Trafik cezalarına ‘ABD Modeli’

Kazaların azaltılması için trafik cezalarının ağırlaştırılması gündemde. Uygulanabilir bulunan ABD'deki sistem gelirse sadece kaza yapan değil kuralları ihlal eden de "kötü şoför" listesine girecek, fazla prim ödeyecek.

İçişleri Bakanlığı, trafik terörünün önüne geçmek için trafik cezalarını ağırlaştırmaya hazırlanıyor. Bu kapsamda Trafik Kanunu'nda köklü değişikliklere gidilecek.

Bazı ülkelerdeki uygulamalara ilişkin yapılan incelemede ABD modeli öne çıktı. Trafik Kazalarını Önleme Derneği'nin verilerine göre, Türkiye'de yılda 1 milyon kaza olurken yılda 10 bin kişi, günde 24 kişi yaşamını yitiriyor.

1 milyar 625 bin liralık da maddi hasar oluşuyor. Türkiye'deki bu tabloyu ortadan kaldırmak için harekete geçen İçişleri Bakanlığı, çeşitli ülkelerdeki uygulamaları incelemeye aldı. Aralarında Ankara Valisi Kemal Önal'ın da bulunduğu bir komisyon ABD'ye giderek "Amerika Karayolu Güvenliği Kanunu" nu inceledi ve "uygulanabilir" buldu.

FAZLA SİGORTA PRİMİ

Bu sisteme göre, sadece trafik kazası yapan değil trafik kurallarını çiğneyen de daha yüksek trafik sigorta primi ödemek zorunda kalacak. Örneğin kırmızı ışığı 3 kez ihlal edenin sigorta primi iki katına çıkacak. Trafik kurallarını ihlal edenlerden sürücü kursunun tamamını ya da bir kısmını tekrar alması istenecek. Sigorta şirketleri "güvenilmeyen, kötü şoför" listesindekilerin primini yüksek tutacak. Ankara Valisi Kemal Önal, Türkiye'de yaşama geçirilmesi planlanan Amerikan sistemini SABAH'a anlattı: "Örneğin belli bir model araba için yılda bin 500 lira kasko ücreti ödüyorsunuz. 30 kez trafik ihlali yapsanız da aynı primi yatırıyorsunuz. Bu sisteme göre ise kırmızı ışığı üç kez ihlal ederseniz, sigorta bedeliniz yükseliyor. Trafik kazası yapmış gibi kaskonuz bozulmuş oluyor. 'Kötü şoför' olmanız nedeniyle kasko ücretiniz yaklaşık iki katına çıkıyor. Ceza öderken 'üstü kalsın' dönemi bitiyor. Bununla da kalmıyor. Sigorta şirketi, trafik kurallarına uymayanları 'güvenilmeyen şoför' listesine alıyor ve sigorta primlerini yüksek tutuyor." Modelin yaşama geçmesi için öncelikle yasal değişiklik gerektiğini anımsatan Önal, bu konuda çalışmaların sürdüğünü söyledi.

İşte Amerikan modelinden örnekler

Sigortasız araç kullanmanın cezası 500 dolar. Ayrıca hapis cezası veriliyor, ehliyet alınıyor.

Otomobilin ikamet adresinin dışında gece park edilmesi durumunda 100 dolar ceza var.

Park cezası ödenmediğinde miktar artıyor, hep sicilde kalıyor.

Çoğu eyalette hız limiti saatte 55 mph. Böylece harcanan benzin ve kazalar azalıyor.

Sigorta primi yaş, kredi geçmişi, medeni durum, trafik sicili, araç rengi ve modeline göre değişiyor. Örneğin 20 yaşında bekâr, işsiz ve kırmızı spor otomobili olan biri, aynı yaşlardaki evli, işi ve normal bir beyaz otomobili olanın üç katı ödüyor.

3'ten fazla trafik cezası alan da hiç kaza yapmamış olsa bile 3-4 kat daha yüksek trafik sigorta primi ödüyor.

Trafik cezası alandan sürücü kursunun tamamını ya da bir kısmını tekrar alması, testlere tekrar girmesi istenebiliyor. Öğreninceye kadar "sürücü savunma kursu" devam ediyor.

Sürücü kursunun başarılı tamamlanması durumunda sigorta priminde yüzde 5 - 10 indirim yapılıyor.

Araba kiralama şirketleri de sicil isteyebiliyor.