Türküsü ve şairi olmayan Köprüköy

Kayıtlarımızda Köprüköy ilçemize ait ünlü bulunamadı.


Kayıtlarımızda Köprüköy ilçemiz doğumlu şair bulunamadı.

Kayıtlarımızda Köprüköy ilçemize ait türkü bulunamadı.

TARİHİ DURUMU :

Türkler acısından Köprüköy İlçesinin tarihi 1071 Malazgirt savaşı öncesine kadar uzar.

Bugün için sınırları içerisinde bulunan Avnik (Güzelhisar) Kalesinin stratejik önemi çok büyüktür. 1054-1055 yıllarında Türk Boylarının Anadolu' ya ilk fetih hareketlerinin başladığı sıralarda Avnik Kalesinde bulunan Bizans yöneticileri İslamiyetle tanışmışlar ve İslamiyeti kabul etmeleri neticesinde kendilerine bağlı 27 pare köyü Türklere satmışlardır.

Türkler tarafından satın alınan bu köylerden bir tanesi de Köprüköy’ dür. 1829' da Rusların Erzurum'u işgal etmeleri ile Rus işgaline girmiş olan Köprüköy ermeni katliamlarınada uğramıştır.

KÖPRÜ KÖY ( DELİ ÇERMİK ) KAPLICALARI:

Kaplıca suyu; Bikarbonatlı, sodyumlu, kalsiyumlu, karbondioksitli, demirli ve bromürlü bir bileşime sahiptir. Sindirim sistemi Böbrek ve idrar yolları,kan dolaşımı ve kalp hastalıkları, metabolizma bozuklukları ve romatizmal rahatsızlıklara olumlu etki yapmaktadır.

Kaplıca Sularının Özellikleri:
Su sıcaklığı 26C.
Ph değeri 6.12
Akım değeri 101 It/sn.

Köprüköy İlçemizde yer alan bu kaplıca Merkez ilçeden 56 Km. uzaklıkta olup, Erzurum-Ağrı-Kars karayolu üzerinde olduğundan ulaşım çok rahattır.
İLÇENİN GENEL DURUMU :
Toplam Nüfusu: 23.642
Şehir Nüfusu: 5.583
Köy Nüfusu: 14.917
Belde Sayısı: 1
Köy Sayısı: 38
Yüzölçümü(km2): 665
İl'e uzaklığı (km): 57


Belde, Mahalle ve Köyleri

KÖPRÜKÖY BELEDİYESİ

Camiikepir Mahallesi
Şehitler Mahallesi
Ziyaret Mahallesi
YAĞAN BELDESİ

Cumhuriyet Mahallesi
Kazımkarabekir Mahallesi
KÖYLERİ :
Ağcaşar
Akçam
Alaca
Aşağıçakmak
Aşağıkızılkale
Ataköy
Buğdaylı
Çullu
Derebaşı
Duatepe
Dumankaya
Eğirmez
Emre
Eyüpler
Gölçayır
Güzelhisar
Ilıcasu
Karataşlar
Kayabaşı
Kıyıkonak
Marifet
Mescitli-Bucak Merkezi
Ortaklar
Örentaş
Pekecik
Sarıtaş
Savatlı
Soğuksu
Topçu
Yapağılı
Yemlik
Yeşilöz
Yılanlı
Yukarıkızılca
Yukarıkızılkale
Yukarısöğütlü 


1- Avnik Kalesi

Avnik, Erzurum’un yaklaşık 60 km. doğusunda Köprüköy İlçesi'nin güneyinde, aynı ismi taşıyan akarsu kenarında, bir köydür. Avnik Kalesi Güzelhisar (eski adıyla Avnik) köyünün kuzeyinde kayalık bir tepe üzerinde bulunmaktadır. Kalede bulunan sarnıçlar ve diğer bazı yapı unsurlarından, bu kalenin Urartulardan kalmış olduğu sonucu çıkartılabilir. Kalede Saltukoğulları ve Erzurum Selçuklularının mimari izlerine de çokça rastlanır. Kalede bulunan bir kitabe parçasından, kalenin İlhanlı sultanlarından Olcaytu Han tarafından tamir ettirildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca Olcaytu Han’dan sonra İlhanlı tahtına çıkan Ebu Sait Bahadır Han’ın kalede bir darphane kurduğu ve 1332 yılında burada gümüş sikke kestirdiği bilinmektedir. Avnik kalesinin, bölgede bir süre egemen olan Timurlenk tarafından da tamir ettirildiği sanılmaktadır. Kale, harap halde üç dizi surla çevrilidir. İç kale çevresinde ev ve cami kalıntılarına rastlanır. İç kale içinde de ev, ambar ve sarnıç kalıntıları vardır.
Persler veya Sasaniler devrinde, Ab-Nîk adı ile tarihte yerini almıştır. Bizans kaynaklarında ise Abnikon diye kullanılmıştır. Konstantinos Porphyrogennetos ve sonraki tarihçiler bu adı devam ettirmişlerdir. İbrahim Yinal ve Tuğrıl Bey de doğudaki akınları sırasında bu kaleden geçmişler ise de alamamışlardır. 1071 zaferinden sonra Türk hâkimiyetine sokulmuş ve özellikle Saltuklular Ahlatşahlar ile burasını sınır kalesi olarak seçmişlerdir.

Karakoyunluların Aras kenarındaki ve Nahcivan'daki Alınca Kalesi'nden sonra ikinci önemli kalesi Avnik'tir. Temürleng, doğuya geldiğinde, Mısır Hoca tarafından savunulan kale, Taharten'in de araya girmesi ile kendisine teslim olmuştur. Atlamış ve Doladay'ın yönettiği kale, 1403 yılında, Temürlü ailesinin yuğ merasimi için toplandığı yer olmuştur. Kara Yusuf, daha sonra burayı Temürlülerden aldı. Ruj Gonzales de Clavijo 1404'te Avnik civarından, Işkı'dan geçti. Şahrûh-Kara Yusuf mücadelesinde, meşhur Eleşkird Meydan Savaşı, Avnik yakınlarında yapılmıştır.
Karakoyunluların yıkılışında Avnik, Türkmenlerin başlıca sığınağı idi. Bu aileden Şah Kubad, bir müddet Avnik'te oturdu. Akkoyunlular, XV. Yy'ın ikinci yarısında, Karakoyunluları buradan çıkardılar. Uzun Hasan'ın, Gürcistan seferi sırasında buraya uğradığı da biliniyor.

Kitab-ı Diyârbekriyye'de ki kısa tanıtmalar Avnik'in önemini bir kere daha ortaya koymaktadır. Avnik, Osmanlı idaresine Kanûni Sultan Süleyman zamanında girmiştir. Köprüköy’ün önemli kalesi olarak, tarihi rolünü sürdürmeye devam etmiştir.
2- Çobandede Köprüsü

İlçesinin sınırları içerisinde yer alan Çobandede Köprüsü, İlhanlılar’ın veziri Emir Çoban Salduz tarafından yaptırılır. Aras Nehri üzerine, 7 adet kemer gözlü olarak inşa edilen köprüden, günümüze 6 gözü ulaşabilmiştir. Dönemin önemli yapılarından biri olan tarihi köprü, günümüzde koruma altına alındığından kullanılmıyor.

3- Çoban Dede Efsanesi 

Çoban dede Köprüköy bulunmaktadır. Çoban dede efsanesinin anlatıldığı yerde bulunana taşlar bir çobana ve koyunlarına ve birde ejderhaya benzetilmektedir. 


Efsaneye göre çok eskilerde bir çoban yaşarmış. Bir Ejderha çobanın sürüsüne musallat olmuş ve her geldiğinde bir koyunu alıp götürüyormuş günler sonra azalan sürüsüne üzülen çoban Allaha yalvararak ejderi taş etmesini ve buna mukabil kendisinin bir koç kurban edeceğini söyler.


Allah duasını kabul eder fakat çoban kurbanını kesmez bu nedenle de Allah çobanı ve koyunları taş eder.

Çoban Dede Ziyareti Efsanesi

Çobandede ziyaretine çoklukla niyet tutanlar giderlermiş. Ziyarete gelenler ziyaret yanındaki sudan abdest alıp iki rekât namaz kılarlar ve kurban keserlerse dilekleri her neyse kısa zamanda gerçekleşirmiş. Kurak yıllarda köylüler yağmur duası için burayı tercih ediyorlarmış.

Ziyaretin Efsanesi: Dumlulu 70 yaşındaki Mehmet Doğan Çobandede ziyaretinin efsanesini şu şekilde anlatmaktadır.

Çok eski zamanlarda bu yerlerde çobanlık yapan birinin sürüsüne bir ejderha musallat olur. Her gün birkaç koyunu yemek suretiyle giderek sürüyü azaltır. Ejderha ile başa çıkamayacağını anlayan çoban Allaha niyazda bulunarak söyle der: “Allahım, ejderhayı taş kes! Koçumu sana kurban edeyim”. Çobanın dileği kabul olunur ve ejderha hemen taş kesilir. Fakat çoban sözünde durmayarak koçunu kesmeyi ihmal eder. Bunun üzerine çoban sürüsü ile birlikte taş kesilir. Şu anda çobana, ejderhaya ve koyunlara benzeyen taşlar bir arada bulunmaktadırlar. Çoban taş kesilmeden önce değneğini ziyaret yerindeki suyun kenarına dikmiştir. Sonradan bu değnek yeşererek kavak olur. Kök salması ile de diğer kavaklar yetişmiştir.