Arsenikli su tartışması büyüyor

Avrupa Birliği (AB) uyum yasaları çerçevesinde, Afyonkarahisar'daki bazı içme suyu şebekelerinde ilk defa yapılan arsenik analizinin değerinden fazla çıkması, tartışmaları da beraberinde getirdi.

İl Sağlık Müdürü Dr. Hasan Hüsnü Eren, arseniğin kanserden şeker hastalığına, karaciğer ve akciğer hasarına kadar birçok rahatsızlığa yol açabildiğine dikkat çekti.

Afyonkarahisar'daki bazı basın yayın organlarında yayınlanan "Arsenikli su içiyoruz" haberleri üzerine, Afyonkarahisar Belediyesi'nin resmi internet sitesinde yer alan açıklamada, İl Sağlık Müdürlüğü gözetiminde Küçük Çobanlı Mevkii'ndeki sondaj kuyuları ve Hıdırlık içme suyu depolarından su numuneleri alındığı, numunelerin İzmir Bölge Hıfzısıhha Enstitüsü Müdürlüğü'nde arsenik parametresi kimyasal analizinin yaptırıldığı, belirlenen kimyasal analiz sonuçlarına göre, Küçük Çobanlı Terfi Merkezi'nde bulunan sondaj kuyularının, 'İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik'te olması gereken arsenik parametresine uymadığının gözlendiği belirtildi. Açıklamada, "Küçük Çobanlı Terfi Merkezi, şehrimizin su ihtiyacını karşılayan ilk terfi merkezidir. Bu merkez, 1978-1982 yılları arasında İller Bankası tarafından yaptırılarak belediyemize teslim edilmiştir. Terfi merkezinde 11adet (7 adeti faal) yer altı sondaj kuyusundan elde edilen 210 lt/sn su, terfi merkezinden Hıdırlık su depolarına terfi edilmekte ve diğer terfi merkezlerinden gelen suyla karışmaktadır. Bu terfi merkezinden sağlanan su kesinlikle direkt olarak şehir içme suyu şebekesine verilmemektedir. Bu terfi merkezi yaklaşık 25 yıldır şehrimiz içme suyu ihtiyacını karşılamış, uzun yıllar tek başına içme suyu kaynağı olmuştur. 25 yıl içerisinde bu arsenik maddesini tespit edecek bir kimyasal analiz yaptırılmamıştır. Küçük Çobanlı terfi merkezi özellikle yaz aylarında tam kapasiteyle çalıştırıldığında şehir içme suyu ihtiyacının 1/3'lük kısmını karşılamaktadır. Kış aylarında ise ihtiyaca göre ara ara çalıştırılmakta olup tam kapasiteyle çalıştırılmamaktadır. Şehrimize 500 lt/sn su sağlayacak olan Akdeğirmen Barajı İçme Suyu Projesi inşaat çalışmaları devam etmektedir. 2008 yılının ikinci yarısında bu projenin devreye girmesi beklenmektedir. Akdeğirmen Barajı İçme Suyu Projesi'nin devreye girmesiyle beraber Küçük Çobanlı terfi merkezinden halkımıza su verilmeyecektir" denildi.

BELEDİYE SONDAJ KUYULARINI KAPATTI
Afyonkarahisar Belediyesi'nin internet sitesinden yapılan bu açıklamaya, İl Sağlık Müdürlüğü de valilik aracılığıyla yazılı bir yanıt verdi. Açıklamada, yönetmelikte belirtilen 10.00 mikrogram/litre değeri sağlanıncaya kadar, halk sağlığının korunması amacıyla arsenik miktarı yüksek olan kaynaklardan şebekeye su verilmesinin hemen durdurulması, eğer durdurulmayacaksa tüketicilerin bilgilendirilmesi istendi. Yapılan uyarıları dikkate alan Afyonkarahisar Belediyesi, 1000 ve 400 metreküplük depoların Küçük Çobanlı terfi merkezinden gelen su girişleri ile Küçük Çobanlı Mevkii'nde yoğun miktarda arsenik maddesine rastlanan K3, K5 ve K6 sondaj kuyularını kapattı. Tüm terfi merkezlerinden gelen suyun karıştığı ve kentin yüzde 90'lık kısmına içme suyunun dağıtıldığı Hıdırlık su depolarındaki arsenik parametresinin ise normal değerinde olduğu tespit edildi.

İçme suyunda daha önceden arsenik parametresine bakılmadığını hatırlatan İl Sağlık Müdürü Hasan Hüsnü Eren, "Kuyularda arsenik tespit edilince, bu kuyuların şebekeye verilmemesi konusunda belediyeyi ikaz ettik. Daha sonra belediyeyle ortak çalışma zemini oluşturularak buralardan yeniden su numunesi alındı. Yapılan işlem süresi içerisinde belediyenin arsenik oranı yüksek kuyulardan şehir şebekesine su vermeye devam etmesi üzerine, halkımızın sağlığını düşünerek bunu kamuoyu ile paylaştık. Israrlı takiplerimiz üzerine belediyenin arsenik değeri yüksek kuyularını kapatması sevindiricidir. Bu tür çalışmalar, bundan sonra da aynı titizlikle takip edilecektir" dedi.

ARSENİK VE SAĞLIĞA ZARARLARI
Bu arada, tehlikeli orandaki arseniğin uzun süreli alınmasının, çok önemli sağlık sorunlarına neden olabileceği ortaya çıktı. Uzun süre düşük oranda arsenik alınmasının, kanserden şeker hastalığına, karaciğer ve akciğer hasarına kadar birçok rahatsızlığa yol açabildiğini belirten İl Sağlık Müdürü Dr. Hasan Hüsnü Eren, "Arsenik ayrıca, nörolojik birtakım rahatsızlıklar, işitme kayıpları, şeker hastalığı, akciğer ve karaciğerde hasar, çocuklarda gelişme anomalilerine ve kan bozukluklarına yol açıyor. Erkeklerde hipertansiyona bağlı kalp, böbrek hastalıkları ile prostat kanseri, kadınlarda da yine kalp ve akciğer hastalıklarına neden oluyor. Arsenik değeri yüksek olan kuyularından Afyonkarahisar'a 25 yıldır su veriliyormuş. Bu sularda arseniğin fazla olduğu ise AB uyum yasaları çerçevesinde yapılan ilk analizde ortaya çıktı. Bundan önceki yıllarda su kuyularında arsenik değerinin fazla olup olmadığı bilinmiyor" şeklinde konuştu.