Gazeteci Hrant Dink'i öldürdüğünü itiraf eden 17 yaşındaki bir gencin eylemiyle sarsılan Türkiye, OECD'den uyarı aldı. OECD, dün yayınlanan "Üye Ülkelerde Kadınlar ve Erkekler" raporunda Türkiye'ye "15-19 yaş arası işsiz güçsüz ve okumayan nüfusunuz rekor kırdı" uyarısında bulundu.

OECD'nin son raporuna göre, birçok OECD ülkesinde 15-19 yaş arasında okumayan ve çalışmayanların oranı yüzde 10'dan daha az. Türkiye bu alanda rekor kırarken, 15-19 yaş arası "kız" nüfusunun yüzde 47,5'u, "erkek" nüfusunun ise yüzde 25'i okumuyor, çalışmıyor. Meksika, Portekiz, İspanya ve İngiltere'de kaydedilen rakamlar da yüzde 10'u aşıyor.

OKUMAYAN-ÇALIŞMAYAN GENÇLİK

Raporda, "15-19 yaş arası okumayan-çalışmayanların cinsiyetleri arasında birçok ülkede fark çok küçük ancak Norveç, Belçika ve İsveç'te erkeklere göre daha az okumayan-çalışmayan genç kadın vardır. Meksika ve Türkiye'de erkeklerden çok daha fazla okumayan-çalışmayan kadın bulunmaktadır" denildi.

Rapora göre, işsiz güçsüz-okula gitmeyen sayısında OECD rekorunu kıran Türkiye'de 15-19 yaş arası çağ nüfusunun "kızlarda" yüzde 47,5'u, "erkeklerde" ise yüzde 25'i okulda okumuyor ya da bir işte çalışmıyor.
Okumayan-çalışmayanların bugün ve gelecek için sorun oluşturdukları belirtilirken, "Çünkü mala karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu istismarı dahil çeşitli türden anti-sosyal davranışlara karışmaktadırlar. Gelecekte ise çalışma deneyimi ya da piyasa değeri olan yetenek eksikliğinden yaşamlarının geri kalan bölümünde sosyal olarak dışlanmışlar 'havuzuna' katılma olasılıkları bulunuyor. Birçok OECD ülkesinde 15-19 yaş arasında okumayan ve çalışmayanların oranı yüzde 10'dan daha azdır. Türkiye'de, Meksika'da, Portekiz'de, İspanya'da ve İngiltere'de kaydedilen rakamlar ise yüzde 10'u aşmaktadır" denildi.

İSTİHDAM

OECD Raporuna göre erkekler ve kadınlar arasındaki istihdam farkının erkekler lehine en büyük olduğu ülkeler Türkiye ve Meksika.
Kadın istihdamı, Türkiye, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya ve İsveç hariç tüm OECD ülkelerinde daha yüksek artıyor, kadınlardaki istihdam İspanya, İrlanda, Yunanistan ve Hollanda'da erkeklerden daha fazla yükseliyor.

PARLAMENTODAKİ KADINLAR

Dünyanın tüm parlamentolarında kadınların sayısı, erkeklerin sayısından az ancak kadınlar Ruanda'da, İsveç'te, parlamentodaki sandalyelerin yarısına yakınını ele etmiş durumda. İskandinav ülkeleri, Küba'da, Kosta Rika ve Arjantin'de ise sandalyelerin üçte birinde kadınlar bulunuyor. Raporda, "Ülkelerin gelişmişlik dereceleriyle parlamentolarındaki kadın sayısının fazlalığı arasında gerçekçi bir ilişki bulunmamaktadır. Dokuz OECD ülkesinde parlamento sandalyelerinin üçte biri kadınlar tarafından doldurulmaktadır. İskandinav ülkeleri ve Hollanda'da ise, sandalyelerin yüzde 35'inden fazlası kadınlara aittir. Birçok OECD ülkesinde kadınlar dörtte birin altında ve Japonya, İtalya, Fransa ve ABD'de ise yüzde 15'in altında sandalyeye sahiptir" denildi.

PARLAMENTODAKİ KADIN, EKONOMİDEKİ KADINI YANSITIYOR

Raporda parlamentodaki kadın sayısının "istihdamdaki kadın sayısını yansıttığı" belirtilirken 2004 tarihli "Parlamentodaki kadınların yüzdesiyle, istihdamdaki kadınların yüzdesi" arasındaki ilişkiyi ortaya koyan grafiğe yer verildi. Grafiğe göre, Türkiye bu alanda da en geri durumda. Bu alanda en ileri ülke İsveç'te kadınların parlamentoda temsil oranı yüzde 45, istihdamdaki oranı ise yüzde 70. Türkiye'de kadınların parlamentoda temsil oranı yüzde 4.8, kadınların istihdamdaki oranı ise yüzde 22 dolayında. Raporda, OECD ortalamasının yüzde 24 (parlamentodaki kadın), yüzde 56 (istihdamdaki kadın) olarak belirtildiği grafikle ilgili, "Kadınların siyasi hayata katılımları, onların ekonomik yaşama katılımlarını yansıtıyor. Kadınların çalışma piyasasında geniş yer tuttuğu İskandinav ülkelerinde kadınların parlamentodaki yüzdesi yüksektir. Türkiye, Yunanistan, İtalya ve Macaristan'da ise düşüktür" denildi.

HAPİSANEDEKİ KADINLAR VE ERKEKLER

OECD raporuna göre, OECD ülkelerinin yarısında her 100 bin kişi için 100'den daha az kişi hapisanede bulunuyor. Polonya'da bu sayı 230, ABD'de ise 700. ABD'deki sayıyı kredi kartı ve çek suçları gibi ekonomik suçların artırdığı kaydedildi. Raporda Türkiye'de 100 bin kişiye düşen mahkum sayısı 75 olarak belirtildi.

TÜRK KADINI DURUMUNDAN MEMNUN!

Raporda yer verilen, "Dünya Değerler Anketi"nde kişilere hayatlarından tatmin ve memnun olma duygularını 1'den 10'a kadar olan rakamlarla ifade etmeleri istendi. En son anket uygulaması 1999-2002 yıllarında yapıldı.

OECD Raporu'nda anketlerde Türkiye'de kadınların erkeklerden daha fazla "yaşam tatmini"ne sahip oldukları sonucunun çıktığı, kadınlarla erkekler arasındaki bu konudaki en büyük farkın da Türkiye'de görüldüğü belirtildi.
Tüm OECD ülkeleri içinde kadınların hayatlarından, erkeklerden daha fazla memnun oldukları ülkeler, en az memnuniyet düzeyinden en fazla memnuniyede doğru, "Türkiye, Kore, Japonya, Avustralya, Belçika, Almanya, Finlandiya ve İzlanda" olarak sıralandı.

Raporda yer alan bir başka grafiğe göre, kadınlarla erkekler arasında tatminsizlik farkının en yüksek olduğu ülke yüzde 12 ile Türkiye. Diğer uçta bulunan İngiltere'de ise erkekler ve kadınlar arasındaki tatminsizlik farkı yüzde 8 düzeyinde bulunuyor. İngiltere'de erkekler yaşamdan duydukları memnuniyetin daha fazla olduğunu belirtiyor.
Bu konudaki değerlendirmede, "Hayattan tatmin duyma ile kişi başına gelir arasında doğru orantı vardır" denildi.

"TÜRK GİBİ SİGARA İÇMEK"

OECD Raporu'nda Dünya Sağlık Örgütü'nün dünyada günde 15 milyar sigara içildiği tahminine yer verildi. Bu sigaraların üçte biri Çin'de tüketiliyor. Japonya, Rusya ve Endonezya tarafından izlenen ABD ise ikinci büyük sigara pazarı olarak biliniyor. Raporda, "Dünyada sigara içen erkek sayısı kadın sayısından fazla. Ancak cinsiyet farkı, sigara reklamlarının artan bir oranda kadınları hedeflediği Asya ve diğer gelişmekte olan ülkelerde azalıyor. Bununla birlikte OECD ülkelerinde sigara içen erkek sayısında kayda değer bir düşüş meydana geliyor. Kadınlar da önceki dönemden daha az sigara içiyorlar, ancak kadınlarda düşüş hızı daha yavaş bulunuyor.

İsveç hariç tüm OECD ülkelerinde erkekler kadınlardan daha fazla sigara içiyor. 2004'te erkeklerin en çok sigara içtiği OECD ülkeleri, Kore, Türkiye, Japonya, Yunanistan, Meksika diye sıralandı. Rapora göre, Kore'de erkeklerin yüzde 61'i, kadınların yüzde 5'i, Türkiye'de erkeklerin yüzde 51'i, kadınların yüzde 18'i her gün sigara içiyor. En az sigara içilen ülkeler ise İsveç ve Kanada.

OECD'NİN EN FAZLA ÇALIŞAN İŞÇİLERİ TÜRKİYE'DE

Raporda Hollanda, İsviçre, İngiltere, Almanya, Belçika ve İrlanda'da kadınların "part-time" olarak tanımlanan haftada 30 saatten az çalışma düzenine tabi olduklarını belirtilirken, Orta Avrupa, Türkiye, Meksika ve ABD'de ise bunun nadir görüldüğü kaydedildi. Birçok OECD ülkesinde haftalık standart çalışma saatinin 40 saat olduğu, birçok ülkede bunun da aşıldığı bildirildi. Raporda, "İzlanda, Meksika ve Türkiye'de yüzde 60 ya da daha yüksek oranda erkek işçi haftada 45 saatten fazla çalıştıklarını belirtiyorlar. 45 saatten fazla çalışan kadın oranı Türkiye ve Meksika'da yüksek bulunuyor. 'İşkolikler' Hollanda, Norveç, Lüksemburg, Avusturya ve İsveç'te nadir görülüyor" denildi.

OECD içinde haftada 45 saatten fazla çalışan en çok sayıda kadın ve erkek işçi Türkiye'de bulunuyor. Türkiye'de istihdam edilen erkeklerden yüzde 72'si, kadınlardan ise 59'u haftada 45 saatten fazla çalışıyor. OECD ortalamasına göre erkek işçilerin yüzde 21'i, kadın işçilerin ise yüzde 10'u haftada 45 saatten fazla çalışıyor.

OECD raporuna göre doğurma yaşında, bir kadının doğurması beklenen çocuk rakamını ifade eden "doğurganlık oranı" yüzde 2.1 olduğunda istikrarlı kabul ediliyor. Daha azı, açık göçle kapatılmazsa nüfusun azalmasına neden oluyor. Üye ülkelerden ise sadece Meksika ve Türkiye'de bu doğurganlık oranı aşılmış bulunuyor. OECD'de ortalama doğurganlık ise yüzde 1.6 oranında bulunuyor.