Niye hiç Yunan anıt mezarı yok?

İzmir Life dergisine göre, sekiz üstün hizmet ödülü sahibi olan emekli Kıdemli Albay A. İhsan Gürcan, Kıbrıs Barış Harekâtı’na fiilen katılmış isimlerden.

Savaşı bizzat yaşayan, barış projeleri geliştirme taraftarı Gürcan, dergideki makalede şöyle diyor:
“1974’de göreve gittiğim zaman idare ettiğim yer çok genişti. Biz vardığımızda kadın ve çocuklardan başka birşey yoktu. Bizi görünce zarar vereceğimizden korktular ki, o yüzleri hâlâ hatırlıyorum. Ve ölüm korkusuyla debelenen genç insanlar...

Barışı getiren mezarlar

Bu manzaradan sonra ‘Niye savaşıyoruz’ diye sormaya başladım. 26-30 Ağustos Zafer Haftası’nda, 78’inci yıldönümü kutlamalarına katıldığımda fikirlerim daha belirginleşti. Çanakkale’ye gittiğimde Türk-İngiliz-Fransız ve Anzak mezarlarını, o bölgeye gelen hemen hemen yılda 100 bin kişiyi ve onlardan sağlanan maddi ve manevi desteği gördüm. Gelibolu’daki Türk topraklarına şimdilerde gezi için ayak basan onlarca insan aynı zamanda yanında barışı da getiriyordu.”

İşte 3 yer önerisi

Bu noktadan yola çıkan Gürcan, Afyonkarahisar-Kütahya ve Altıntaş üçgeninde üç Yunan Mezarlığı-Anıtı yapılmasını öneriyor. Birinci yer, Kütahya’nın Altıntaş İlçesi’ne bağlı Çalköy’ün 2 kilometre batısında, Yunanlıların yoğun olarak bulunmuş olduğu Allıören bölgesinde. İkincisi Kızıltaş Deresi civarı. Yunanlıların 5’nci Tümeni’nin hapsedildiği ve araçlarını bırakarak kaçmak zorunda kaldıkları bu bölge, ilkine de bir kilometre uzaklıkta. Üçüncü yer ise Çalköy’ün birbuçuk km batısındaki Kanlıköprü bölgesi, yani Yunanlıların son direnme noktası.

Yunanlılar: Hakikaten niye

Gürcan’ın sorusu ve fikirlerinden yola çıkarak, biz de, “Kurtuluş Savaşı’nda ölen Yunan askerleri için Türkiye’de neden bir abide yok” sorusunu Atina’da sorduk, ancak ne resmi ne de gayrı resmi cevap alabildik. Yunan Savunma Bakanlığı’ndan dün akşam saatlerine kadar yanıt gelmedi. Türk-Yunan ilişkilerinde uzman isimlere yönelttiğimiz soruya ise verilen cevaplar “Bilmiyorum”, “Hiç düşünmedim” ve “Hakikaten araştırılması gereken bir konu” sözlerinden ileri gitmedi.
Elefterios Venizelos’un 1930’da yaptığı tarihi Ankara ziyaretinde pekçok konu gündeme geldi ama, bir anıt mezar oluşturulması konuşulmadı. Belki de bunun nedeni Yunanistan’ın “Küçük Asya’yı” “ata toprağı” saymasıydı. Bir diğer ihtimal Kurtuluş Savaşı’da Yunan askerlerinin çok acele geri çekilmesinin kayıplarının tam olarak bilinememesiydi.

Bilgi notu

TÜRKİYE’nin Yunanistan’da Korfu ve Pire’de iki resmi şehitliği bulunuyor. Rodos, Sakız adalarında da Osmanlı döneminden kalma mezarlar mevcut. Ancak bunlar resmi anıt sıfatına sahip değil.