Avrupa ülkeleri krizden ağır darbe yiyen otomotivcilere can simidi olarak birbiri ardına destek açıklarken, Türkiye'de ise hâlâ beklentiden öteye gidilemedi. Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Cemil Çiçek'in yapılan çalışmanın halen yürürlükte olan "hurda teşviği" uygulamasının yeniden verimli hale getirilmesi yönünde olduğunu açıklaması sektörün umudunu kırdı.
Türk otomotiv sektörü yetkilileri, açıklamaların 30 yaş üzerindeki kamyon, otobüs gibi ağır taşıtlara yönelik önceki mevzuatın düzeltilmesi yönünde olduğunu ve bu şekilde pazarın canlandırmanın mümkün olmayacağını söylüyor. Sektördeki beklenti 20 yaş ve üzeri araçlar için hurda teşviği sağlanması yönünde. Bu sağlandığı takdirde 2009'da 350-380 binler seviyesinde öngörülen toplam satışların yüzde 20-25 artmasını bekliyor.
30 yaş üstü araç kalmadı ki
Krizden en ağır darbeyi alan otomotiv sektörü uzun süredir sektörü canlandıracak önlem paketi açıklanmasını talep ediyor. Talepler iç pazarı hareketlendirici, maliyetleri düşürücü ve istihdamda düşüşü önleyen türde teşvikler verilmesi yönünde. Hükümete iletilen talepler içinde hurda teşviği sektör için büyük bir önem taşıyor. 2003'de yapılan hurda teşviğinin sektörde satışları yüzde 80 artırdığına vurgu yapan otomotivciler, benzer bir teşviğin yine devreye sokulması durumunda satışların en az yüzde 20-25 artacağını belirtiyor. Ancak uygulamanın 30 yaş üzeri kamyon, otobüs gibi ağır taşıtlara yönelik olması durumunda sektörün bir ivme kazandırmayacağı kaydediliyor. Çünkü 30 yaş üstü ticari araç sayısının yok denecek kadar az olduğunu vurgulanıyor.
Şu ana kadar yapılan açıklamaların 30 yaş üzerindeki kamyon, otobüs gibi ağır taşıtlara yönelik önceki mevzuatın düzeltilmesi yönünde olduğunu belirten Honda Genel Müdürü Ümit Karaarslan," Hükümetin ortaya koyacağı yeni uygulamayla 30 yaş üzere ağır vasıtaların birikmiş Motorlu Taşıt Vergisi borçlarının da affedileceği anlaşılmakta. Sistemin esası araçların parktan çıkmasını ve hurda durumdaki bu araçların tümü ile tescil kayıtlarından silinmesini amaçlanıyor. Açıklama bu hali ile, eğer başka aşamaları olmayacaksa bizim önerilerimizde yer alan 'pazarın canlanması' konusu ile ilgisi bulunmuyor" diye konuştu. Karaarslan, Türkiye''de 20 yaş üzerinde 1 milyonun üzerinde otomobil ve hafif ticari araç bulunduđunu bu yaţa hurda indirimi sađlandýđý takdirde satýţlarýn canlanacađýný söyledi.
Her açıklama müşteri kaybettiriyor
BMC Pazarlama Müdür Yardımcısı Tufan Altuğ da yapýlan açýklamanın hiçbir değişiklik içermediđini vurgulayarak, "Bu teşvikten hükümet 50 bin aracın yararlanmasını öngörürken yalnızca bin aracın yararlandığını öđrendik. Biz hükümetten hurdaya ayrýlacak araçlarýn 16 yaţ ve üzeri olmasýný önerip, aracýný hurdaya ayýracaklarýn yeni araç almasý durumunda da ek teţvik verilmesini istemiţtik. Ancak bunlarýn hiçbirisi gerçekleţmediđi gibi tüketici de beklentiye sokuluyor. Zaten 30 yaţ üzeri araçlar yürüyecek durumda olmadýklarý için bu teţvik verimli olarak uygulanamýyor" dedi.
Hyundai Assan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar ise beklenti yaratan açıklamaların sektöre zarar verdiđini kaydederek "Aracını sipariş vermiş veya alým aţamasýndaki bir müţteri bu açýklamalardan sonra ya alýmdan vazgeçiyor ya da erteliyor. Hükümet, ne yapacaksa bir anda açýklamalý. Veya IMF'ye taahhüdün var yapmayacađým demeli. Aksi takdirde beklenti zaten satýţlarý dipte olan sektörü daha da derinden yaralayacak" diyor.
Hurda simsarları ortaya çıktı
Ýveco Türkiye Genel Müdür Yardýmcýsý Tansu Giz, baţta Almanya olmak üzere otomobilde hurda teţviđi uygulamasýnýn birçok Avrupa ülkesinde geçen aylarda devreye girdiđini ve baţarý sonuçlar alýndýđýný belirtti. Giz, "Açýklanan ve yapýlmasý beklenen hurda teţviđinin ađýr vasýtalara yönelik olduđunu sanýyoruz. Bu açýklamalarla kafalar karýţtýkça karýţýyor. Bu paketin nasýl bir sonuç vereceđini öngörmek için tam olarak neler içerdiđini görmemiz lazým. Ayrýca 30 yaţ üzeri ađýr ticari araç zaten piyasada yok denecek kadar az. Eđer bu otomobilde yapýlacakta yaţ sýnýrý daha aza indirilmeli" dedi.
Almanya ve Fransa'dateşvik satışları artırdı
Avrupa otomotivinin kalbinin attığı yerler olan Almanya ve Fransa'da açıklanan ve uygulamaya geçen teşvik planları satışların artmasına ve tüketici ilgisinin canlanmasına yol açtı. Almanya'nın 14 Ocak'tan itibaren geçerli olmak üzere en az dokuz yıllık otomobillerinin yerine yeni ya da yeniye yakın araba alacaklara 2 bin 500 euro vereceğini açıklaması ile halk galerilere hücum etti. Benzer bir plan Fransa'da 2008 Aralık ayı başında yürürlüğe konmuş, en az 10 yıllık arabalarını yeni ve karbondioksit salımı kilometre başına 160 gramdan az olanlar ile değiştirenlere 1000'er euro vaat etmişti. Bunun ardından 2008 Aralık ayında otomobil ve kamyonet satışları önceki aya göre 5 bin adet arttı. Fransız hükümeti araç başına 1000 euro teşvikle otomobil ve kamyonet satışlarının 2009'da 100 bin adet artmasını hedefliyor.