Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Anayasa değişikliğine ilişkin yasanın iptali için bugün Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

CHP, aralarında cumhurbaşkanın halk tarafından seçilmesi, seçimlerin 4 yılda bir yapılmasına yönelik düzenlemelerin de yer aldığı değişikliklerin iptalini isteyecek.

CHP, 1 Haziran'da Anayasa değişiklik paketini bu hafta başı Anayasa Mahkemesi'ne götüreceğini ve paketin tümünün iptalini isteyeceğini açıklamıştı.

CHP Grup Başkanvekili Ali Topuz, hükümete ''Sandığa giden yolda bir takım mayınlar döşemeyin'' diye seslenmişti.

Topuz, oylamalarda 1'inci maddenin 366 oy almasının Anayasa'nın 175'inci maddesinde aykırı olduğunu ve oylamalar sırasında birçok tüzük ihlalin yapıldığını, gizli oy ilkesinin çiğnendiğini ileri sürmüştü.

Topuz, referandum süresinin asgari 120 günden 45 güne indiren yasa teklifinin de kabul edilse bile Anayasa'nın 67'nci maddesi gereği çıkarıldığı tarihten 1 yıl sonra uygulanabileceğini savunmuştu.

10 Mayıs'ta Meclis'ten geçti

TBMM Genel Kurulu'nda, 10 Mayıs'ta milletvekili genel seçimlerinin 4 yılda bir yapılmasını, cumhurbaşkanının halk oyuyla ve 5 artı 5 sistemiyle seçilmesini de içeren Anayasa değişikliği teklifinin tümü, 1 ret oyuna karşı, 376 oyla kabul edilmişti.

AK Parti ve ANAVATAN Partisi ile bağımsız milletvekillerinin destek verdiği paket her oylamada 367'nin üzerinde oy alarak referandum sınırını aşmıştı.

Sezer'den Anayasa paketine veto

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 25 Mayıs'ta Anayasa değişiklik paketini iade etti. Sezer iade gerekçesinde, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinin rejim sorunu yaratabileceği uyarısında bulundu.

Ancak, cumhurbaşkanının halk tarafından 5 artı 5 sistemiyle seçilmesi ve genel seçimlerin 4 yılda bir yapılmasını da içeren Anayasa değişikliğine ilişkin kanun, 31 Mayıs'ta TBMM Genel Kurulu'nda aynen kabul edildi.

Paketin içeriği

Yasaya göre, genel seçimler 4 yılda bir yapılacak. TBMM, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde, üye tamsayısının en az üçte biri (184) ile toplanacak.

TBMM, Anayasa’da başkaca bir hüküm yoksa, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla karar verecek. Ancak karar yeter sayısı, hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından (138) az olamayacak.

Cumhurbaşkanı; 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş, TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilecek.

Cumhurbaşkanının görev süresi, 5 yıla indirilecek; bir kimse, en fazla iki defa (5 artı 5) cumhurbaşkanı seçilebilecek.

Cumhurbaşkanlığına, TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi, 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle mümkün olacak.

Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçiminde aldıkları geçerli oyların toplamı yüzde 10'u aşan partiler de ortak cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek.

Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar, görev süresi dolan cumhurbaşkanının görevi devam edecek.

Anayasa’nın, "seçim kanunlarında yapılacak değişikliklerin, yürürlüğe girdikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde uygulanamayacağına" ilişkin maddesi, cumhurbaşkanı seçiminde dikkate alınmayacak. 

Ya Sezer veto ederse?

Vekillerin yarısı liste dışı kaldı. Sezer, referandum yasası ve Anayasa paketini veto ederse ne olur? FLAŞ

Vekillerin yarısına yakınının liste dışı kalması TBMM’nin olağanüstü toplanması ihtimalini ortadan kaldırdı. Sezer, referandum yasası ve Anayasa paketini veto ederse ne olur?


Sezer, referandum süresini kısaltan yasayı ve Anayasa değişiklik paketini veto ederse, Meclis olağanüstü toplamakta zorlanacak.

Cumhurbaşkanını 5+5 sistemi ile halkın seçmesini öngören Anayasa değişiklik paketi, bir kez daha Çankaya Köşkü’nde. Beş gündür Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer düzenlemeyi inceliyor. Cumhurbaşkanı Sezer, 1. maddede 3’te 2 çoğunluk olan 367’nin bulunamamasını düşme gerekçesi sayarsa, pakette değişiklik yapılmış olacağı için veto hakkı doğacak.

Ayrıca CHP de cumhurbaşkanının kararını beklemeden Anayasa Mahkemesi’ne paketin iptali için gidiyor. Mahkeme, CHP’nin talebi doğrultusunda bir karar verirse paket düşecek.

Cumhurbaşkanı Sezer’in incelemesinde devam ettiği bir başka yasa değişikliği de referandum süresini 45 güne indiren düzenleme. 22 Temmuz’da halkın önüne iki sandık koymak isteyen AK Parti bu yasanın da veto edilmesi durumunda Meclis’i 15 Haziran’dan sonra olağanüstü toplamayı düşünüyordu.

Ancak dün listeler açıklandıktan sonra ortaya çıkan tablo olağanüstü toplantı ihtimalini hayli düşürdü. AK Parti’den liste dışı kalan 150’den fazla milletvekili ile CHP’den liste dışı kalan 60’tan fazla milletvekilinin oylamalara katılması çok zor görünüyor.

Meclis’te oturumun açılması için 184 milletvekili bulunsa bile Anayasa değişiklikleri için gerekli 367 oyun bulunması neredeyse imkansız olarak hesaplanıyor.

Bu hesaplamalardan yola çıkılarak Ankara kulislerinde referandum süresinin kısaltılmasına çok zor gözüyle bakılırken, Anayasa değişiklik paketinin kaderinin de büyük oranda Cumhurbaşkanı Sezer’in kararına kaldığı yorumu yapılıyor.

Buna karşılık, AK Parti’li hukukçular cumhurbaşkanının bir kere daha veto hakkı olmadığında ısrar ediyorlar.