15 HAZİRAN SONRASINI OTOMOTİVCİLER DE MERAK EDİYOR

15 Haziran'da ÖTV indirimi bitiyor. Otomotiv sektörü ise hükümetin alacağı önlemi merakla bekliyor. İstekleri ise hurda indiriminin başlaması. Hem de 15 Haziran gelmeden uygulamaya girmesi.

Son günlerde otomotiv sektörü yeni bir gündemi tartışıyor. Kriz sonrası dünya otomotiv pazarı yeniden şekillenecek, Türkiye de mutlaka bu pazarda kendine yer edinmeli. Bence de Türk otomotiv sektörünün geleceği adına bu konu ciddi boyutlarda tartışılmalı.

Ama bu tartışmadan önce ben, sektörün bugününü ve yarınını asıl merak ediyorum. Yarını derken de öyle çok uzun bir süreyi kastetmiyorum. 15 Haziran sonrasını...

Çünkü ekonomik kriz bitmiş değil. Ve şu bir gerçek ki, krizden en büyük yarayı da otomotiv pazarı aldı.

Bilmiyorum ne kadar farkındasınız ama bir süredir otomotiv sektöründe sessizlik hâkim. Hani ne oldu, ÖTV indirim furyası? Sabun köpüğü gibi bir anda söndü, gitti.
Süreci hatırlayalım. Daha iki ay öncesine kadar otomotivciler kelimenin tam anlamıyla kan ağlıyorlardı. Her cepheden ayrı feryat yükseliyordu. Hükümeti, karar almakta gecikmekle suçluyorlardı. Fabrikalar üretimlerini neredeyse durdurmuş, işçileri çıkarmaya başlamışlardı.

ÖTV indirim kararı ile vatandaş gaza geldi ve bayilere hücum etti. Bu furya topu topu bir ay sürdü. Bayilerde araç kalmadı, vatandaşın da hevesi söndü.
Bakıyorsunuz şimdi otomotivciler de tüketiciler de ÖTV indirimini artık konuşmaz oldu. Neydi... Her şey bir ay için miydi yani.

Stoklar ne kadar eridi

Merak ettim. Önce rakamlara baktım. Ocak ayının sonunda otomotiv firmalarının elindeki stok 151 binmiş, ÖTV indirimi ile birlikte, nisan ayının başında stok 101 bine düşmüş.

Yaklaşık bir aydan daha kısa bir sürede 50 bin araç satılmış ki, yıllık 600-650 bin satışı olan bir sektör için bu bir rekor denebilir.

Buraya kadar her şey normal. Merak ettiğim ise bundan sonrası. Yani, ÖTV indiriminin bittiği 15 Haziran sonrası.

Daha açık bir anlatımla... Üretimi durduran, işçi çıkartan sektör bu indirimle belki biraz canlandı ama endişem, 15 Haziran sonrasında yine eskiye dönüşün yaşanması. Hatta daha da kötü olması.

Rakamlara baktıktan sonra otomotivcilerle de konuştum. Krizle birlikte pazarın yüzde 59 daraldığını söylüyorlar. Bu şekilde daralmış bir pazarın sadece ÖTV indirimi ile hareketlenmesinin mümkün olmadığını belirtip, kriz öncesi üç vardiya çalışan tesislerin krizle önce 1.5 vardiyaya düştüğünü, indirim kararı ile birlikte 2 vardiyalarla idare edilir hale geldiğini vurguluyorlar.

Otomotivcilere, 15 Haziran sonrası neler olabileceğini sorduğumda ise ilginç bir cevap aldım: "Biz de merak ediyoruz."

Hurda indirimi çıkar mı

Çünkü otomotiv sektörünün canlanabilmesi için, acil önlemleri kapsayan bir paket gerekiyor. Mesela, iç piyasanın hareketlenebilmesi için gerekli önlemler. Bir diğeri likidite sorununu çözecek önlemler. Ve bu sektörde çalışanların devamlılığını sağlayacak önlemler gibi...

ÖTV indirimi ise bu önlemlerin sadece bir tanesi ve geçici. Önemli olan ise devamlılığı sağlayabilmek.

Otomotivciler, hurda indirimi ile ilgili talepleri olduğunu ve bunun ÖTV indiriminden daha etkin olacağını söylüyorlar. Hatta bu uygulamanın 15 Haziran'dan önce uygulamaya girmesi gerektiğinin de altını çiziyorlar. Gerekiyor, çünkü otomotiv firmaları önünü görüp, üretime geçebilsinler ve tüketici de yarın istediği aracı gidip bayiden alabilsin. Otomotivciler, hurda indiriminde geç kalınması halinde bugünkü duruma düşüleceğine yani, bir süre sonra kişilerin istediği aracı alamayacağına değiniyorlar.

Ocak ayına geri döneriz

Sektör temsilcilerinin önemle üzerinde durduğu bir konu da likidite sorunu. Özellikle de ihracattaki tıkanıklığı aşmada likidite sorununun önemli olduğunu belirten otomotivciler, "Bugün borçlanma faizi tek haneli rakamlara düştü. Ama kredi kullanmak istediğimizde ya bulamıyoruz ya da yüksek faizler önümüze çıkartıyorlar. Dolayısıyla burada ciddi bir sıkıntımız var" diyorlar.

Peki, ya hükümet hiçbir önlem almazsa. Bunu sormamın elbette bir nedeni var. Çünkü hükümet kanadında da son dönemde şöyle bir kanı hâkim: Destek istediler, ÖTV indirimini çıkarttık. Bayilere giden tüketici otomotiv bulamadı, indirim beklenen neticeyi vermedi.

Otomotivcilerin ise hükümetin 15 Haziran sonrasına yönelik önlem almaması halindeki öngörüleri çok net: Hiçbir önlem alınmazsa ocak ayındaki pozisyona geri döneriz.

Sizin anlayacağınız 15 Haziran sonrası her kesim için belirsiz. Evet, ekonomi yönetimi hurda indirimine sıcak bakıyor ama zamanlaması hakkında bir netlik yok. Hatta bir adım daha ileri gideyim: Yeni kabine sonrası hurda indirimi gündemde kalır mı, o bile bana göre şüpheli.