Memur ek işte çalışabilir mi?

Devlet memurlarının ek iş yapabilmeleri için kanunlarda çok açık belirtilen sınırlar var. Bu sınırların dışına çıkmak zarar verebilir. Bu yüzden dikkatli olun

Sınırları iyi öğrenin

Türkiye'de devlet memurları az maaş aldıkları için geçim derdine düşüyor. Bunun için de ek işler peşinde koşuyor. Zaman zaman gazetelere de yansıdığı gibi pazarlarda seyyar satıcılık, işportacılık, taksicilik yapan devlet memurlarına rastlıyoruz. Fakat bu işin kanunlar çerçevesinde yapılmasında fayda var. Bu yüzden kanunların çizdiği sınırları iyi öğrenmek ve ona göre hareket etmek ileride büyük sorunlar yaşamanızı da engelleyecektir.

* Devlet memurları anonim şirketlere ortak olabilirler mi?

Devlet Memurları Kanunu'nun 28. maddesini incelediğinizde, devlet memurlarının yönetim kurulu üyesi, denetçi veya her ne şekilde olursa olsun şirket personeli olarak anonim şirketlerde görev almaları yasaklanmış olmakla birlikte, anonim şirketlere pay sahibi olmalarına ilişkin herhangi bir yasak bulunmamaktadır. Pay sahipliği, şirketin kuruluşundan sonra pay devralmak veya sermaye artışına iştirak etmek suretiyle olabileceği gibi, şirketin kuruluşuna katılmakla da gerçekleşebilmektedir.

* Devlet memurlarının limited şirketlere ortak olması mümkün müdür? Devlet memuru olarak görev yapan personelin, çalıştığı kurumun kuruluş kanununda özel bir düzenleme olmaması halinde, şirket ana sözleşmesinde kuruluş sırasında şirketi idare ve temsil edecek olanlar arasında belirtilmemiş olması ile yönetim ve denetimde görev almaması kaydıyla limited şirket ortağı olması mümkün bulunmaktadır.

* Devlet memurunun bakkal dükkanı işletmesi mümkün müdür? Devlet Memurları Kanunu'nda, memurların Türk Ticaret Kanunu'na göre tacir veya esnaf sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamayacağı düzenlenmiş bulunmaktadır. Bununla birlikte; 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda bir ticari işletmeyi, kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye tacir denileceği, bu işi yapanların da 'esnaf' sayılacağı belirtilmekte. Bu çerçevede memurun kendi adına bakkal işletmesi mümkün bulunmamaktadır.

* Memurların kitap yazması ve telif ücreti alması mümkün müdür? Devlet memurlarının, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında kitap yazabilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu kapsamda yazdığı kitapla ilgili olarak telif sözleşmesi imzalayabilir. Memurların telif dolayısıyla elde edeceği gelir, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 28. maddesine aykırılık teşkil etmemektedir.

* Devlet memurları, üniversitede mesai saatleri içerisinde ek ders karşılığı ders verebilir mi?

Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesinde yer alan "Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile üniversite ve akademi (askeri akademiler dahi), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir" hükmü çerçevesinde, çalıştığı kurumun uygun görmesi kaydıyla mesai saatleri içesinde üniversitede ek ders karşılığı ders vermesi mümkün bulunmaktadır.

* Devlet memurları dergi çıkartabilir, basıp dağıtabilirler mi?

Devlet memurlarının kitap yazmaları, dergi hazırlamaları, makale yazmaları ve bunların basılması karşılığında 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde telif hakları kapsamında elde edecekleri gelirler, ticaret yasağı kapsamı dışında tutulmuştur. Bu itibarla, memurların dergi hazırlamaları, bu derginin bir yayınevi ile telif sözleşmesi çerçevesinde anlaşmak suretiyle basılması ve dağıtılması ve telif hakkı elde etmesi bu kapsamdadır. Memurlar, hazırladıkları derginin basım ve dağıtımlarını kendileri yapamazlar.

Erdal AYDIN