Kampanyalar devreye girdi

Hem Cumhurbaşkanlığı hem de genel seçimlerin yarattığı belirsizlikle yılın ilk yarısında yüzde 30 küçülen otomotiv pazarı, yıl boyunca esen kampanya rüzgarının etkisiyle Aralık ayına sadece yüzde 10’luk bir daralmayla girdi. 10 bin YTL’yi bulan indirimlerden uygun kredi koşullarına, tek taş yüzükten 5 yıldızlı tatil imkanına kadar tüketicilere sunulan birbirinden cazip kampanyalar sayesinde otomotiv sektörü 2006 yılını pek aramadı.

TÜRK otomotiv sektörü, iki seçimli 2007 yılında rekor sayıda kampanyaya imza attı. Hem Cumhurbaşkanlığı hem de genel seçimlerin yapıldığı 2007, ertelenen tüketici talebi nedeniyle otomotivde kampanyaların yılı olunca, pazarda daralma sadece yüzde 10 ile sınırlı kaldı. Otomobil satışları 2007 yılına yüzde 20 oranındaki sert düşüşle başlaması, firmaların şubat ayı gibi çok erken bir tarihte kampanyaları devreye sokmasına neden oldu. Çünkü döviz kurlarındaki dalgalanmanın yanı sıra faizlerdeki yükselişin damgasını vurduğu 2006 yılına rağmen 2007 beklentileri pek de kötümser değildi.

Otomotiv sektörü açısından ne parlak ne de kötü bir yıl olan 2006’da toplam pazar yüzde 13.9’luk düşüşle 617 bin 852 adede gerilerken, satışlar binek otomobilde yüzde 14.9, hafif ticari araçta ise yüzde 12.2 oranında azalmıştı. Beklentilerin arttığı aralık ayı satışları da yüzde 26.6 gerileyince, toplam pazar 2005’in yaklaşık 100 bin adet altında gerçekleşmişti. Ancak düşen satışlara rağmen 2006 yılı, 2004 ve 2005’ten sonra otomotiv sektörünün en iyi üçüncü yılı olurken, iki seçimli 2007’de ise pazarın maksimum yüzde 10’lar seviyesinde gerileyeceği tahmin ediliyordu.

Yılın ilk ayında ise beklentilerin iyimser olduğu ortaya çıktı. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, Ocak ayında binek otomobil ve hafif ticari araç satışları toplamda 23 bin 117 adet olarak gerçekleşti. Toplam pazar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17.2 daraldı. Hafif ticari araç satışları yüzde 13’lük düşüşle 9 bin 931 adet oldu. Binek otomobil satışlarındaki düşüş ise çok daha sertti. Geçen yıl Ocak ayında 16 bin 506 adet binek otomobil satılırken, bu yıl 13 bin 186 adet satış gerçekleşti. Böylece, binek otomobil pazarı yüzde 20.1 oranında gerilemesi karşısında harekete geçen otomotiv firmaları da satışlarını artırabilmek için ’kampanya rüzgarı’nı estirmeye başladı.

DÜŞÜŞ DEVAM ETTİ

Otomotiv firmaları satışlarını 2006 yılının büyük bir farkla altında tamamlamamak için harekete geçmesine geçmişti; ancak Türkiye’nin gündemine Cumhurbaşkanlığı seçimi oturdu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın mı yoksa başka birinin mi Cumhurbaşkanı adayı olacağı tartışmaları arasında ortaya çıkan siyasi belirsiz ortamı tüketici açısından talebin ertelenmesine yol açtı. Abdullah Gül’ün adaylığı açıklandıktan sonra yaşanan Genelkurmay tarfından yapılan muhtıra şeklindeki açıklama, Anayasa Mahkemesi’nin 367 şartını ortaya koyması, hükümetin erken genel seçim ve Cumhurbaşkanı’nı halkın seçmesi için referanduma gitme kararları alması şeklinde özetlenebilecek gelişmeler sonucunda ortaya çıkan belirsizlik ekonomiyi de olumsuz etkiledi. Bu durumdan etkilenen sektörlerin başında ise yine otomotiv geliyordu.

İşte böyle ortamda yılın ilk yarısını kapatan otomotiv sektörü, 2006 yılını mumla arar hale geldi. Yapılan kampanyalara pazarda rağmen yılın ilk ayında başlayan daralmanın önüne geçilemedi. Nisan ayındaki binek otomobil satışları 25 bin 204 adetle 40 bin 177 adet aracın satıldığı 2006’nın çok gerisinde kaldı. Aynı şekilde Mayıs ayında da binek otomobil satışları 29 bin adetle 2006’daki 48 bin 521 adeti 2006 yılını arattı. Hafif ticari araç satışları açısından da benzer bir durum vardı. Nisan ayında 17 bin 162 ve mayıs ayında 18 bin 871 adetlik satış rakamları, sırasıyla 24 bin 468 ve 30 bin 115 adetlik 2006 yılının Nisan ve Mayıs satışlarının altında gerçekleşti.

Yılın ilk yarısında binek otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı 233 bin 169 adet olarak gerçekleşti. İlk yarıda toplam pazarın 2006’ya göre yüzde 28.9 oranında daralmasıyla otomotiv sektörü geçen yılı özler hale geldi. ODD verilerine göre, 2007 yılı Ocak-Haziran döneminde binek otomobil satışları geçen yıla göre yüzde 30.5 oranında azalarak 139 bin 131 adete geriledi. Yine aynı dönemde hafif ticari araç satışları ise geçen yıla oranla yüzde 26.5 gerileyerek 94 bin 38 adet olarak gerçekleşti.

Bu tablodan endişe duyan otomotiv firmaları ise Haziran ayı ile birlikte ikinci kampanya rüzgarını estirmek üzere harekete geçti. Böylece yılın ilk 5 ayındaki sert düşüş, Haziran ayında yavaşlama gösterdi. Haziran ayında binek otomobil satışları yüzde 8.7 düşüşle 30 bin 126 adet oldu. Hafif ticari araç satışları da yüzde 15.6 gerileyerek 18 bin 548 adet olarak gerçekleşti. Toplam pazar ise geçen yılın Haziran ayına göre yüzde 11.4 oranındaki düşüşle 48 bin 674 adette kaldı.