Anayasa Mahkemesi'nin Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun bazı hükümlerinin oy çokluğu ile iptaline ilişkin gerekçeli kararı yayınlandı.

Sosyal güvenlikte norm ve standart birliği getiren yasanın iptaline ilişkin gerekçede, memurların görevleri sırasında elde ettikleri ayrıcalıklı statünün emeklilikte de sürmesi gerektiği belirtilirken, bu durumun, Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı olmadığı dile getirildi. Yüksek Mahkeme'nin kararına itiraz eden üyeler ise karşı oy gerekçelerinde devletin asli görevlerini yapmaları sebebiyle çeşitli haklar elde eden memurların bu haklarının emeklilik statüsünün farklılığı için dayanak teşkil edemeyeceğini dile getirdi. Türkiye'nin tarihindeki en önemli yasal değişikliklerden biri olan 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi, Anayasa Mahkemesi'nin yaşı ve prim gün sayısını içeren bazı maddelerini memurlar yönünden iptal etmesi sebebiyle 6 ay ertelendi. Ertelemeden daha çok, mahkemenin birçok maddeyi kamu görevlileri yönünden iptal etmesi tartışıldı; memurlara ayrımcılık tanındığı yorumları yapıldı.

Resmi Gazete'nin 30 Aralık'taki mükerrer sayısında yayımlanan gerekçeli karar da tartışmaların bir süre daha devam edeceğini gösteriyor. Mahkeme, farklı hukuksal statüde olan memurların, SSK ve Bağ-Kur'lularla aynı sisteme bağlı olmasının Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti. Sosyal güvenlik hakları sağlanırken, bu haklardan yararlanacak olanların, hukuksal farklılıklarının gözetilmesi gerektiği belirtilen gerekçeli kararda, yasa önündeki eşitliğin, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı olacağı anlamı taşımadığı savunuldu. Aynı hukuksal durumların aynı, ayrı hukuksal durumların farklı kurallara bağlı tutulmasının Anayasa'da öngörülen eşitlik ilkesini zedelemeyeceği kaydedildi.

"Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yürüttükleri kamu hizmetine bağlı olarak hukuksal konumları diğer çalışanlardan birçok bakımdan farklılıklar göstermektedir." denilen kararda, memur statüsünde yapılan değişikliklerin doğal olarak emekli statüsünde de etkisini gösterdiği belirtilerek, memurların görevleri sırasında elde ettikleri hakların, emeklilikte de sürmesi gerektiği belirtildi.

Karşı oy gerekçesi: Zorlama yorum

Kararlara katılmayan Başkan Vekili Haşim Kılıç ile üye Serruh Kaleli'nin, karşı oy gerekçesinde ise, "Devletin asli ve sürekli görevlerinin kamu görevlilerince yürütülüyor olması emeklilik statüsündeki farklılığın kaynağı ve dayanağı olarak gösterilemez." denildi. Emeklilik yaşının artırılması ve aylığın hesaplanmasına ilişkin hükümlerle ilgili şu görüşlere yer verildi: "Kamu görevlisinin çalışırken taşıdığı hukuksal statünün emekli olduktan sonra da devam etmesini ya da etkilenmesini istemek emeklilik statüsüyle bağdaşır bir düşünce olamaz. Devletin asli ve sürekli görevlerinin kamu görevlilerince yürütülüyor olması emeklilik statüsündeki farklılığın kaynağı ve dayanağı olarak gösterilemez." Memurların emeklilikte de diğer sigortalılardan ayrı olması görüşüne dayanak olarak Anayasa'nın ilgili maddelerinin gösterildiği belirtilen yazıda, "Bu maddeler incelendiğinde memurlara, toplu sözleşme, grev, siyasi partilere üye olma yasağı, görevlerinden çekilmedikçe milletvekili adayı olamayacakları, kusurlarından doğan tazminat davalarının ancak idareye karşı açılabileceğine ilişkin özel düzenlemelerin kamu çalışanları emekli olduklarında da farklı kurallara tabi tutulmasının anayasal dayanağı olarak gösterilmesi zorlama bir yorumun ötesinde, Anayasa'da bu konuda bir dayanağın olmadığının açık bir göstergesidir." denildi.