Başbakan'a 'Cargill' tazminatı

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Cargill'in Bursa'daki fabrikasının faaliyetinin durdurulmasına ilişkin mahkeme kararlarını uygulamadıkları gerekçesiyle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile dönemin bazı yöneticileri hakkında açılan tazminat davasını reddeden yerel mahkeme kararını bozdu.

Bursa’nın Gemlik ilçesinde tarım arazisi üzerine kurulan Cargill A.Ş.’ye ait nişasta fabrikası hakkındaki yargı kararlarının uygulanmadığını öne süren Bursa Barosu’nun da aralarında bulunduğu 19 kişi ve kuruluş, Erdoğan, eski Bayındırlık ve İskan Bakanı Zeki Ergezen, Bursa Valisi Oğuz Kağan Köksal, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Hikmet Şahin ve Gemlik Belediye Başkanı Mehmet Turgut hakkında tazminat davası açmıştı.

Dava dilekçesinde, her davacı için 5 bin 500 YTL olmak üzere toplam 99 bin YTL’lik manevi tazminat talep edilmişti. Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, ‘davalıların, nişasta fabrikasının kapatılmamasında şahsen sorumlulukları bulunmadığı, bu nedenle tüm davalıların manevi tazminatla sorumlu tutulamayacakları’ gerekçesiyle davayı reddetmişti. Kararın temyiz edilmesi üzerine dosyayı görüşen Yargıtay 4. Hukuk Dairesi ise, yerel mahkemenin bu kararını bozmuştu.

Kapanması gerekirdi
Daide kararında, tamamen izinsiz ve ruhsatsız hale gelmiş fabrikanın faaliyetlerine son verilmesi gerektiğine ve sadece fabrikaya iptal kararlarına uyması yönünde şekli bir uyarı yapılmakla yetinildiğine dikkat çekmişti. Fabrikanın bizzat Başbakan tarafından imzalanmış yazı ile işletilmesine devam edildiği vurgulanan kararda şöyle denildi:

“İptal kararlarının kesinleşmesinden sonraki aşamada yazılı bildirime rağmen iptal kararlarının uygulanması yönünde bir işlem yapılmadığı gibi söz konusu yazıdaki görüş doğrultusunda fabrikanın faaliyetine imkan verecek yeni idari ve yasal düzenleme arayışı içine girdiği anlaşılmaktadır. Kararda, böylece davalılar Erdoğan, Ergezen ve Turgut, yetki ve görev itibariyle idari mahkemesi kararlarını uygulama imkanına sahip iken, bunun gereğini yerine getirmemişlerdir. Bu nedenle yargı kararlarının uygulanmamasından doğan zararlardan şahsen sorumludurlar.”

Daire ayrıca davacıların medeni hakları kapsamındaki değerlerine zarar verildiğinin kabul edilmesi gerektiğini vurgulayarak, kendilerine uygun miktarda manevi tazminat verilmesi gereğine işaret etti. Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, tazminat davasının reddi yolundaki ilk kararında direnince, dosya Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na geldi. Kurul da mahkemenin direnme kararını, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin gerekçeleri doğrultusunda oy çokluğu ile bozdu. Karar sonrasında yerel mahkeme davayı göndemine almak zorunda kalacak.