Akaryakıtta zamlar sürüyor
Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları her gün yeni bir rekor kırıyor. Buna paralel olarak yükselen akaryakıt fiyatları, sürücüleri yeni arayışlara yöneltti.
Özel araç sahipleri, yakıt faturasını küçültmek için hayat tarzını değiştiriyor. Ankaralı eczacı Hasan Demircan, benzindeki fahiş artıştan dolayı arabasını kullanmaktan vazgeçmiş. Evine 2,5 kilometre mesafedeki işyerine yürüyerek gidip gelen Demircan, bu sayede 5 kilo vermiş. Durumunu, esprili bir şekilde, "Hem tasarruf yapıyorum, hem de sağlığıma kavuştum." sözleriyle dile getiriyor. LPG'li aracının deposunu 50 yeni liraya doldururken zamlardan sonra 70 yeni liraya dolduran öğretmen Yusuf Erzincanlı ise işine aracıyla değil metro ve otobüsle gidip-gelmeyi tercih ediyor. Bazı araç sahipleri de benzine göre daha ucuz olan motorin ve LPG'li araçlara yöneliyor. Ancak, uzmanlar motorin fiyatlarının benzini geçeceğini, LPG'nin de petrol türevi olduğu için zamlanacağını belirterek sürücülerin daha kalıcı çözümlere yönelmesini tavsiye ediyor.
Son yıllarda petrol fiyatları hızlı bir şekilde yükselişe geçti. İlk zamanlar, savaş, afet, terör, arz-talep dengesizliğine bağlanan artışlarda son dönemde spekülatörler baş rolü oynuyor. 2000'li yıllarda 20-30 dolar civarında olan varil fiyatı bugün 145 doları aştı. Bütün tahminleri boşa çıkaran yükselişin devam edeceği, uzmanların ortak görüşü. Enerji uzmanlarına göre, artan petrol zamlarından korunmak mümkün değilse de etkilerini azaltma mümkün. Bu tedbirlerin başında, devletin vergileri bir süreliğine düşürmesi geliyor. Çünkü, Türkiye, akaryakıttan en fazla vergi alan ülkelerin başında geliyor. Bir diğer tedbir de rafineri ve dağıtım şirketlerinin kârlarını azaltması. Fiyattaki artış karşısında zor durumda kalan tüketiciler de kendilerince bazı tedbirler alma yoluna gidiyor. Akla gelen ilk tedbir ise motorin ve LPG'li araçların tercih edilmesi. Hatta, motorinli araçlarını bile LPG'ye dönüştürenler var. Ancak uzmanlar bu uygulamanın uzun vadede çözüm olmayacağı görüşünde. Petrol fiyatlarını yorumlayan uluslararası bir kaynak, motorinin yakında benzin fiyatını geçeceği uyarısında bulunuyor. Ayrıca petrol türevi olması sebebiyle yakında LPG'nin de fiyatı artacak.
Petrol fiyatlarındaki artış, tüketici davranışlarını da etkiliyor. Bir-iki yıl öncesine kadar 50 YTL'ye dolan bir otomobilin deposunu doldurmak için bugün 150 YTL bile yetmiyor. Akaryakıt bayilerinin üye olduğu Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası (PÜİS) Başkanı Muhsin Alkan, "Son zamanlarda istasyonlarda depo dolduran müşteriyi görmek zor." diyor. Sürücülerin 5-10 litre gibi düşük miktarda yakıt aldığını ifade eden Alkan, "Müşteriler her gün fiyat artışını görünce bize 'Niye zam yapıyorsunuz?' diye kızıyor. Oysa ham petrol fiyatları artıyor, benzin de artıyor. Bizde vergiler çok yüksek, bir litre akaryakıtın yaklaşık yüzde 60'ı vergi. Maliye, vergiyi biraz indirse araç sahipleri az da olsa rahat nefes alacak. En azından bu zor dönemde vergiler düşürülerek araç sahiplerine nefes aldırılmalı." diyor.
