Gazdan kıstık eğlenceden kısmadık

ERA Research&Consultany’in krizin Türk halkına nasıl yansıdığını ortaya koyan araştırması, beklentilerin kötümserleştiğini gösterdi. Türk halkının krize karşı aldığı önlem ise doğalgaz, elektrik ve su kullanımında tasarrufa gitmek. Araştırmaya katılanların yüzde 45’i bu yöntemi tercih ederken, eğlencesinden kısanların oranının yüzde 0.2’de kalması dikkat çekti.
EKONOMİ dünyasının aktörlerinin gündemi artık kriz. Bize yansır mı, yansımazsı derken Türkiye’nin de küresel krizden öyle ya da böyle bir şekilde etkilendiği artık kabul ediliyor. İş dünyası 2008’den çoktan vazgeçmiş görünüyor, 2009’u ise minumum hasarla atlatmanın yollarını arıyor. İş dünyası bütün bunları yaşarken, ’sokaktaki insan’ ne yapıyor? ERA Research&Consultany’nin yaptığı araştırma bu sorunun yanıtını veriyor. "Global krizin Türkiye’ye etkisi"ni ortaya çıkardığı sonuca göre, araştırma sonuçlarına göre halkın yüzde 72’si ülkedeki genel ekonomik koşulların geçtiğimiz bir yıl içinde daha kötü olduğu düşünüyor. Bir yıl için de daha kötü olacağını düşünenlerin oranı da yüzde 66 ile yine çoğunluğu temsil ediyor.


Zamlar da etkiledi

Beklentilerdeki bu kötümserliğin davranışlara nasıl yansıdığına gelince, biraz da son zamların etkisiyle olsa gerek, en çok doğalgaz, elektrik ve su kullanımında tasarrufa gidildiği görülüyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Diyarbakır, Erzurum ve Samsun’da kentsel ve kırsal alanlarda yaşayan, rastlantı sonucu seçilmiş 613 kişiyle yapılan araştırma, yüzde 45’lik bir kesimin bu masraflarını azaltmaya çalıştığını gösteriyor. Bunu yüzde 43.1’lik oranla giyim, yüzde 37.5’le de gıda-yiyecek harcamaları takip ediyor. Buna karşılık, eğlence giderlerinde kısıtlamaya gittiğini söyleyenlerin oranı yüzde 0.2’de kalıyor.

Fırsat ’altın’da

Kriz fırsata döner mi, dönmez mi bunun tartışması henüz sürüyor ama "Paranız olsaydı, hangi alana yatırırdınız" sorusuna verilen yanıt, Türk halkının fırsatı altında gördüğü kesin. Araştırmaya katılanların yüzde 46’sı bu soruya "altın" yanıtını veriyor. Altından sonra en fazla tercih edilen yatırım enstrümanları ise yüzde 12’lik oranlarla gayrimenkul ve YTL. Yüksek eğitim grubunda yer alanlar da ilk tercihini YTL’den yana kullanıyor.

Kadınlar daha evhamlı

ERA Research&Consultany’in Yönetim Kurulu Başkanı Elvan Oktar’ın dikkat çektiği bir sonuç da, kadınların krize bakış açısı. Oktar, katılımcıların yarısını oluşturan kadınların çoğu, ekonomik krizin kendileri ve aileleri üzerinde çok etkili olduğu konusunda erkeklerle karşılaştırıldıklarında daha kötümser göründüklerini aktardı.

Çoğunluğa göre krizden ’çok’ etkilendik

KÜRESEL ekonomik krizin Türkiye’yi ne derece etkilediği sorusuna yüzde 57’lik kesim ’çok etkiledi’ yanıtını verirken, ’biraz’ diyenlerin oranı yüzde 32’de kalıyor. Bu iki sonuç birleştirildiğinde, krizden etkilendiğini düşünenlerin oranı yüzde 89’u buluyor. Bu ortamda ’iyi’ durumda olduğu söyleyenlerin oranı ise sadece yüzde 15. Katılımcıların yüzde 58’i ekonomik krizin önümüzdeki 3 ayda Türkiye’yi çok etkileyeceğine inanıyor. Küresel ekonomik krizin bireyi ve aileyi de şimdiden çok etkilediğine inananların oranı ise yüzde 49. Bu durumun ailelerine etkisinin önümüzdeki üç ayda daha da artacağına inananların oranı ise yüzde 52.

Eğitim düzeyi yükseldikçe kötümserlik artıyor

ARAŞTIRMAYA eğitim düzeyi bazında bakıldığında, yüksek eğitim grubundaki kişilerin genel ekonomik koşulların son dönemine ilişkin değerlendirmesinin daha kötümser olduğu görülüyor. Bu grup küresel ekonomik krizin Türkiye’yi önümüzdeki 3 ay içinde daha çok etkileyeceği konusunda da, diğer eğitim düzeyindeki kişilere göre daha kötümser.

Bu 3 ay daha zor geçecek

EKİM ayında yapılan araştırma sonuçları, kasım, aralık ve ocak ayına ilişkin beklentilerin daha da olumsuz olduğunu gösteriyor. Katılımcıların yüzde 57.6’sı bu 3 ayda ekonomik krizin Türkiye’yi ’çok’ etkileyeceğini düşünüyor. Yüzde 26.8’i ise ’biraz’ etkileyeceği görüşünde. Toplamda yüzde 84.4’lük kesim krizin etkisinin süreceğini düşünüyor. Yüzde 7.3’lük kesim de, bu dönemde krizden pek etkilenmeyeceği fikrini paylaşıyor. Hiç etkilenmeyeceğini düşünenlerin oranı ise yüzde 2.9.