İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Karaca, 50 yıl sonrası için Türkiye'nin batısında 3-4 derecelik bir sıcaklık artışının beklendiğini ve Karadeniz Bölgesi'nde bazı canlı türlerinin yok olacağını ve yeni türlerin ortaya çıkabileceği açıkladı.

Ilgaz Dağı ve Küre Dağları milli parklarında gerçekleşen 'Ekoloji Temelli Doğa Eğitimi'nde sunum yapan Prof. Dr. Karaca, buzul döneminin günümüzden 10 bin yıl önce son bulduğunu belirterek, buzul döneminin son bulmasıyla sıcak döneme girildiğini ve bunun doğal bir süreç olduğunu belirtti.

Prof. Dr. Karaca, ısınma sürecini insanların hızlandırdığını ve tehlikeli boyutlara getirdiğini vurguladı:

"Artan dünya nüfusu, şehirleşme ve hızlı sanayileşmeyle birlikte yaşam şeklimizin değişmesi iklim değişikliğini de olumsuz yönde etkileyecek ve tetikleyecektir. Son 50 yılda 0.6 derecelik bir sıcaklık artışı olmuşturve bu sıcaklık artışında ormanlık alanların yok edilerek zirai alanların genişlemesi, yarı kurak alanların çölleşmesi, şehirleşmenin artması ve sanayileşme etkili olmuştur.

Küresel ısınmadan dünya etkilenirken geleceğe yönelik bazı senaryolardan bahsediliyor. 2090-2099 yılları arasında sıcaklıkların 4.5-5 derece yükselmesi ve bu sıcaklık artışının da en fazla kuzey yarım kürede etkili olması bekleniyor."

Deniz seviyesinde yükselme

Prof. Dr. Karaca, ısınma sonucu sıcaklıkların artmasıyla buzullarda erime olacağını da dile getirdi:

"Geçmişte yapılan araştırmalarda buzulların tamamı erise bile bu yüzyıliçinde 50-60 metrelik bir deniz seviyesinde yükselme olacağı beklenirken, bugün artık bilimadamlarının ortak olarak ortaya koydukları rakamlar bu yükselmenin bir metreyi geçmeyeceğini göstermektedir.

2050 yılı için yapılan iklim simülasyonunda ortalama deniz seviyesindeki yükselme 40 santimetre olarak hesap edilmektedir. Çok küçük bir rakam gibi görünse de çok önemli etkileri olacaktır. Örneğin, Pasifik Okyanusu'nda bazı adalar sular altında kalacak olup, suyun artmasıyla atmosferde daha fazla buharlaşma sonucu fırtına sayılarında artma olacak.

Bazı okyanus kıyı bölgelerinde hayat doğrudan etkilenerek zorlaşacaktır. Ayrıca tuzlu su girdisi daha sık olacak, kıyıya yakın tatlı su kaynakları tehlike altına girecek. Deniz kıyılarındaki verimli deltalarda da yaşam tamamen değişerek, doğal hayat dengesi bozulacak."

Bazı canlı türleri yok olacak

Prof. Dr. Mehmet Karaca, dünyanın ısınması sonucu tropikal bölgelerin daha kuzeye genişleyeceğini, ısınmanın Kuzey Afrika ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'yi de olumsuz etkileyeceğini söyledi.

Türkiye'nin morfolojik yapısının diğer ülkelerden farklı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Karaca, "Morfolojik yapımızın farklı olması nedeniyle küresel ısınmanın Türkiye'deki etkileriyle ilgili çizilen tablolar çok fazla güvenilir değildir. Küresel ısınmanın etkileri her bölgede aynı gerçekleşmeyecek olup bölgesel ve noktasal olarak Türkiye kuraklıktan etkilenecektir" dedi.

Prof. Dr. Karaca, 50 yıl sonrası için Türkiye'nin batısında 3-4 derecelik bir sıcaklık artışının beklendiğini de vurguladı:

"Batı Akdeniz, Ege ve Marmara bölgesinin güneyinde ortalama sıcaklıkta artış, yağışlarda azalma bekleniyor. Doğu Akdeniz'de kış yağışlarındaönemli azalma bekleniyor. Karadeniz kıyıları için ise yağışta artış beklenirken, bunun sonucunda da bu bölgede canlı popülasyonunda değişimmeydana gelecek. Bazı türler kaybolurken, yeni türler ortaya çıkabilecek.

Doğu Anadolu bölgesinde kar kalınlığında yüzde 24'e yakın bir azalma oluşacak ve kar yağışı azalırken, yağmur şeklinde yağışlar artacaktır. Bunun için de suyun etkin kullanımı ve yönetiminin önemini daha da artırmaktadır."

Şehirler ısı adası oldu

Türkiye'de yaşanan kuraklıkta insan faktörü birinci sırada yer alırken, küresel ısınmanın ikinci sırada yer aldığını vurgulayan Prof. Dr. Karaca, şehirlerin birer ısı adası olarak sıcaklığı yükselttiğini vurguladı:

"Ülkemizde iklim değişkenliğinde en etkili faktör şehirleşme veyapılardır. Şehirler kırsal kesimlere göre birer ısı adasını oluşturuyor.

İstanbul buna en iyi örnektir. İstanbul'da yerleşimlerin yoğunlaştığı güney bölgeleri ile ormanlık ve kırsal alanların bulunduğu kuzey bölgeleri arasında 3-4 derecelik bir sıcaklık farkı vardır. Bu yağış rejimlerine de yansımıştır. İstanbul için yapılan simülasyonlarda şehirleşmenin tek başına sıcaklık artışında 0.7 derece etkili oluyor. Bu geçen 50 yıldaki bölgesel sıcaklık artışına hemen hemen eşittir."