Barış Gücü askerleri, Türkiye'deki üs, havalimanı ve limanlardan BM kararı doğrultusunda yararlanacak.

Hükümet 28 Ağustos'ta üs ve diğer tesisleri BM Barış Gücü'nün kullanımına açtı. Konuyla ilgili kararname Sezer tarafından bekletilmeden onaylandı. Karar BM'ye de bildirildi. Tezkere Meclis'ten geçmese bile üsler kullanılabilecek. Meclis'e gönderilen tezkerede de, bu karar yer aldı.

Tezkereden önce üsler BM'ye açıldı
Hükümet kararname hazırladı, Sezer jet hızıyla onayladı. Tezkere Meclis'ten geçmese bile, Barış Gücü'ne katılan ülkeler Türkiye'deki havaalanı, liman ve diğer tesisleri kullanabilecek.

Hükümet, TBMM'nin "asker gönderme" tezkeresini onaylamasını beklemeden, üsleri BM güçlerine açan kararnameyi hazırladı. Lübnan'a Türk askerinin gönderilmesine karşı çıkan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer de Bakanlar Kurulu'nda hafta başında kabul edilen kararnameyi bekletmeksizin onayladı. Meclis'e gönderilen "asker" tezkeresinde, 28 Ağustos günü kabul edilen Bakanlar Kurulu kararına göre, Türkiye'nin üs ve limanlarını BM'nin kullanımına açtığı bilgisi şöyle yer aldı: "Dost ve müttefik ülkeler ihtiyaca göre belirlenecek havaalanı, liman, üs ve tesislerden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararında öngörülen amaç doğrultusunda yararlanabilecektir."

KÖŞK'ÜN SAVUNMASI
Türkiye'nin bu kararı Büyükelçi Baki İlkin tarafından BM'ye iletildi. Bu kararname ile üsler BM'nin kullanımına açıldığı için, tezkerede bu konuda bir yetki istenmedi. Dışişleri kaynakları, aynı şekilde, BM'nin Afganistan'daki operasyonu sırasında da Meclis'ten tezkere çıkarılmadan Bakanlar Kurulu kararı ile Türkiye'nin üslerini Barış Gücü'nün kullanımına açtığına dikkat çektiler. Lübnan'a asker gönderilmesine "Başka ülkelerin güvenlik sorunlarını çözmek bizim işimiz değil" diyerek açıkça karşı çıkan Sezer'in 'üs kararnamesi'ni hemen onaylaması dikkat çekti. Köşk kaynakları, çelişki olmadığını belirterek "Güney Kıbrıs'ın bile BM kararı çerçevesinde tavır geliştirdiği bir ortamda, Türkiye'nin üslerini açması normal" dediler.

SİNYALİ ARINÇ VERMİŞTİ
Hükümetin, tezkere yerine Bakanlar Kurulu kararı ile üs yetkisini kullanırken Anayasa'nın 92'nci maddesine dayandığı belirlendi. TBMM Başkanı Bülent Arınç da, Hükümetin bu maddeye göre tezkereye gerek duymaksızın Lübnan'a asker gönderme de dahil her tasarrufta bulunabileceğini savunmuştu. Arınç'ın bu görüşlerine dayanak oluşturan 92'nci madde tezkere zorunluluğunu, "Milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde savaş hali ilanına ve Türkiye'nin taraf olduğu milletler arası anlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının dışındaki" durumlar için geçerli sayıyor.

26 ÜLKE KULLANACAK
Türkiye, ABD'nin Irak işgali sırasında üslerini yabancı devlet silahlı kuvvetlerinin kullanıma açarken Meclis'ten tezkere çıkarmıştı. Ankara'nın şimdi farklı bir tavır sergilemesi, o dönemde ABD'nin BM kararlarına dayanmadan müdahale etmesiyle açıklanıyor. Buna göre, Meclis'te salı günü oylanacak tezkerenin sonucu ne olursa olsun, 26 ülke askerleri, Türkiye'nin tahsis ettiği üs, liman ve havaalanlarını kullanabilecek. Tezkereye göre üsleri şu ülkeler kullanabilecek: Fransa, İtalya, İspanya, Almanya, Norveç, Polonya, Portekiz, Bangladeş, Belçika, Hırvatistan, Bulgaristan, Çin, Danimarka, Endonezya, Finlandiya, Gana, Hindistan, Hollanda, İrlanda, İsveç, Malezya, Lüksemburg, Nepal, Slovenya, Ukrayna ve Yunanistan. 

Anayasa'ya uygun

Hukukçulara göre Anayasa, Türkiye'deki üslerin ve limanların, Bakanlar Kurulu kararıyla Barış Gücü'nün kullanımına açılmasına izin veriyor. Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Ali Ülkü Azrak, Anayasa'nın 92'nci maddesinin buna olanak tanıdığını belirterek siyasi sorumluluğa dikkat çekti: Ancak ortada bir çelişki var. Hükümet, yine BM kararına dayanarak, Meclis'ten tezkere çıkmadan asker gönderme kararı da alabilirdi. Eğer asker göndermek için tezkere çıkarılıyorsa üslerin kullanımı için de çıkarılmalıydı. Tabi i ki bu siyasi sorumluluk açısından gerekli." Anayasa Mahkemesi eski üyesi, Anayasa Hukukçusu Prof. Yılmaz Aliefendioğlu da BM kararının varlığını kaydetti ve şöyle dedi: "ABD'nin Irak'a müdahalesi sırasında ortada bir BM kararı yoktu. Yani Anayasa'da sayılan şart bulunmuyordu. Üsler için Meclis'ten yetki gerekiyordu. Şimdi BM kararı var ve Hükümet, üslerin kullanıma açılmasına karar verebilir."