"Parkta oyun oynayan 12 yaşındaki çocuk, çürük basketbol potasının devrilmesi sonucu hayatını kaybetti", "Sıcaktan ısınan kaydıraktan kayan çocuk 1. derece yanıkla hastaneye kaldırıldı", "Ayak çarpmasın diye salıncağın altına yapılan çukur suyla dolunca 3 yaşındaki çocuk boğulma tehlikesi geçirdi".


İstanbul’daki Cevahir Alışveriş Merkezi’nin yürüyen merdiveninde 2 çocuğun ölmesi, halka açık yerlerin güvenliğini tartışmaya açtı. Hacettepe Üniversitesi’nin araştırmasına göre çocuk parkları tehlike saçıyor. 

Farklı tarihlerde meydana gelen bu olayların benzerleri sürekli tekrarlanıyor. Sebebi ise park ve oyun alanlarının standartlara uymaması. Hacettepe Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırma, çocukların büyük risk altında olduğunu ortaya koydu. 100 ayrı yerde gerçekleşen incelemenin sonucuna göre, parklar güvenlik ve sağlık açısından yetersiz. Oyun araçlarının yüzde 80'i standartlara uymuyor, yüzde 76'sının boyu 2,5 metreyi geçiyor, yüzde 60'ında koruyucu önlem yok, bakım ve onarımda ciddi ihmaller var, parkların yüzde 35'i trafo ya da yüksek gerilim hattının yanına yapılmış. Belediyeler de bu durumu kabul ediyor. Ankara Keçiören Belediyesi park ve bahçelerden sorumlu Başkan Yardımcısı İbrahim Terzioğlu, "Maalesef parklar güvensiz. İmar planlarında en işe yaramaz araziler park olarak ayrılıyor. İyi yerler ranta kurban gidiyor." itirafında bulunuyor. Akdeniz Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necati Dedeoğlu ise seçimlerden önce köşe başlarına kondurulan parkların çocukların sosyal ve fiziksel gelişimine hiçbir katkı sağlamadığını vurguluyor.
Dedeoğlu, parklarda kullanılan araç ve gereçlerin de Türk Standartları Enstitüsü'nün (TSE) belirlediği standartlara göre yapılması gerektiğini söylüyor. Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Nesrin Çilingiroğlu ve Şevkat Bahar Özvarış danışmanlığında Ankara'da bulunan 100 park, sağlık, güvenlik ve çevresel tehditler açısından incelendi. Araştırmanın sonucuna göre oyun elemanlarının yüzde 80'inin standartlara uymadığı ortaya çıktı. Parklar, sağlık açısından da son derece yetersiz. Parkların sadece yüzde 7,9'unda kullanılabilir bir tuvalet ve yüzde 30,2'sinde içme suyu bulunurken, yüzde 93,7'sine başıboş hayvanların girebildiği, yüzde 81'inde açıkta yiyecek satıldığı, tümünde sigara içilmesine izin verildiği tespit edildi. Acil bir durumda müdahale açısından değerlendirildiğinde ise yalnızca 4 parkta ilk yardım seti, 6 parkta çalışan telefon bulunuyor.

Türkiye'de oyun alanlarının güvenli olmadığını söyleyen İbrahim Terzioğlu, anne-babaların çocuklarını tek başına parklara göndermemesini tavsiye ediyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçeler Müdür Yardımcısı Kenan Albayrak ise 24 saat boyunca bir parkın başına eleman koymanın imkansız olduğu görüşünde. Oyun elemanlarının tasarımı için belediyede bir uzman bulunmadığını kaydeden Albayrak, bunun için dışarıdan görüş aldıklarını belirtiyor. Projeyi hazırlayıp ihaleye çıktıklarını ve en uygun teklifi veren firmayla anlaşma yaptıklarını ifade eden Albayrak, parkların yapımında kullanılan malzemelerin AB standartlarına uygun olduğunu savunuyor.

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Türkiye Milli Pediatri Derneği Başkanı Prof. Dr. Ruhen Düşünser, oyun alanlarının çocukların ruh sağlığı üzerinde çok büyük etkileri olduğunu dile getiriyor. Düşünser, son yıllarda hızlı kentleşme sürecinde yerel yönetimlerin çocuk oyun alanlarını göz ardı edebildiğini belirterek, "Köşe başına bir park yapalım, vatandaşın gönlünü edelim mantığından vazgeçilmesi gerekir." diyor.

Parklar tasarlanırken teknik bilgiler yanında uzman görüşünün de alınması gerektiğini söyleyen Düşünser, yerel yönetimlerin çocukların gelişim düzeylerine göre oyun alanları yapması gerektiğine dikkat çekiyor.

Global Park ve Çevre Tasarımı Şirketi Genel Müdürü Erdal Başeğmez ise parklarda kullanılan araç ve gereçlerin TSE'nin belirlediği kriterlere göre yapılması gerektiğini ifade ediyor. Başeğmez sözlerini şöyle sürdürüyor: "Her oyuncağın kendine göre bir standardı vardır. Yerler, parke yerine kauçukla yapılmaktadır. Parmaklıkların boyu, basamakların boyları, zincirlerin kalınlığında bir standart vardır. Mesela 200 metrekarelik TSE standartlarına göre yapılmış oyun gruplarının maliyeti 20 bin YTL'dir." Başeğmez, oyun gruplarının iki ayda bir kontrolden geçirilmesi ve kırılan parçaların 72 saat içinde değiştirilmesi gerektiği tavsiyesinde bulunuyor.

Önlemler yetersiz

Parkların % 73'ünün yakınından karayolu geçiyor

% 63'ünün yakınında inşaat çukuru bulunuyor

% 8,4'ünde hız kesici yer almıyor.

% 60'ında salıncak alanına girişler için güvenlik önlemi yok.

% 40'ında oyun araçlarının düzenli bakımı yapılmıyor. Güvenliği düşünen yok - Parklardaki oyun araçlarının yüzde 80'i standartlara uygun değil. - Oyuncaklar çok yüksek. Yüzde 76'sının boyu 2,5 metreyi geçiyor. - Park malzemelerinin yüzde 60'ında koruma amaçlı bariyer yok. - Eğlence alanlarının yarısı, düzenli bakım ve onarımdan yoksun. - Parkların yüzde 35'i trafo ya da yüksek gerilimin yanına yapılmış.