İdebessos

İdebessos , Antalya Körfezi’nin batısında, Kumluca’ya 21 km. uzaklıkta Yenikışla köyündedir. İdebessos Luwi dilinden gelen bir sözcük olup Prof.Bilge Umar’a göre bu isim “Dawassa” olup Ormanlı kent anlamındadır. 

Kentin kuruluşu ve tarihi geçmişi konusundaki bilgilerimiz çok yetersizdir. Burada arkeolojik araştırmalar yapılmamış yalnızca isminden söz edilmiştir.

Idebessos, diğer Likya antik kentlerinden farklı bir yerleşim gösterir. Antik çağda yörede çok az nüfusun barınmış olması şehrin düzlükte gelişmesine ve hemen yanı başındaki ufak yükseltinin etrafının surla çevrilerek bir bakıma emniyetli bir akropol elde edilmesine neden olmuştur. 

Surun dışında, orman yolunun kenarında, sura göre kuzeybatı kısmında Likya bölgesinde küçük bir tiyatro bulunmaktadır. Orkestrası toprakla dolmuş, 5-6 oturma sırasına sahip olabilecekği düşünülen tiyatronun kuzeyinde, planlı olduğu kadar Aquaduct'un ucunun yapıya bağlanması yüzünden hamam olması ihtimal dahilindeki bir yapı kalıntısı bulunmaktadır. 

Idebessos'u kuzey-güney doğrultusunda kesen orman yolunun kenarında şehire su sağlayan Aquaduct'un kalıntılarını da kuzeye doğru bakıldığında görmek mümkündür. Idebessos'un en ilginç yönü çoğunluğu kitabeli ve köşeli "U" plan oluşturacak şekilde kertiklenmiş üç lahitten oluşan aile mezarlarıdır. Çok az sayıda kabartmalı lahit bulunmaktadır. Bunlardan birinde kalkan ve mızrak tasvirini, diğer bir mezarda ise lahitin kaidesini oluşturan bloklarda yüksek kabartma olarak yapılmış boğaya saldıran aslan tasvirlerini görebiliriz. Kalıntıların büyük çoğunluğu Roma devrine aittir.

İdebessos’un kalıntıları Yenikışla Köyü’nün Karaağaç mahallesindedir. Helenistik ve Roma dönemi izlerini taşıyan bu kalıntılar arasında sur duvarları,oldukça küçük bir tiyatro ile Bizans döneminden kalma bir bazilika dikkati çekmektedir. Köyün yanı başındaki nekropol alanında da bazıları yazılı,bazıları ise kabartmalı mezarlar bulunmaktadır.