Asırlık geleneği sürdürüyorlar

Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Gökeyüp Beldesi'nde asırlık bir gelenek olan çömlek yapımı geleneği sınırlı sayıda vatandaş tarafından olsa da sürdürülmeye devam ediyor. Ağırlıklı olarak kadınların üstlendiği bu işte özel bir çamur kullanılıyor.

Manisa'nın Salihli ilçesine yaklaşık 50 km uzaklıkta bulunan Gökeyüp Beldesi'nde dağlardan elde edilen özel bir çamurun elle şekillendirilmesi sonucu yapılan ve "Güveç" adı verilen çömlekçilik sanatı aradan geçen yüzlerce yıla rağmen sürdürülmeye devam ediyor. Odun ateşinde pişirilmesi tekniği nedeniyle çömleklerin kökeni Orta Asya'ya kadar uzanırken, aynı teknik ve özel bir toprağı kullanarak aynı çömlekleri Kızılderili kabilelerinin Amerika'da yapıyor olmaları da şaşırtıcı bir ayrıntı olarak dikkat çekiyor.

Dağlık bir bölge üzerine kurulu olan Gökeyüp Kasabası'nda vatandaşların tek geçim kaynağı olan Çömlekçilik sanatı terk edilerek yerini çilek üretimine bırakmaya başlasa da sınırlı sayıda vatandaş ata mirası olan çömlekçiliği sürdürmeye devam ediyor. Tarıma elverişsiz toprakları nedeniyle yıllar boyu vatandaşların tek geçim kaynağı olan ve ülke çapında ün yapan çömlekçilik özelikle çilek üretiminin artması nedeniyle yavaş yavaş gözden düşüyor.

ÖZEL BİR TOPRAK

Gökeyüp Kasabası'nın bulunduğu dağlık arazide çıkarılan bir çeşit toprak, çömlek üretimi için son derece uygun. Tabiatın bu özelliği, kasabalıların maharetleriyle birleşince, ortaya ünü sınırları aşan bir zanaat çıkıyor. Çömleklerin, güveçlerin, kayık tabakların üretim aşamasına değinen üretici bayanlar bu işin sanıldığı kadar kolay olmadığına da vurgu yapıyor.Bu işin zincirleme olarak babadan oğula, daha doğrusu anadan kıza devam ettiğini belirten kadınlar "Erkekler malzemenin temini, hazırlanan çömleğin fırınlanması ve pazarlanması aşamasında devreye giriyor."diyor.

ZAHMELİ BİR İŞ

Gökeyüp Kasabası'nda bu zahmetli geleneği sürdürmeye çalışan köylülerden biri olan Şengül Ülkü özellikle ham maddenin çıkarılmasının oldukça zahmetli bir iş olduğunu söyledi. Bu işin el beceriyle ilgili olduğunu da belirten Ülkü, annesinden öğrendiği teknikler sayesinde bu geleneği sürdürdüğünü söyledi. Ülkü "Menger adını verdiğimiz toprağı almak için Demirköprü Barajı mevkiine traktörlerimiz ile gidiyor. Kazma küreklerle çıkarttığımız bu özel toprağı daha sonra traktörün tekerleri ile ezip ufalıyoruz ve eleklerle daha da inceltiyoruz ve un haline getiriyoruz. Sadece bu işlem bile yaklaşık 1 gün sürüyor. Daha sonra yine başka bir toprak çeşidi ile un haline getirdiğimiz bu malzemeyi birleştiriyoruz. Leğenlerin içerisinde suyla beraber bir gün boyunca bekletiyoruz. Yani tam anlamıyla hamur şekline getiriyoruz. Hamurdan elde ettiğimiz çömlek ve diğer malzemeleri gölgelik bir alanda uzun süre kurumaya bırakıyoruz. Malzeme tamamen kuruyunca da odun ateşinde yakıp işlemi tamamlıyoruz."

"YORUCU OLSA DA ZEVKLİ"

Ülkü, çömlek yapımının oldukça zahmetli bir iş olmasına karşın aynı şekilde zevkli olduğunu da ifade ederek "Annem anlatırdı. Onlarca yıl önce kasabamızın hemen hemen her evinde çömlekçilik yapılırmış. Ancak zamanla vatandaşlarımız hem tütüne, daha sonarda çilek üretimine yönelmiş. Ancak bizler elimizden geldiği ölçüde bu geleneği sürdürmeye devam edeceğiz" dedi.