Kapalıçarşı'nın sorunları tartışıldı

Tarihi, kültürel, mimari, ticari ve turistik yönleriyle kendi alanında dünyanın en büyük çarşısı ve markası olan Kapalıçarşı’nın sorunları bir konferansta masaya yatırıldı.

Eminönü Belediyesi, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü ile Kapalıçarşı Esnafları Derneği tarafından düzenlenen “Kapalıçarşı Geleceğini Arıyor” başlıklı arama konferansına 80'e yakın uzman katıldı. 11-12 Şubat tarihleri arasında düzenlenen konferansta, "tarihi çarşıyı nasıl görmek istediğimiz ve gelecekte nasıl bir şekil kazanacağı" değerlendirildi.

Eminönü Belediye Başkanı Nevzat Er, her biri kendi alanında Türkiye’nin en yetkin isimleri olan uzmanların bu konferansta ortaya koydukları önerilerin sıkı takipkiçi olacağını belirtti. Er, "Bir Dünya mirası olan Kapalıçarşı için bir araya gelen kamu, yerel yönetim ve sivil toplum kuruluşu olarak yarattığımız sinerji gelecekte de en büyük güvencemizdir. Kurumlararası işbirliği ve eşgüdüm ile önümüzdeki dönemde de Kapalıçarşı için çalışmalarımız devam edecektir. Bu çerçevede kamuoyunu, Kapalıçarşı’nın sorunlarına karşı daha duyarlı olmaya çağırıyoruz" dedi.

Kapalıçarşı Arama Konferansı Sonuç Bildirgesi:

İstanbul Kapalıçarşısı kurulduğu 15.  Yüzyıl'dan itibaren Yakındoğu ve Akdeniz ticaret tarihinin en önemli komplekslerinden biridir. “Büyük turlar” döneminin başlamasından itibaren de son iki yüzyıl içinde dünyada en fazla ziyaret edilen ve hakkında yazılar yazılmış mekanlardan birisidir. Günümüzde ise çok farklı ve çeşitli sorunların karşısında geleceği ciddi riskler taşımak durumuna gelmiştir. Bu riskleri azaltmak, aşmak ve Kapalıçarşı’yı güçlü bir yönetim ile sağlıklı bir yaşama yeniden kavuşturmak için Konferans aşağıdaki sorunları ve çözüm önerilerini önerileri kamuoyunun bilgisine sunmaktadır.

FİZİKİ SORUNLAR: Kapalıçarşı’nın iç ve dış cephe rölevesinin çıkarılmaması. Kapalıçarşı’nın iç ve dış çevre düzenlemesinin yapılmamış olması. Kapalıçarşı’ya gelen ziyaretçilerin kullanabilecekleri otoparkın olmaması. Dükkanların kendi alanlarının dışına taşmaları. Seyyar satıcıların Kapalıçarşı esnafına yönelik olumsuz örgütlü davranışları. Kapalıçarşı çevresindeki kaçak yapılaşma. Elektrik sorunu (Elektrik enerjisinin ihtiyacı karşılamaması, elektrik tesisatının yetersizliği vs.). Görüntü kirliliği (tabelalar vs.). Kapalıçarşı’nın kapıların yeterince belirgin olmaması. Kapalıçarşı ziyaretçilerinin kullanabilecekleri harita ve broşürlerinin olmayışı. Beyazıt meydanındaki karmaşanın Kapalıçarşı’ya olumsuz etkisi. Yerli halkın çarşıyı kullanamaması. Kanalizasyon ve diğer altyapı sorunları. Çatının hasarlı oluşu. Kapalıçarşı’nın fiziki koşullarından dolayı (nem, rutubet vs.) çarşı esnafında ve çalışanlarında ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkması. Esnafın çarşının mimari yapısına zarar vermesi (duvarların inceltilmesi vs.).

YÖNETİM SORUNLARI: Yaptırım gücü olmayan Kapalıçarşı yönetimi. Kapalıçarşı hakkında söz sahibi olan kamu kuruluşları arasındaki koordinasyon eksikliği. Kapalıçarşıya özgü kanun ve yasaların henüz düzenlenmemiş olması.  Kapalıçarşı’nın sorunları ve gelişimi için yeterli sayıda proje üretilememesi. Esnafların yönetime katılmasının sağlanması için cadde örgütlenmesinin olmaması. Alan yönetimi ve özerk yönetimi konularındaki tartışmaların yarattığı belirsizlik. Çalışma günleri ve saatlerinin uygun olmaması. Kapalıçarşı markasının doğru yönetilememesi. Büyük marka ve firmaların Kapalıçarşı’da yer almamaları. Dernek üyelerinin Belediye Meclisinde söz alma haklarını kullanmamaları. Kapalıçarşı’nın değişime öncülük ve uyum için bir ARGE biriminin olmaması.

GÜVENLİK: Kameralı güvenlik sisteminin olmaması. Acil tahliye kapılarının olmaması. Acil müdahale araçlarının ulaşım sağlayamaması. Acil müdahale alet ve edevatının yetersizliği.

TANITIM SORUNLARI: Çarşıyı tanıtıcı görsel ve basılı unsurların olmaması. Çarşının iç düzenlemesinde yönlendirici levhaların yetersiz olması. Çarşının dış düzenlemesinde yönlendirici levhaların yetersiz olması. Turizm rehberlerin çarşı imajını zedeleyici yöndeki tutumları. Çarşıya ulaşım için özel imkanların (otobüs vb.) olmaması. Yurtdışında çarşı markasının yeterince tanıtılmaması. Çarşının çevresi ile bağlarının ( otel – lokanta vb.) güçsüzlüğü ve işbirliğinin yetersizliği.

KÜLTÜR – SANAT VE ZANAAT İLE İLGİLİ SORUNLAR : Çarşıya değer katan geleneksel sanatların ve zanaatların kaybolması. Çarşıya özgü geleneksel esnaf ahlakının kaybolması. Esnafın geleneksel Kapalıçarşı kültüründen yoksun olması. Çarşının basın ve sanat alanlarında yeterince temsil edilmemesi. Cep sineması, kafe, sergi vs. sosyal faaliyet alanlarının bulunmaması. Çarşının geleneksel yapısını temsil eden ürünlerin satılmaması. Çarşıda satılan ürünlerin sertifikasyonu konusunda gerekli titizliğin gösterilmemesi. Çarşının tarihsel dokusunun ve değerlerinin korunmaması.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ : Yukarda sıralanan ve çalışma gruplarının hemfikir olduğu sorunların kaynağını Kapalıçarşı’nın çağdaş bir yönetim modeliyle yönetilmemesinde görüyoruz. Dolayısıyla öncelikli çözüm önerimizi Kapalıçarşı için çağdaş bir yönetim modelinin kurulmasında görüyoruz. İlk aşama olarak yaptırım gücünü de içeren bir yönetim modeli oluşturulmalıdır. Bunun için Yönetim Kurulu ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından hukuk ve işletme uzmanlarının hazırlayacağı bir model ve T.B.M.M’ ye sunulacak bir yasa taslağı elde etmek için İşletim Danışma Kurulu oluşturulmalıdır. Rölöve + Restitüsyon + Restorasyon + Yeniden Kullanım Projeleri için ilkeler ve yöntemler önerecek ve mimarlık, restorasyon, şehircilik anabilimdalı uzmanlarından ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları temsilcilerinden oluşacak bir danışma ve bilim kurulu oluşturulmalıdır. 

Kapalıçarşı’nın trafo, jeneratör, kanalizasyon, çatı ve benzeri fiziki sorunları Danışma Bilim Kurulu’nun önerileri doğrultusunda ve yönetim kurulu onayıyla ele alınmalıdır. Kapalıçarşı için çok ciddi riskler içeren güvenlik sorunları en kısa zamanda çözüme kavuşturulmalıdır. Çok ciddi riskler içeren yangın, deprem, terör ve polisiye olaylara karşı alınacak güvenlik önlemleri en kısa zamanda belirlenmelidir. İlk adım acil çıkışların belirlenmesi olmalıdır. Tanıtım ve imaj sorunları etkin bir şekilde ele alınmalıdır. Kapalıçarşı’yı bir marka olarak yeniden canlandıracak girişimleri başlatmak ve sürdürmek üzere bir halkla ilişkiler modeli.  Kapalıçarşı’nın tarihi geleneğinin etik kurallarını ve değerlerini gözeten bir altyapının oluşturulması için gerekli eğitim ve koordinasyon çalışmaları gerçekleştirilmelidir.