Kumluca Genel Bilgi

Olympos Deliktaş Mevkii

Kumluca ilçesi, Batı Akdeniz bölümünün, Antalya Körfezi’nin batı kısmındaki Teke Yarımadası diye adlandırılan Antalya Körfezi ile Fethiye Körfezi hizasında Akdeniz’e doğru uzanan uzantı üzerinde bulunan İlçenin güneyinde Akdeniz, batısında Finike ilçesi, batı ve kuzeybatı yönünde Elmalı ilçesi ile çevrilidir.

İlçe merkezinin bulunduğu zemin, Alakır Çayı ile Gavur Deresi’nin dağlardan sürükleyip getirdiği alivyonlu bir ovadır. Yer yer çakıl, kum ve toprak katmanlarından oluşmuş olan bu ovanın oluşumu yenidir. Dağ köylerinde ise eğimli ve hafif taşlı, fakat genellikle verimli bir toprak yapısı vardır. İlçe üç tarafı dağlarla çevrili, denizden kuzeye doğru uzanarak Tatlık mevkiinde son bulan verimli bir ova üzerinde yer almaktadır. Bu ovanın doğuya doğru uzantısı üzerinde Mavikent Beldesi bulunmaktadır. Ova üzerinde Mavikent’den başka altı köy daha vardır. İlçenin kuzeyindeki dağlar gittikçe yükselerek Beydağlan’na kadar uzanan engebeli bir arazi oluşturmuştur. En önemli dağları; doğuda Musa Dağları, Çatal Tepeler, Baldıranlı ve Eren Dağı, kuzeyde Çömlekçi Dağı, Paz Dağı ve Teke Dağı’dır.

Akalissus kaya mezarları

Finike ile Kumluca ilçesinin sınırlarını teşkil eden Alakır Çayı, Beydağları’nın eteğindeki kaynaklardan beslenmektedir. Bu çayın yukarılarında alabalık, denize yakın yerlerinde tatlı su kefali yetişir. Cayın 20 km kadar yukarısında bir baraj kurulmuştur ve Kumluca ovası bu barajın suyuyla sulanmaktadır. Salur Köyü’ndeki Akdağ’ın altından kaynayıp gelen Göksu ise Kumluca’nın ikinci akarsuyudur.

Antalya’ya 90 km uzaklıktadır. İlçenin yüzölçümü 1253 km2, 2000 Yılı genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 61.370'tir.

İlçenin ekonomisi narenciye üretimi ve turfanda sebzeye dayalıdır. Eskiden karpuzları ile ün kazanmış olan Kumluca ’da bugün çağın gereklerine uyularak, cam ve plastik seralarda turfanda sebzecilik yapılmakta ve Türkiye’nin sebze ve narenciye ihtiyacının önemli bir kısmı buradan karşılanmaktadır. Ayrıca Kumluca'da sahil boyunca plajlar, konaklama tesisleri ve koylara sahiptir. Kumluca’nın 27 km. kuzeyinde yeralan Altınkaya yaylası, Alabalık üretme çiftliği, Sedir Ormanları ve bol suları olan güzel bir yayladır.

Gagae antik kent kalıntısı

Kumluca adının nereden geldiği ile ilgili yörede bir söylenti bulunmaktadır.

Bu söylentiye göre; bugünkü ilçe merkezinde hiç yerleşme yokken, Sarıkavak ’tan bir köylü Gavur Deresi'nin batı kıyısında kumluk ve fundalık bir arazi olan şimdiki şehir merkezinin bulunduğu yere karpuz ekmiş.Kumsal ve verimli arazide karpuzlar oldukça iri olmuş.Yetişen karpuzları yetiştiren köylü, bunları köylere götürüp satarken, köylüler bu karpuzları nerede yetiştirdiğini sormuşlar. O da "derenin kıyısındaki kumluca yerde" diye cevap vermiş. Bu köylünün meşhur karpuzlarının methi, karpuzların yetiştiği yerin adının zamanla "Kumluca" olmasına neden olmuştur.

Kumluca’nın tarihinin çok yeni olmasına rağmen, çevresinde çok eski ve köklü bir medeniyetin oluştuğu hala ayakta olan şehir kalıntılarından anlaşılmaktadır. İlçe sınırları içinde Lykialılardan kalma eserler bulunmaktadır. Sonradan Romalıların bölgeyi ele geçirmesi ile aynı şehir kalıntıları içinde Roma geç devir eserleri de yer almaktadir. Antalya bölgesi Anadolu Selçuklular’ı tarafından Şah zamanında alınmıştır. Ancak Kumluca’da Selçuklu kalıntısı bulunamamıştır.

İdebessos antik kenti Kaya Mezarları

Kumluca'da ilk yerleşim ilçenin merkezinin 5 km kadar doğusunda, tepelerin eteklerinde San Kavak adıyla 1830 yıllarında kurulmuştur. Elmalı’dan ayrılan Finike ile Antalya’ya bağlı Iğdırmağardıç bucağı Kumluca ve Kemer diye ikiye ayrılarak, Kemer Antalya’ya, Kumluca’da Finike’ye bağlanmıştır. Bu sırada Sarıkavak, Iğdırmağardıç bucağının bir köyüdür. Bu günkü Kuzca Köyü ise o zaman ayrı bir bucak idi. 1924 yılında Kuzca Bucağının merkezi Gödene’ye (Altınyaka) alınmış ve zamanla göçebe halkın yerleşerek kalabalık bir merkez haline getirdiği bugünkü ilçe merkezinin bulunduğu yerde Kumluca Bucağı kurulmuştur. Kumluca Bucağı sonraları daha da büyümüş, 1958’de Finike’den ayrılarak ilçe olmuştur.

Korydalla,Rhadiopolis (Şeyhköy), İdebessios (Kozağacı), Akalissus, Kormos, Melanippe,Gagae ve Olympos gibi Antik kentler Kumluca ilçesi sınırlarında yer almaktadır.
 

Kenthaber Kültür Kurulu