‘Öteki’ markalar

İstanbul’un gelir düzeyi düşük semtlerinde rafları ünlü markaların kopyası, genellikle Anadolu üretimi markalar dolduruyor. 5 TL’ye bir poşet dolusu gıda maddesi almak mümkün oluyor

Kriz dönemi, varoş olarak nitelendirilen semtlerde satılan markaların yıldızını parlattı. Bu bölgelerde yaşayan tüketiciler zincir marketlerdeki yüksek fiyat etiketli ürünler yerine, popüler ürünlerin adeta benzerlerini çok daha düşük fiyata sunan bu markaları tercih ediyor. Bu markalar içecekten yiyeceğe, bebek bezinden hızlı tüketim grubuna kadar geniş bir yelpazeye yayılıyor.

Kriz pazarı büyüttü
Aralarında Chat cola, Armella çikolata, Pipero bebek bezi, Bizim bulaşık jeli gibi markaların bulunduğu ucuz ürünler büyük marketlerde gösterişli tezgâhlarda kendine yer edinemiyor ama varoşlarda ciddi pazar oluşturuyor. Bu markaların fiyatları 10 kuruş ile 2.5 lira arasında değişiyor.
Sultanbeyli’de bakkal sahibi Gülay Akpınar, bakkallarında tanınmış markaları da sattıklarını ancak talebin küçük ve daha ucuz markalara yönelik olduğunu söyledi. Akpınar şöyle konuştu: “Büyük markalar yerine ucuz markalar daha fazla talep görüyor. Örneğin bulaşık jelini 3 liralık olanlarını değil 50 kuruşlukları tercih ediyorlar. Çünkü alım gücü oldukça düşük bu bölgelerde. Çocuklar ekranlarda gördükleri ürünlerin daha ucuza benzerlerini yiyebiliyor. 5 lirayla bir poşet dolusu ürün almak mümkün.”
Krizle beraber küçük markalara talebin iki kat arttığını dile getiren Akpınar, “10 müşteriden 7’si ucuz markaları tercih ediyor” dedi.

İhracat ayağı da var
Varoşların vazgeçilmez ürünleri haline gelen küçük markaların kimi Antakya’da kimi ise Gaziantep’te çoğu da İstanbul’da üretiliyor. En büyüğü 20-30 kişilik istihdam yaratan şirketlerin ortalama cirosu ise 3-4 milyon lira arasında değişiyor. Ancak krizle beraber bu markaların satışları da artış gösteriyor. Çoğu üretici firma ise ürünlerini tüm Türkiye’de satışa çıkardığı gibi Ortadoğu ve komşu ülkelere ihracat da gerçekleştiriyor.
2001 krizinde faaliyete başlayan, ucuz olması nedeniyle alt gelir grubunda ilgi gören Chat Cola’nın Pazarlama Müdürü Bayram Altuntoprak, fiyatlarının diğer içeceklere göre çok daha ucuz olması kadar kaliteli olmalarının da satışlarının artmasında önemli payının olduğunu söyledi. Fiyat farklarının tüketicileri ucuz ürünlere yönlendirdiğini, zincirlerde de markalı ürünlere olan talebin arttığını belirten Altuntoprak, şöyle konuştu:
“Bazı büyük marketlerde de varız. Satışlarımız krizle beraber yüzde 8 oranında arttı. Ortadoğu ve Afrika ülkelerine ihracat da gerçekleştiriyoruz.”

Zincire girmiyorlar
Bizim markasıyla temizlik ürünleri üreten Bizim Kimya’nın sahibi Metin Uysal, “5 senedir üretim yapıyoruz. Üretim merkezimiz istanbul’da. Üretimimiz ayda 6 ton civarında. Sadece İstanbul’a satış yapıyoruz.
Büyük zincir markalara giremiyoruz. Çünkü bizim için büyük maliyet ama kalite belgemiz var, uygun koşullarda üretim gerçekleştiriyoruz”dedi.
Krizden kendilerinin de etkilendiğini dile getiren Uysal, şunları söyledi:
“Satışlarımızda istikrarsızlık var. Bazen satışlarımız artarken bazen tahminimizden düşük geliyor. Bu nedenle önümüzü göremiyoruz.”
Ponponi mısır çerezleri üreten Bediroğlu şirketi yetkilisi Eren Doğan da, “ 15 yıllık bir şirketiz. Yılda 350 bin adet üretim yapıyoruz. Aynı kalitede daha ucuz ürünler üretiyoruz.
Bu nedenle de tercih ediliyoruz. Tüm Türkiye’de satış yapıyoruz. Aynı zamanda yakın zamana kadar ihracat da gerçekleştiriyorduk” şeklinde konuştu.

KRİZ ONLARA YARIYOR
Hallway bisküvi
- Üretici: Oytun Gıda
- Üretim yeri: Adana
- Fiyatı: 10 kuruş

Oğuz Gold meyvesuyu
- Üretici firma: Oğuz Gıda
- Üretim yeri: Adana
- Fiyatı: 25 kuruş

Chat Kola:
- Üretici: Kristal kola
- Üretim yeri: İstanbul
- Fiyatı: 25 kuruş

Dünya şekerleri
- Üretim yeri: İzmir
- Fiyatı: 10 kuruş

Ponponi mısır cipsi
- Üretici: Bediroğlu Gıda
- Üretim yeri: Gaziantep
- Fiyatı: 25 kuruş

Frutsi sakız
- Üretici: Aspak Gıda
- Üretim yeri: Gebze
- Fiyatı: 10 kuruş

Pipero bebek bezi
- Üretim yeri: Gaziantep
- Fiyatı: 2 lira

Pingos mısır cipsi
- Üretim yeri: İstanbul - Sultanbeyli
- Fiyatı: 10 kuruş

Bizim bulaşık jeli
- Üretici: Bizim Kimya
- Üretim yeri: İstanbul
- Fiyatı: 50 kuruş