Referandum ortada kaldı

Referandumda evet çıkarsa, çıkacak hukuki sorunları kimin çözeceği tartışma konusu oldu

Anayasa taslağının oylanacağı 21 Ekim referandumunun ortaya çıkaracağı sıkıntıları hangi kurumun çözeceği tartışma konusu oldu. Hükümet Sözcüsü ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, değişiklikte yer alan “11. Cumhurbaşkanı’nı halk seçer” ifadesiyle ilgili kararın da Yüksek Seçim Kurulu tarafından verileceğini savundu.

YSK Başkanı Muammer Aydın ise referandumdan “Evet” çıkması halinde bu hükümlerin nasıl uygulanacağına ilişkin YSK’nın bir karar vermesinin mümkün olmadığını belirterek, “YSK’nın böyle bir yetkisi yok. Bu Meclis’in kendi görevi. Bizim Meclis’in yerine geçmemiz söz konusu değil” dedi.

Halkoyuna sunulan ve gümrüklerde oy kullanılmaya başlanan, Anayasa taslağında Meclis’in görev süresinin 5 yıldan 4 yıla, Cumhurbaşkanı’nın görev süresinin ise 7 yıldan 5 yıla düşürülmesine ilişkin hükümler ile 11. Cumhurbaşkanı’nı halkın seçeceğine ilişkin hükmün ne zaman uygulanacağı tartışma konusu oldu. Taslağın en tartışmalı yönlerinden biri de Abdullah Gül’ün 11. Cumhurbaşkanı olarak seçilmesine rağmen, referanduma sunulan metinde 11. Cumhurbaşkanı’nı halkın seçmesine yönelik hükümler oldu.

“YSK karar verecek”

TBMM’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimine rağmen referandumun kabul edilmesi halinde ortaya çıkacak çelişkinin nasıl giderileceği konusu önceki gün Hükümet Sözcüsü ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek’e soruldu. Çiçek, değişiklikte yer alan “11. Cumhurbaşkanını halk seçer” ifadesiyle ilgili kararın YSK tarafından verileceğini savundu.

“TBMM’nin görevi”

YSK Başkanı Muammer Aydın ise VATAN’a, referandumdan “Evet” çıkması halinde taslaktaki hükümlerin nasıl uygulanacağına ilişkin YSK’nın bir karar vermesinin mümkün olmadığını belirterek “YSK’nın böyle bir yetkisi yok. Bu Meclis’in kendi görevi. Bizim Meclis’in yerine geçmemiz söz konusu değil” diye konuştu.

Bu arada birçok hukukçu da referandumdan ‘evet’ kararı çıkması durumunda konuyla ilgili bir kargaşa oluşacağını ileri sürüyor.

Gümrüklerde oy verme işlemi başladı

Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de ön gören Anayasa değişikliği paketi, gümrük kapılarında oylanmaya dün başlandı. Kapıkule ve İpsala karayolu gümrük kapıları ile Antalya, İzmir Adnan Menderes, Ankara Esenboğa, İstanbul Atatürk ve Sabiha Gökçen, Kayseri Erkilet ve Adana Şakirpaşa havaalanlarında oy kullanılacak. Gümrük kapılarında, Türkiye’de seçmen kütüğüne yazılı olmayan, yurt dışında 6 aydan fazla ikamet eden, 18 yaşını doldurmuş, oy vereceği günde yurda giriş veya çıkış yapan, çifte vatandaş olup da Türkiye Cumhuriyeti pasaportunu ibraz eden Türk vatandaşları oy kullanabilecek.

Neyi oyluyoruz

5678 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, tümüyle halkoyuna sunulacak. Yasanın birinci maddesiyle Anayasa’nın 77. maddesinde yapılan değişiklik, 5 yılda bir yapılan TBMM seçiminin 4 yılda bir yapılmasını öngörüyor. Anayasa’nın “Cumhurbaşkanının nitelikleri” başlıklı 101. maddesindeki değişiklik, Cumhurbaşkanı’nın, 40 yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilmesi kuralını getiriyor. Söz konusu düzenleme, Cumhurbaşkanının görev süresini 5 yıl olarak belirliyor ve bir kimsenin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceğini hükme bağlıyor. Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usul ve esasların kanunla düzenlenmesi, yine 102. maddedeki değişiklikte yer alıyor. Kanunun geçici 19. maddesi, 11. cumhurbaşkanının seçiminin nasıl ve ne zaman yapılacağını da düzenliyor. Anayasa’nın 96. maddesinin birinci fıkrası da değiştiriliyor. Fıkra, “Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa’da başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz” şeklinde değiştiriliyor.