4 yılda 15 yeni marka

Bugün Türkiye, dünyada otomotiv alanında çok önemli bir rekoru elinde bulunduruyor. Öyle üretim, satış veya ihracat alanlarındaki rekorlardan bahsetmiyorum. Türkiye bugüne bugün marka ve model sayısında dünya rekortmeni. Evet, yanlış duymadınız. Neredeyse dünyada satılan tüm marka ve modeller Türkiye’de satılıyor.

Geçtiğimiz hafta, Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) hazırladığı detaylı marka satış raporlarını inceledim. Önüme sektörün rekor kırdığı 2004 yılı sonuna ait raporla, bu yılın Haziran ayı sonu itibariyle yayınlanan raporu koydum. Son 4-5 yılda marka ve model sayısında önemli bir artış olduğunu biliyordum, ama bu kadarını inanın ben bile tahmin etmemiştim. Özellikle, otomobil satışlarının tarihi rekor kırdığı 2004 yılında, Türkiye’de faaliyet gösteren marka sayısı 39’muş. Bu 39 marka 2004 yılında Türkiye’de binek ve hafif ticari olmak üzere toplam 323 farklı modeli Türk tüketicisinin beğenisine sunmuş.

16 YENİ MARKA

2008 yılı Haziran sonu itibariyle gelinen nokta ise gerçekten inanılmaz. Marka sayısı 39’dan 55’e yükselmiş. Çinliden Hintliye, İranlıdan Koreliye kadar tam 16 yeni marka Türkiye’ye giriş yapmış. Bu markalardan 12’si ilk kez Türkiye pazarına giriş yaparken 4’ü ise daha önce ticari araç satışı yapan, ama son dönemde hafif ticari modelleri piyasaya sunan markalardan oluşuyor. 2004 yılında bu yana Türkiye’de faaliyete geçen markalar arasında İngiliz Bentley, İtalyan Bugatti, Çinli Chery, Amerikan Dodge, Rus GAZ, İtalyan Lancia, İranlı Samand, İtalyan Lamborghini, Hintli Mahindra, Malezyalı Proton (yeniden girdi), Koreli Ssangyong yer alıyor.

Yani son 4 yılda enflasyon bile tek haneli rakamlarda dolaşırken, marka sayısında yüzde 41’lik bir artış yaşanmış. Aynı dönemde marka sayısında yaşanan artış kadar olmasa da model sayısında da belirgin bir yükseliş var. 2004 yılı sonunda Türkiye’de 323 farklı model satılırken bugün geldiğimiz noktada bu sayı 400’e yükselmiş. Yani marka sayısı yüzde 41 artarken, model sayısı ise son 4.5 yılda tam yüzde 25 artmış.

YIL SONUNDA ARTACAK

Kuşkusuz daha 2008’in ilk yarısındayız. Yıl sonunda marka ve model sayısı daha da artacak. Çünkü daha şimdiden yepyeni markalar Türkiye’de faaliyete geçeceklerini açıkladı. Bunlar arasında Çinli Geely, Great Wall, DFM, Hafei yer alıyor. Türkiye’de distribütörlerini seçen bu markalar bu yıl içinde faaliyete geçmeye hazırlanıyor. Yani yıl sonunda marka sayısı 60’a model sayısı ise 400’ün üzerine çıkacak.

Açıkçası her ülkede kaç markanın kaç modeli olduğuna ilişkin toplu bir veri yok. Her ülke kendi resmi kuruluşları aracılığıyla bunları açıklıyor. Ama uzmanlar ve otomotiv yetkilileri, Türkiye’nin bu alanda önemli bir rekora sahip olduğunu belirtiyor. Gerçekten de bugün Amerika’ya özel bazı marka ve modeller ile Çin’de henüz yurtdışına açılmayan markaların dışında tüm marka ve modeller Türkiye’de satılıyor veya satışa çıkacak. Bu durum, üretim ve ihracatta son yıllarda rekor kırarak dünyada söz sahibi olmaya başlayan Türkiye’ye duyulan güvenin de bir göstergesi. 70 milyon nüfuslu Türkiye’de bugün 1000 kişiye düşen otomobil sayısı dünya ortalamasının çok altında. Bu da kuşkusuz gelecek için bir potansiyel yaratıyor. Bu potansiyel sonucunda da tüm markalar Türkiye’de yer almak için adeta birbirleriyle yarışıyor. Önümüzdeki yıllarda Cadillac, Corvete ve Infinity gibi markaların da Türkiye’ye girmek istediklerini belirtmem de fayda var.

KAMPANYALAR SÜREKLİ DEVREDE

Sonuçta, marka ve model sayısı artıkça Türkiye’de rekabet kızışıyor. Toplam satışlar son 4 yılda 600 binli seviyeleri aşamadığı için böyle bir pazarda rekabetin daha da kuvvetleneceği aşikar. Çünkü yeni bir pazar oluşmadığı için mevcut pazardan pay kapmanız gerekiyor. Türkiye’ye girip büyük yatırımlar yapan markalar da bunun için büyük mücadele veriyor. Bu da her ne kadar model bolluğundan seçim yapmakta zorlansalar da tüketicilerin lehine gelişen bir durum. Çünkü geçmişte yılın belirli dönemlerinde yapılan kampanyalar, marka ve model sayısının artmasıyla birlikte neredeyse her ay yapılır hale geldi. Umarım marka ve model sayısına paralel toplam pazarda önümüzdeki yıllarda benzer bir büyüme gösterir.

Model sayısında Audi ve Mercedes en önde

Türkiye’de model ve sınıf sayılarına baktığımızda en fazla binek modeli bulanan markalar arasında Audi ve Mercedes yer alıyor. Bu iki premium markanın Türkiye’de 17 farklı modeli satışta. Tabi bu sayıyı hafif ticarileri çıkartıp, modellerin yer aldığı sınıfları dikkate aldım. Yani Audi’nin C sınıfında yer alan modeli A3’ü bir model, Coupe sınıfında yer alan versiyonunu ise ayrı bir model olarak hesapladım. Sıralamada, Audi ve Mercedes’i 15 modelle Renault takip ederken, Opel’in 14, Nissan’ın ise 13 modeli yer alıyor. Volkswagen ve Peugeot’nun 12 modelle yer aldığı sıralamada, Ford, Huyndai, Toyota ve Kia’nın ise 11 modeli bulunuyor.