Gençler 300 kelimeyle iletişim kuruyor

Mersin Üniversitesi (MEÜ) Türk Dili Bölümü tarafından 2007-2008 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında yaklaşık 2 bin öğrenci üzerinde gerçekleştirilen ankete göre, üniversite gençliğinin 300 kelimeyle iletişim kurduğu ve resmi ortamlara uyum sağlamakta zorlandığı ortaya çıktı.

MEÜ Çiftlikköy Merkez Kampüsü Prof. Dr. Uğur Oral Kampüsü'nde, Türk Dili Bölümü tarafından 'Üniversite Öğrencilerinin Türkçe'ye ve Türk Dili Dersine Bakışı' konulu bir panel gerçekleştirildi. Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Hürriyet Gökdayı'nın oturum başkanlığını üstlendiği panele; okutmanlar Erdinç Kaplan, Dilek Yumru, Çetin Berker, Gülcan Tüysüz ve Döndü Can konuşmacı olarak katıldı. Gökdayı, öğrencilere dille ilgili genel bilgilerin verilmesinin yanında onlara dil bilinci kazandırılması amacıyla okutulan Türk Dili dersiyle birlikte Türkçe'nin nitelikleri ve diğer dillerden ayrılan yönlerinin gösterilmesi, söz varlığının tanıtılması, öğrencilerin yazım kuralları ve noktalama işaretlerinin öğrenilip uygulanmalarının sağlanması, sözlü anlatım ve etkili konuşma konusunda öğrencilerin kendilerini geliştirmelerine yardımcı olunması amacıyla okutulduğunu ifade etti. Bugün gelinen noktada Türk Dili dersinin belirtilen amaçlara ulaştığının söylenmesinin oldukça zor olduğunu savunan Yrd. Doç. Dr. Gökdayı, öğrencilerin derse ilgisinin genel olarak düşük seviyede olduğunu vurguladı. Öğrencilerin Türkçe'ye ve Türk Dili dersine bakışının ortaya konulabilmesi amacıyla bir anket yaptıklarını hatırlatan Gökdayı, anketin 2007-2008 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında uygulandığını ve ankete 2 bin 61 öğrencinin katıldığı bilgisini verdi.

Panelde resmi konuşmalar, gayriresmi konuşmalar, resmi yazışmalar, gayriresmi yazışmalar ile yabancı sözcük kullanımı üzerine yapılan anket çalışmasının sonuçları da değerlendirildi. Bu kapsamda 'Resmi Konuşmalar' başlığı altında bir sunum gerçekleştiren okutman Gülcan Tüysüz, üniversite öğrencilerinin resmi konuşmalardaki tutumlarını değerlendirdi. Resmi ortamlarda kullanılan dilin, belli bir amaca yönelik ve günlük konuşmalardan farklı olduğunu anlatan Tüysüz, öğrencilerin üniversiteye gelinceye kadar resmi dile uzak olduğunu kaydetti. Tüysüz, yapılan ankette resmi görüşmelerle ilgili ifadelere öğrencilerin verdiği cevapları değerlendirerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Öğrenciler, resmi konuşma dili konusunda bilgi sahibi olmamakla birlikte resmi konuşma dilinin nerede ve ne zaman kullanacağı konusunda bilinçsiz. Üniversite çağına gelmiş bir bireyin hangi ortamda hangi konuşma dilini kullanacağını bilmesi beklenir. Gençler, ortalama olarak 300 kelimeyle iletişimlerini devam ettiriyor ve resmi ortamlara ayak uyduramıyorlar."

Okutman Döndü Can ise, 'Gayriresmi Konuşmalar' başlığı altında bir sunum gerçekleştirdi. Can, gayriresmi konuşmayı bozan nedenler, dinlemenin rolü ve üniversite öğrencilerinin konuşmalarını etkileyen etmenleri anlattı. Gayriresmi konuşmaların resmi konuşmalar gibi önceden düşünüp tasarlanan, kapsamı belirli bir plan gereğince hazırlanan türden bir konuşma olmadığını ifade eden Can, gayriresmi konuşmaların günlük yaşamımızı, sürdürülen ortam ve durumlardaki ilişkilerimizi düzenleyip yöneten toplumsal bir davranış, doğal bir etki-tepki süreci olarak ele alınabileceğini dile getirdi. Üniversite öğrencilerinin konuşmalarını etkileyen etmenleri yöresel söyleşiler, kitle iletişim araçlarının, internetin ve yabancı dilin etkisi olarak sıralayan Can, internet aracılığıyla kurulan iletişim dilinin giderek yaygınlaştığını, kitle iletişim araçlarında yapılan dil yanlışlarının da toplum tarafından doğruymuş gibi kabul edildiğini ifade etti.

Okutman Erdinç Kaplan ise, öğrencilerin yazma ve noktalama işaretleri konusundaki eksiklikleri hakkında bilgi verirken, konuyla ilgili metinlere de yer verdi. Okutman Çetin Berker, resmi yazışmalara ait teorik bilgiler ve öğrencilerin resmi yazışmalardaki eksikliklerini anlattığı konuşmasında, yapılan anket çalışmasının resmi yazışmalarla ilgili sonuçlarını aktardı. Üniversiteye gelen öğrencilerin, burada daha çok yabancı sözcükle tanıştıklarını, bilimsel gelişmelerin yeni kavram ve yabancı sözcüklerle ifade edildiğini dile getiren okutman Dilek Yumru da, yabancı sözcüklerle dolu bir dünyada öğrencilerden çok fazla şey beklemenin yanlış olacağını, yabancı sözcüklerin dilimize çevrilmesinde eğitimcilere büyük görev düştüğünü söyledi.