Onların dünyası tespih

Onların tek derdi tespih

Çorum'un Alaca ilçesinde öyle bir çay ocağı kurulmuş ki buranın müdavimlerini ne mayınlı araziler üzerine yapılan hararetli tartışmalar, ne Anayasa değişikliği için yapılan girişimler ne de dış politika ilgilendiriyor.

İnsanlık tarihinde ipe dizilmiş boncuklar, dua saymak amacıyla kullanılmaya başlanmadan önce avda şans getirmesi, savaşta düşmandan, barışta da hastalıklardan korunmak için muska, tılsım ya da nazarlık niyetine kullanılmıştı.

Bugün ne amaçla kullanılırsa kullanılsın, tespih kültürümüzün vazgeçilmez bir parçası. Kimi Allah'ın adını anmak için, ibadet amacıyla taşıyor tespihini, kimi evinde dekoratif amaçla kullanmak için satın alıyor, kimi sigarayı bırakmak için elleri oyalansın diye parmaklardan
bırakmıyor. Bazıları yumurta topuklu ayakkabılarının arkasına beyaz çorapları görünecek biçimde basması yetmezmiş gibi, gücünün eziciliğini vurgulamak için sallıyor tespihini kimiyse altın saat yerine altın ya da değerli tespihini ziynet eşyası olarak taşıyor. Şoförlerin bazıları dikiz aynasında aksesuar, bazılarıysa sinyal koluna gerdanlık olsun diye asıyor tespihini.

Alaca'da siyasetin kapısından içeri adım dahi atamadığı Tespihçiler Çayevi'nde gündemi tespih oluşturuyor. Birçok ilden gelen tespih satıcısını misafir eden çay evinde tespihten başka hiçbir şey konuşulmuyor.

Satıcılar yanlarında getirdikleri birbirinden farklı tespihleri sehpalar üzerinde sergilerken, vatandaşlar da modelleri inceleyerek, bilgiler alıyor. Satıcılar ile uygun bir fiyatta karar kılmaya çalışan vatandaşlar muhakkak bir adet tespih ile çay evinden ayrılıyor.

Tespihçiler çayevi iç dekoru ve dizaynıyla da farklı hizmet veriyor. İki kattan oluşan çayevinde antika eşyalar, tespihler ve süs eşyalarıyla düzenlenen ikinci kat bölümü bir müzeyi andırıyor. Çay evinde ayrıca mini bir kütüphane bulunuyor. İlçede yaşayan gençler boş zamanlarında buraya gelerek ya kitap okuyor ya da sınavlara hazırlanıyor.

İlçede 'Kalaycı Fahri' diye anılan ve çay evinde tespih uzmanı olarak gösterilen Fahri Mor ilerlemiş yaşına rağmen sabahın erken saatlerinden itibaren çayevine gelerek tezgahını açıyor.
77 yaşında olduğunu açıklayan Mor, çocuk yaşta başlayan tespih merakının hala devam ettiğini söyledi. Tespih sevdasını bir hastalık olarak değerlendiren Mor, tespihten ne zengin olan bulunduğunu ne de fakirleşip iflas edenin olduğunu kaydetti. Mor, Alaca'ya tespih satmak veya almak için Erzurum, Samsun, Trabzon, Adana, Malatya, Ankara, İstanbul ve Şanlıurfa'dan tespih meraklılarının geldiğini belirtti. Ekonomik krizin tespih satışlarını da vurduğunu dile getiren Mor, bir zamanlar 3 ila 4 bin TL'ye alıcısı bulunan kehribar tespihlerinin 2 bin TL'ye zor satıldığını belirtti.

Tespihin iyi olup olmadığının da damarlarından anlaşıldığını anlatan Fahri Mor, "İyi tespih yaktı mı ateşi damarları görünür. Kehribar çam sakızından yapılır. Kehribar tespih sıfır zımparaya sarı çizgi bırakır diğeri ise siyah çizgi bırakır. Kehribar tespih yanmaz kömürü kalır. Diğeri mum gibi yanar" dedi.

Tespihçiler Çayevi müdavimlerinden Şakir Kıran İse, "Burada tespih alıp satan ağabeylerimiz, kardeşlerimiz, tüccarlarımız yokluktan değil keyfinden yapıyor bu işi. Usanmamak için 10 liraya tespih alıyor 12 liraya satıp gidiyor. Evine ekmek alıyor. Ekmek almazsa çay içiyor" diye konuştu.

Cevdet Balyaz isimli bir başka tespih meraklısı ise Tespihçiler Çayevi'nde siyasetin olmadığını bol bol tespih bulunduğunu söyledi. İlçeye dışardan gelen veya ilçe sakinlerinin burada buluşup birbirinden tespih alıp sattığını anlatan Cevdet Balyaz, "Bizim burada vay şöyle oldu vay böyle oldu öyle bir şey yok. Siyaset yok burada, burada tespih alımı satımı var" şeklinde açıklamada bulundu.

Salih Demirhan isimi vatandaş ise en çok bagalit tipi tespihlerin rağbet gördüğünü belirterek, kehribar tespihlerine herkesin gücünün yetip alamadığını ifade etti.

İşyeri sahibi Olgun Erkek, iş yerini açarken çayevine 'Tespihçiler' ismi verilmesini düşünmediklerini söyledi. Müşterilerin genelde tespihle uğraşması sonucu işyerine 'Tespihçiler Çayevi' ismini koyduklarını dile getiren Erkek, daha sonra Türkiye'nin çeşitli illerinden bu işle uğraşanların tespih görmek için Alaca'ya geldiğini belirtti.

Tespih alıcı veya satıcılarının çoğunun emekli vatandaşlardan oluştuğunu anlatan Erkek, "Benden çok bu insanlarımız buraya gelir. Hiçbir şeyle uğraşmazlar. Siyaset dedikodu yoktur. Tek işleri tespih alıp satmaktır. Güzel bir ortam ve müşteri kitlemiz var'' ifadelerini kullandı.