Babanın cebindeki para

Monopoly, Tabu, Pictinary ve Trivial Pursuit gibi oyunların, oyun hamuru Play-Doh’un ve Action Man, Transformers gibi oyuncakların üreticisi 4 milyar dolar cirolu Hasbro’nun Avrupa Başkanı John Harper, çocukların oyuncak tercihlerinin ülkelere göre değişmediğini söylüyor. Harper, “Tek fark babanın cebindeki para. Çocuğun zevki değil, oyuncağa harcanan para farklı” diyor.

HASSENFELD kardeşler 1923 yılında Rhode Island’da ilk kalem kutusunu yaparak, bugün 4 milyar dolar ciroya sahip oyuncak devi Hasbro’nun temellerini atmışlardı. Daha çok Monopoly, Tabu, Pictinary ve Trivial Pursuit gibi oyunlar; oyun hamuru Play-Doh ve Action Man, Transformers, Minişler gibi oyuncaklarla bilinen Hasbro, dünyanın hemen bütün ülkelerinde faaliyet gösteriyor. Pazarın yüzde 90 markalı oyuncaklardan oluştuğu anavatanı ABD’de de, pazarın sadece yüzde 10’unun markalı oyuncaklardan oluştuğu Afrika’da da oyun ve oyuncaklar satıyor. Türkiye’de 25 yılı geride bırakan Hasbro, ekonomik krize rağmen 2009’da Türkiye’de yüzde 15 büyüme bekliyor. Oyuncak pazarını, krizin etkilerini ve çocukların ülkelerine göre oyuncak tercihlerini Hasbro Avrupa Başkanı John Harper ve Hasbro Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Genel Müdürü Henk Suelmann ile konuştuk.

Yılda yarım milyar oyuncak

Bütün dünyaya yayılmış bir ağınız var. Sadece Avrupa’da 16 ofisiniz bulunuyor. Bir yılda kaç ünite oyuncak satıyorsunuz?

John Harper: Yılda yarım milyar oyuncak satıyoruz.

En çok hangi ülkelerde oyuncak satılıyor?

Henk Suelmann: ABD, Avrupa ve dünyanın kalanı olmak üzere 3 bölgede faaliyetlerimizi yürütüyoruz. En büyük pazarlarımız ABD, Fransa, İngiltere ve Meksika olarak sıralanıyor.

Monopoly hep popüler

Hangi oyuncağınız ve oyununuz en popüler olan?

JH: Yeni gösterime giren film Transformers’ın oyuncağını yaptık. Bu yılın en çok satan erkek oyuncağı kesinlikle Transformers olur. En çok satan oyuncak yıllara göre sürekli değişiyor. Monopoly dünyanın her yerinde en popüler olan oyun.

Ülkelere göre çocukların oyuncak tercihlerinde farklılık var mı?

JH: Bütün çocuklar oyuncakları sever. Oyuncak sevmeyen, oyuncaklarla oynamayan çocuk yoktur dünyada. Ülkeler arasında çocukların oyuncak tercihleri açısından bir fark yok. Fark babanın cebindeki paradan kaynaklanıyor. Tek fark ülkelerde kişi başına düşen gelir ve bunun yansıması olarak oyuncağa harcanan para. ABD’de pazarın yüzde 90’ı markalı oyuncaklardan oluşuyor. Afrika’da ise durum bunun tam tersi.

Türkiye ilginç ülke

Türk çocuklarının belirgin bir tercih farkı var mı?

JH: Türkiye’de çocukların oyuncak tercihi Avrupa ya da Amerika’dakinden farklı değil. Çocuklar TV izleyip, film seyredip orada gördükleri oyuncaklara sahip olmak istiyorlar.

Türkiye pazarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

JH: 70 milyonluk nüfus, bunun büyük kısmının 14 yaş altı olması, ekonomideki gelişim, Avrupa’nın en hızlı büyüyen ekonomisi olması Türkiye’yi çekici bir ülke haline getiriyor. Türkiye’de pazarın yüzde 30’u markalı oyuncaklardan oluşuyor. Bu da çok önemli bir büyüme potansiyelinin işareti. Türkiye’de oyuncak pazarı yüzde 6 civarında büyürken markalı oyuncak pazarı yüzde 10’un üzerinde büyüyor. Bu açıdan ilginç ve heyecan verici bir pazar. Kişi başı gelirin artıyor olması da markalı oyuncaklara olan ilgiyi arttıracaktır.

Ne ekonomi iyi iken zıplarız ne de kötüyken yerle bir oluruz

Ekonomik kriz size nasıl yansıdı? En çok hangi ülkelerde hissedildi?

HS: Kriz bazı ülkelerde hissediliyor bazılarında hissedilmiyor. Dünyanın her yerinde aynı şekilde hissedilen bir kriz yok. İnsanlar daha dikkatli oldular harcamalarıyla ilgili. İspanya, İngiltere ve Baltık ülkeleri krizden çok fazla etkilendi.

Oyuncaktan bakınca krizi nasıl okuyorsunuz?

HS: Ekonomi çok iyi ise bazı şeylerin satışları çok artar. Örneğin; otomobil satışları, dev ekranlı TV satışları ve tabii ki lüks ürünler ve bir kriz olduğunda da en çok onların satışları düşer. Oyuncak bunun tam tersi; ne iyi zamanlarda satışlarımız çok artar, zıplarız ne de kötü zamanlarda satışlarımız çok düşer, yerle bir oluruz.

Kriz eğlencesi: Pizza kola, oyun üçlüsü

Monopoly, Tabu gibi popüler oyunlar da sizin. Kriz dönemlerinde, eve kapanıp ailece oyun oynama eğilimi ve bunun sonucunda bu oyunların satışlarında artış oluyor mu?

JH: Monopoly, Tabu gibi oyunları kriz zamanlarında çok satıyoruz. Ekonomik krizlerde evde daha çok vakit geçiren insanlar, aileleri ya da arkadaşlarıyla oyunlara yöneliyorlar. Arkadaş ya da aile ortamında pizza-kola eşliğinde oyun oynayarak iyi vakit geçirenler var. Bu dışarıda eğlenmeye göre çok daha ekonomik tabii ki.

Anne frenleyici baba ödeyici

Anneler oyuncak harcamalarında babalara kıyasla daha frenleyici.

Anne ve çocuk oyuncağı seçen taraf iken, babalar kasada ödeyen taraf.

Büyük anne-babalar oyuncak harcamalarında çok daha cömert olabiliyor.

Artık insan ömrü uzadığı için çocuklar büyük anne-babalardan daha fazla hediye alıyorlar.

Boşanmış çiftler suçluluk duygusuyla çocukları için oyuncağa daha fazla para harcıyor.

Türkiye oyuncak pazarı 600 milyon dolar

Hasbro’nun Türkiye’deki kriz deneyimleri dikkate alınacak olursa 2001 krizinde oyuncak sektörü çok daha fazla etkilenmiş.

8-10 yılda çok büyük gelişmeler yaşanan Türkiye’de oyuncak pazarının büyüklüğü 600 milyon dolara çıktı.

Türkiye, Avrupa’nın en hızlı büyüyen oyuncak pazarı.

Avrupa’da en büyük çocuk nüfusu Türkiye’de bulunuyor.

Avrupa’nın pek çok gelişmiş ülkesine kıyasla Türkiye, oyuncaktan bakınca krizden çok daha az etkilenmiş.

Hasbro yetkililerine göre az da olsa epey bir oyuncak hastası var. Yeni çıkan oyuncakları alıp biriktiren, paketini açmadan, ambalajıyla saklayanlar var.