Türkmenistan'da Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı'nın ölümünden sonra ilk kez çok adayın katılımıyla yarın yapılacak seçimde altı aday yarışıyor.

Seçime katılan adaylar şunlar:

Gurbanguli Berdimuhammetov: Şu anda Devlet Başkan Vekili olan ve on yıldır hükümet üyesi olan diş hekimi Gurbanguli Berdimuhammetov, seçimin favorisi gösteriliyor.

İshanguli Nuriyev: Ülkede 2005 sonundan bu yana Petrol, Gaz ve Doğal Kaynaklar Bakan Yardımcısı olan İshanguli Nuriyev, daha önceki yıllarda, çeşitli devlet işletmelerinde mühendis ve baş mühendislik görevlerinde bulundu.

Muhammednazar Gurbanov: Tarım alanında uzman bir muhasebeci olan ve devlet başkanlığı için en az deneyim sahibi olduğu belirtilen Muhammednazar Gurbanov'un, 2000 yılında Lebab bölgesindeki Karabekaul yöresinin başkanlığına atanmasıyla meslek yaşamında doruk noktasına ulaştığı kaydediliyor.

Aşirniyaz Pomanov: 45 yaşındaki elektrik mühendisi Aşirniyaz Pomanov, devlet başkanlığının en genç adayı. Pomanov'un siyasi yaşamı, 2005'te nüfusu 60 bin olan Türkmenbaşı kentine belediye başkanı olmasıyla başladı.

Orazmyrad Garadjayev: Mühendis olan Orazmyrad Garadjayev, 2005'ten bu yana güneydeki 35 bin nüfuslu Abadan kentinin belediye başkanlığını yapıyor. Garadjayev, eski SSCB döneminde Türkmenistan Komünist Partisinin Aşkabad temsilciliğinde ideolog olarak görev yaptı, daha sonra Abadan kenti belediyesinde başmühendis olarak çalıştı.

Amaniyaz Atacikov: Hidrolik mühendisi olan Amaniyaz Atacikov, 2001 yılına kadar kendi uzmanlık alanında çalıştı, 2005'te Daşoğuz bölgesinde birinci vali yardımcılığı görevine getirildi.

BERDİMUHAMMEDOV FAVORİ GÖSTERİLİYOR

Orta Asya'nın eski Sovyet cumhuriyetlerinden, az nüfuslu, ancak enerji açısından stratejik ülkesi Türkmenistan'da yarın ilk kez düzenlenecek çok taraflı devlet başkanlığı seçiminin favorisi gösterilen Gurbanguli Berdimuhammedov, kariyerini Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı'nın gölgesinde yaptı.

Başbakan yardımcısıyken, Türkmenbaşı'nın ölümünden sonra aralık sonunda vekaleten Devlet Başkanlığı görevine atanan Berdimuhammedov hakkında, güvenlik güçleri üzerinde etkin denetime sahip olmadığı ve ülkenin zengin doğal gaz gelirlerinin kontrolünü sağlayamadığı yorumları yapılıyor.

49 yaşındaki Berdimuhammedov, 10 yılı aşkın bir süre Türkmenistan yönetiminde yer aldı.

Siyah saçları, kalın kaşları ve geniş yüzüyle müteveffa devlet başkanına şaşırtıcı derecede benzeyen Berdimuhammedov, "Türkmenbaşı'nın gölgesi" lakabına layık görülürken, Türkmenbaşı ile aynı soydan olduğu dedikodularına da maruz kaldı.

Türkmenbaşı, bakanlarını yolsuzluktan, nihaksız yaşamaya dek varan nedenlerle hapse atarken, kızağa çekerken veya sürgüne gönderirken, Berdimuhammedov, hiyerarşi içinde kalmayı ve Türkmenbaşı'nın güvenini muhafaza etmeyi başardı.

Ülkenin faaliyetine izin verilen tek siyasi hareketi olan Demokratik Partinin ilk Genel Sekreteri Oncuk Musayev'in altını çizdiği gibi, "despot Devlet Başkanı Türkmenbaşı'nın bu kadar uzun süre hizmetinde kalabilmek için her şeyden önce itaat etmeyi bilmek gerekiyordu ve Berdimuhammedov, tepki göstermeksizin emirlere itaat ediyordu."

Mesleği diş hekimliği olan ve iktidara ilk adımlarını Sağlık Bakanlığı'nın diş sağlığı bölümünün başına gelerek atan Berdimuhammedov, 1997'de Sağlık Bakanı oldu.

2001'de Türkmenbaşı'nın başkanı olduğu hükümette Başbakan Yardımcılığına getirilen Berdimuhammedov, aynı zamanda Sağlık Bakanı olarak da görevini sürdürdü ve 2004'te kalkıştığı reformlar, Türkmenbaşı döneminin en çok eleştiri alan yenilik girişimi oldu.

Taşradaki hastaneleri kapatan ve 15 bin sağlık görevlisinin işine "bütçede tasarruf" için son veren Berdimuhammedov, işten çıkarılan sağlık görevlilerinin yerine askere alınan sağlıkçıları görevlendirdi.

Türkmenbaşı'nın ölümünün ardından Türkmen totaliterizmine en büyük saygı çerçevesinde devlet başkanlığı yörüngesine yanaşan Berdimuhammedov, 2 bin 500 yetkiliyi bir araya getiren Halk Meclisinin toplantısı sonunda yüksek yöneticilerin gözyaşları eşliğinde aday seçildi.

Seçimlerde aday olduktan sonra ilk açıklamalarını Türkmenbaşı'na övgü için düzenlenen bir konserde yapan Berdimuhammedov, "halkın, ülkenin ve demokrasinin menfaati için hareketinin yüksek değerinden" söz etti.

Ancak Berdimuhamedov, seçim mitinglerinde reformlar ve değişikliklerden de bahsetti. Halk sağlığı, eğitim alanında yeni düzenlemeler, hatta şaşırtıcı biçimde tek parti sistemine son verilmesinden söz etti.

Bir yetkilinin açıklamasına göre, Berdimuhammedov geçen hafta, Türkmenbaşı'nın ölümünden sonra 40 gün yas ilan etmenin hiç de gerekli olmadığını söylerken, bazı uygulamaları onun hiç de demokrat olmadığını gösterdi.

Berdimuhammedov, Türkmenbaşı'nın ölümünün ertesi günü, öncülünün siyasi rakiplerini ortadan kaldırmak içini kullandığı bir yöntem olarak, anayasaya göre devlet başkanlığına vekalet etmesi gereken parlamento başkanı Ovezgeldi Atayev'nin tutuklanması emrini verdi.

Berdimuhammedov'un seçimlerde favori gösterilmesine karşın hakkında birçok soru işareti kalmaya devam ediyor ve özellikle yönetim erkini ve güvenlik güçlerini kontrol kapasitesi sorgulanıyor.