında hazırlanan andıç sonrasında silahlı saldırıya uğrayan eski İnsan Hakları Derneği Başkanı Birdal, Çevik Bir hakkında yaptığı suç duyurularından sonuç alamadığını söyledi. Gazeteci yazar Murat Belge ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanı Yavuz Önen'in geçmişte kendilerine işkence yapan şahsın Çevik Bir olduğu yönündeki kanaatlerine de dikkat çeken Birdal, Bir'in uzun zamandır ortalarda görünmediğinin altını çizerek, "Acaba cumhurbaşkanlığına aday mı olacak?" diye sordu.

O dönemde antidemokratik uygulamalara karşı çıkan sayılı isimlerden olan Mehmet Altan, toplum mühendisliği yapmanın Bir'e düşmediğini anlattı. Altan, "Bunu aslında savcıların yorumlaması lazım. Onu çağıran üniversiteye de sormak lazım." ifadelerini kullandı. Nazlı Ilıcak, 28 Şubat sürecinde milletvekillerinin korkutularak Refahyol hükümetinin düşürüldüğünü vurguladı. Tek bir şart altında Bir'e hak verebileceğini kaydeden Ilıcak, şöyle konuştu: "O tarihte CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bile sivil toplum demişti. O anlamda bir değerlendirme yapılıyorsa o zaman sivil toplum mühendisliği diyebilirim." Referans Gazetesi yazarı Çandar, 28 Şubat'ta yönlendirici gücün asker olduğunu kaydetti. Çandar, Çevik Bir'in, "Cumhurbaşkanı, sivil toplum örgütleri ve üniversiteler de 28 Şubat'ta rol oynadı." yönündeki sözlerini ise şöyle yorumladı: "İsmi lekelenmiş birisi. Herhalde kendisine ortak arıyor."