’Bilgi edinemeyen’ 316 kişi şikayet etti
Bilgi edinme hakkını kullanmak isteyen vatandaşların ve kurumların itirazları artıyor. Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu’na 14 Aralık itirabıyla yapılan itiraz başvuru sayısının 316 olduğu öğrenildi.
Avrupa Birliği’ne uyum süreci kapsamında demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemek amacıyla çıkarılan yasa kamu kurumlarında istenilen düzeyde henüz uygulanamıyor.
Vatandaşların bu hakkı kullanarak kurum ve kuruluşlara yaptıkları başvuruların büyük bir çoğunluğu yasada 15 gün olarak belirlenmesine rağmen uzun sürü yanıtsız kalıyor. İşte böyle durumlarda bilgi edinmek isteyenler Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu’na başvurabiliyorlar. Kurulun çalışmaları, yapılan başvurular ve bu başvurularla ilgili sonuçlar hakkında kurul raportörüyle görüştük.
316 itiraz başvurusundan 189’u hakkında karar alındığı ve 127 başvurunun ise görüşülmeyi beklediği öğrenildi. Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu’nun yasa gereği ayda bir kez toplanması gerekiyor. Ancak itiraz başvurularının yoğunluğu nedeniyle kurulun 15 günde bir toplanmaya başladığı kaydediliyor. İtiraz başvurularındaki artışın nedenini ise yetkililer vatandaşların bu konuda bilgisinin artması ve Kurul’a itiraz edebileceğinin farkına varmaları olarak açıklıyorlar.
Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu’nun iki ana görevi var. Bunlardan biri yukarıda sayılarını verdiğimiz vatandaşların itirazları, diğeri ise kanunun uygulanmasıyla ilgili kamu kuruluşlarının bir tereddüte düşmeleri halinde kuruldan görüş istemesi ve kurulunda bu talepleri karşılaması. Bu çerçevede Kurul’un ilk toplantısını yaptığı 7 Haziran 2004 tarihinden itibaren şu ana kadar 17 tane kurumun Kurul’a görüş talebinde bulunduğu da öğrenildi.
Evraklar tamamsa e-postaya kabul
Bilindiği gibi vatandaşlar bilgi edinme haklarını elektronik ortamdan yaptıkları başvurularla da kullanabiliyorlar. Bu arada Kurul’a yaptıkları itirazlarda da e-posta ile yapılan başvuruların bütün evrakların tamam olması halinde kabul edildiği belirtildi. Daha önce de belirttiğimiz gibi Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu’na yaklaşık 6 ayda 316 itiraz dilekçesinin yanı sıra 21 tane Kurul’la ilgili bilgi edinme başvurusu ve çeşitli kurumların da 17 tane görüş talebinde bulunduğu öğrenildi. Böylelikle toplam 354 başvuru yapılmış durumda. Yetkililer bu 316 itiraz başvurusunun 189’u hakkında işlem yapıldığı 161 tanesini Kurulca karara bağlandığını belirttiler. Başvuruların 86 tanesinin kabul edildi de kaydedildi. Bu, itiraz eden vatandaşın itirazının haklı görüldüğü anlamına geliyor. Diğer kararların bir bölümünün evrakların eksik olması, zaman aşımı gibi gerekçelerle red edildiği öğrenildi.
Yasadan nasıl yararlanıyoruz?
Öte yandan konu hakkında görüşlerini aldığımız yetkililer yapılan başvuru sayısının yurtdışı örneklerine bakarak oldukça az olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca başvuruların daha çok kişisel sorunlarla ilgili olmasına demokratik hak, yönetim, şeffaflık, vergi gibi toplumun genelini ilgilendiren konularda bilgi edinme hakkının kullanılmamasına da dikkat çekiliyor. 20 Aralık 2004 tarihinde 14’üncü toplantısını yapacak olan Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu Ocak ayından itibaren kurumlardan toplayacağı bilgilerle Türkiye’nin genel anlamda Bilgi Edinme Yasası’ndan nasıl yararlandığını da ortaya koyacak.
