Andırın'ın tarihi yeniden yazılıyor

Tarihçi Cezmi Yurtsever, Osmanlı, Fransız ve Ermeni arşivlerinden ulaştığı belgeler ışığında Kahramanmaraş'ın Andırın ilçesinin tarihini yeniden kaleme alıyor.

Yurtsever, Osmanlı, Fransız ve Ermeni arşivlerindeki belgelerde, Andırın dağlarında 1895 yılında yaşanan Ermeni isyanı ve vahşetini ortaya koyan çok önemli bilgilere ulaştığını belirtti.

Ermeni isyan hareketlerinin merkezi olan Kahramanmaraş'a bağlı Zeytun yöresinde Ermeni komitacıların sebep olduğu 1895 olaylarıyla ilgili Andırın bölgesinde araştırmalarda bulunduğunu belirten Yurtsever, "Osmanlı, Fransız ve Ermeni arşivlerinde bulunan ve birbirini tamamlayıcı bilgiler veren belgeleri çözümledim. Yaycıoğulları ailesinin özel arşivlerini de gözden geçirdim. Andırın ilçesi nüfus ve tapu dairelerinde de araştırmalarda bulundum. 1895 yılı ekim ve kasım aylarında Zeytun Ermeni isyancılarının Çukurhisar, Geben, Andırın, Kahramanmaraş başkanları ve vahşetlerini yansıtan çarpıcı bilgilere ulaştım. Belgelerden, 15 Kasım 1895 Perşembe günü sayıları 700'ü bulan Ermeni isyancılarının Andırın'a saldırdığı, kasabayı yaktığı, sorgu hakimi Durdu Bey ile birlikte asker ve sivil çok sayıda Türk'ü öldürdüğü ortaya çıktı. Geben ovasının her yerinde şehit Türklerin mezarları bulundu. Elde ettiğim bilgiler ışığında Andırın tarihini yeniden yazmaya karar verdim" dedi.

Zeytun'daki Ermeni isyanlarının Fransız ve İngilizler'in desteğiyle 100 yıldan fazla sürdüğünü ifade eden Yurtsever, şöyle devam etti:

"Bu isyanlar, 1915 Ermeni Tehciri'nin de çok önemli bir sebebi olarak belgelere yansıdı. Belgelerde yer alan bilgilere göre, Osmanlı askeri kışlasını basan ve sayıları 15 bini bulan Ermeni askerler, 600 askerimizin bir kısmının ayak derisini yüzerek uçuruma attılar. İsyan sonrası Avrupalı konsolosların müdahalesi sonucu ceza bile almadılar. Ermeni sorununu objektif öğrenebilmek için Zeytun isyanlarını iyi bilmek gerekiyor. Yeniden yazmaya başladığım 'Andırın Tarihi' kitabı ile Zeytun Ermeni isyanlarının farklı yönlerini bilim dünyasına sunacağım."