65'LİK GÜMRÜKÇÜLERİN 'BİZ BUNAMADIK' İSYANI...

65'lik gümrükçülerin 'biz bunamadık' isyanı
 
65 yaş üzeri gümrük müşavirlerinin imzaladığı beyannamelerin hiçbir gerekçe gösterilmeden 'kırmızı hat' adı verilen denetimden geçirilmesi tepki çekiyor. 65 yaşının üzerindeki bir grup gümrük müşaviri uygulamayı protesto için yarın Ankara'ya gidiyor.

Türkiye genelinde sayıları bine varan 65 yaşın üzerindeki gümrük müşavirleri, son 2.5 aydır devlet tarafından "bunak" muamelesi görmekten şikâyetçi. Bunun nedeniyse, "yaşı kemale ermiş" gümrük müşavirlerinin imzaladığı beyannamelerin hiçbir gerekçe gösterilmeden "kırmızı hat" adı verilen yoğunlaştırılmış denetimden geçirilmesi. Türkiye'deki birçok işkolunda 65 yaş üzeri insanların önemli görevler yürüttüğüne işaret eden gümrük müşavirleri, Gümrük Müsteşarlığı yetkilileri ile görüşmek ve sorunu çözmek üzere yarın Ankara'ya gidiyor.
Eski Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı olan babası Raif Onger'in 89 yaşında olmasına rağmen hâlâ Gümrük Müşavirliği yaptığını ve işinde gayet başarılı olduğunu dile getiren İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği Başkanı Cihangir Onger, "Bugün Türkiye genelinde 65 yaşın üstünde bine yakın gümrük müşaviri var. Bu insanlara bunak muamelesi yapmak doğru değil. Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ 69 yaşında, ünlü avukat Burhan Apaydın 90 yaşında, siyasetin ombudsmanı Süleyman Demirel 85 yaşında" dedi. Söz konusu uygulamayı protesto etmek ve Gümrük Müsteşarlığı yetkilileri ile görüşmek için 65 yaşının üzerindeki bir grup gümrük müşaviriyle yarın Ankara'ya gideceklerini dile getiren Onger, "Denetime karşı değiliz ama bu, kantarın topuzu kaçırılmadan yapılmalı. Mesela 3 yılda bir sağlık raporu istenebilir" diye konuştu.

1 saatlik iş 2 gün uzuyor
Ne 4458 Sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği'nde ne de sektöre ilişkin diğer mevzuatlarda yer alan bu "yaşa göre muamele"nin bir an önce son bulması gerektiğini vurgulayan Onger, "İmzalarının ağır denetime tutulması nedeniyle 65-70 yaşından sonra işsiz kalan gümrük müşavirlerimiz var. Aynı firmanın gümrük işlemlerini yapan iki ayrı gümrük müşavirliği firmasından birinin bu tür bir gerekçeyle risk analizine tabi tutulması iş barışını da olumsuz etkiliyor" dedi. 6 Temmuz tarihinde Gümrükler Genel Müdürlüğü'ne bir dilekçe yazarak, 65 yaş üzeri gümrük müşavirlerinin yaşadığı bu sıkıntının giderilmesini talep ettiğini anlatan Onger, ancak bugüne kadar bu konuda bir iyileşme olmadığını söyledi. Onger, gümrüklerde malların denetlenirken Kırmızı Hat, Sarı Hat, Mavi Hat ve Yeşil Hat olmak üzere 4 ayrı gruba ayrıldığına işaret ederek, "Normalde Mavi Hat'a girmesi gereken bir mal Kırmızı Hat'a tabi tutulduğunda, gümrük işlemleri 1 saatte bitecekken, 2 gün uzuyor. Bu da çok ciddi ek maliyetlere neden oluyor" dedi.

Grev yapsak değerimiz anlaşılır
Bu arada uzun bir süredir hükümet nezdindeki girişimlerinin ardından "Gümrük Müşavirleri Odası Kanun Taslağı"nın tamamlandığını ifade eden Onger, taslağın Mart-Nisan 2010 dönemine kadar yasalaşmasını beklediklerini söyledi. Kendi oda kanunlarını çıkarmak için 1999 yılından beri çaba sarf ettiklerini dile getiren Onger, "Kimseyi aşağılamak için söylemiyorum ama kahvehaneciler, oduncular odası bile varken bizim gibi Türk ekonomisinin temel direği olan bir sektörün oda olamaması çok üzücü. Maalesef biz çok arka planda kalan bir meslek grubuyuz. Bir gün bir genel grev yapsak, herkes anlayacak ticaret açısından ne kadar önemli olduğumuzu. Ama biz kriz ortamında bunu yapmak istemiyoruz" diye konuştu.
Yıllardır aşağılanan bir meslek sınıfı olmaktan kurtulmak için mücadele ettiklerini vurgulayan Onger, "Bir kişinin üniversiteden sonra Gümrük Müşaviri olabilmesi için 6 yıl staj ve eğitimden geçmesi gerekiyor. Çok çileli bir iş yapıyoruz ve hâlâ Kunte Kinte muamelesi görüyoruz. Kıymetimizin artık bilinmesi lazım. Gümrükler ülkelerinin namusudur. Biz kaçakçılığı engelleyen unsurlarız. Emniyet güçlerinin en büyük yardımcıları biziz. Bütçede önemli yer tutan Gümrük Vergileri bizim vasıtamızla toplanıyor" dedi.
Oda Kanunu'nun çıkması ile birlikte sektördeki oto kontrolün hızla artacağını belirten Onger, "Bugün İstanbul'da bize bağlı 2 bin 200 gümrük müşaviri var. 4 bine yakın gümrük müşaviri yardımcısı var. Biz bunları ne denetleyebiliyoruz, ne kusurlarını bulursak cezalandırabiliyoruz. ne ahlaksızlığını tespit ettiklerimizi meslekten men edebiliyoruz. Şu anda hiçbir yetkimiz yok" dedi.


Kırmızı Hat nedir

Yapılan risk değerlendirmesine göre, Kırmızı Hat'a düşen bir gümrük beyannamesine ait mal, ilgili muayene memuru tarafından ayrıntılı bir incelemeye tabi tutulur. Gerek görüldüğü durumlarda, malın tartımı ve sayımı yapılır. Mala ilişkin belgeler araştırma altına alınır. Aynı zamanda "fiziki muayene" anlamına da gelir.

Sarı Hat nedir

Bir gümrük evrakı Sarı Hat'a düştüğünde, malın fiziksel muayenesinin yapılmasına gerek duyulmaz. Yalnızca gümrük beyannamesindeki bilgiler kontrol edilir. Bir diğer adı da "belge kontrolü"dür.

Mavi Hat nedir

Mavi Hat'ta gümrüğe sunulan malın belge veya fiziki kontrolü yapılmaz. Gümrük işlemleri "sonradan kontrole tabidir" denilerek ertelenir. Bir gümrük beyannamesinin Mavi Hat'ta düşebilmesi için, beyan sahibinin "onaylanmış kişi statü belgesi" sahibi olması gerekir.

Yeşil Hat nedir

Gümrüğe gelen eşyanın belge kontrolüne veya fiziki muayeneye tabi tutulmadığı hattır.