İstanbul polisi alarmda

İstanbul polisi, pirinç ve altın yaldızlı maketleri bulmak için alarma geçti

İstanbul polisi 1914’te yıkılan Ayastefanos Rus Anıtı’nın pirinç ve altın yaldızlı maketlerini bulmak için alarma geçti. Tüm birimlere gönderilen bir yazı ile maketin Emniyet’in demirbaşları arasında olduğu belirtilirken bütün demirbaş listelerinin tek tek incelenmesi emredildi.

İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde maket alarmı verildi. 1914 yılında yıkılan Ayestefanos Rus Anıtı’nın pirinç ve altın yaldızlı maketlerinin emniyet demirbaşları arasında olduğu belirtilirken maketlerin bir an önce bulunması için tüm birimler harekete geçirildi. Olay polise gelen bir e-mail ile ortaya çıktı. 1877-1878 yılları arasındaki Osmanlı Rus Savaşı’nda ölen Rus askerleri anısına eski Kalkiritya Köyü’nde (Şenlikköy) Ayastefanos Rus Abidesi yapıldı. 1894 yılında dikilen bu anıt 1914 yılında Osmanlı Devleti tarafından yıkıldı. Yıkımdan önce anıtın çanları indirilip askeri müzeye gönderildi. Binadaki eşyalar ise zamanın emniyet müdürlüğüne teslim edildi.

Demirbaş kayıtları mercek altında

Bu eşyaların arasında en önemlileri ise anıtın pirinç ve altın yaldızlı maketlerinin olduğu ifade edildi. Bu ihbar üzerine polis hemen harekete geçti. Paha biçilemeyen bu maketlerin bulunması tüm birimlere talimat verildi. İstanbul’daki tüm ilçe ve şube müdürlüklerine demirbaş kayıtlarının incelenmesi emri verildi. Bu kayıtların geçmişe dönük de incelenmesi ve sonuçların en kısa sürede bildirilmesi talimatı verildi. Şimdi Emniyet’in tüm birimleri kayıp olan altın ve pirinçten maketleri aramak için harekete geçti. Tüm demirbaş listeleri tek tek kontrol ediliyor.

Anıt neden yapıldı?

1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı bitip Ruslar Yeşilköy’ü terk ettikten çok sonra, 1894’te, Osmanlı’yı bir başka yaptırıma sürükleyip savaşta ölen Rus askerleri için bir anıt yapılmasını istediler. Osmanlı İmparatorluğu, bunun üzerine Florya sırtlarında, Şenlikköy mevkiinde 1894 yılında bir anıt yaptırdı. Yapının çan kulesi Ruslara özgü soğan kubbesi şeklinde yapılırken, anıtın içinde ve dışında yer alan muazzam duvar tablolarını yapmak üzere Çar’ın kendi ressamları İstanbul’a gelip Pera’da Rus Sarayı’nda 6 ay çalıştı. 1. Dünya Savaşı başlayıp Rusya’ya savaş açıldığında bu yapıt 14 Kasım 1914’te yıkıldı. Yazılı kaynaklardan son derece görkemli bir yapı olduğu, binanın iç yüzünde savaşta ölen askerlerin adlarının işlendiği nişlerin sıralandığı, kemiklerin mahzenlere doldurulup korunduğu anlaşılıyor. Ayrıca Türk sinemasının çekilen ilk filmi, Osmanlı’nın 93 Harbi’nde Ruslara karşı yenilgisinin acı bir hatırası olan Ayastefanos’daki (Yeşilköy) Rus Abidesi’nin yıkılışını belgeleyen film oldu.