Gölhisar Genel Bilgi

Gölhisar Genel Görünüm

Akdeniz Bölgesi'nde, Burdur İli'ne bağlı bir ilçe olan Gölhisar, kuzeydoğusunda Tefenni ilçesi, doğusunda Çavdır ilçesi, güneyinde Dirmil ilçesi, batısında Çameli ilçesi ve kuzey batısında Acıpayam ilçesi ile çevrilidir. Batı Torosların eteklerinde Dalaman Çayı Su Toplama Havzasında kurulmuş, Burdur ilinin ikinci büyük ilçesidir. Burdur İli'nin güneybatısında yer alan ilçe, orta kesiminde geniş bir çukurluk ile bunu kuşatan alçak dağlardan oluşur. İlçe topraklarının doğusunu Akdağların kuzey uzantıları, güneyini Boncuk, batısını da Güre dağları engebelendirir.

Ortalama yüksekliği 1000 m. olan Gölhisar çukurluğu önemli bir su toplama havzası ve verimli bir tarım alanıdır.Bu çukurluğun güneydoğusunda kalan Gölhisar Gölünün en derin yeri 10 m.dir. Birçok balık türünün bulunduğu gölün fazla suları, oluşturduğu bataklıkları kurutmak amacıyla, dalaman Çayının kolu olan Çavdır Çayına akıtılır. İlçenin güneydoğusundaki Gölcük Köyünün güneyinde yer alan Gölcük (Yazır) Gölü küçük bir kapalı havzadır. Doğudaki Söğüt Gölünün bir bölümü ilçe sınırları içindedir. Gölün çevresindeki Gölhisar Ovası verimli bir tarım alanıdır. Bu gölün suları da Çavdır Çayına yöneltilmiştir. İlçe topraklarının sularını önce Horzum, sonra da Kelekçi adları ile anılan Dalaman Çayı toplamaktadır.

Gölhisar'dan Genel Bir Görünüm

Denizden yüksekliği 945 m.olup, yüzölçümü 1.011 km2'dir. 2000 Yılı genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 21.287'dir.

İlçenin ekonomisi tarım, ormacılık ve hayvancılığa dayalıdır. Sanayi ürünü olarak yetiştirilen pancar Burdur Şeker Fabrikasına, anason, çörekotu ve rezene işlenmek üzere sanayi bölgelerine gönderilmektedir. Yetiştirilen diğer tarımsal ürünlerse, buğday, arpa, patates, soğan, mısır, haşha ve havuçtur. Az da olsa baklagiller de üretilmekte, elma, armut ve üzüm de yetiştirilmektedir. Düzlüklerde sığır besiciliği, dağlık alanlarda da küçükbaş hayvanlar yetiştirilir. İlçe ekonomisinde orman ürünlerinin de ayrı bir yeri vardır. Bundan kaynaklanan kereste ve mobilya üreten atölyeler bulunmaktadır.

Antik Gölhisar kenti, Gölhisar Gölü'nün batısında aynı ismi taşıyan ovanın kenarında kurulmuştur. Antik Kbyra kenti kalıntıları Horzum Mahallesi'nin kuzeydoğusundadır. Surlarla çevrili olan bu kent İlk Çağda demir madenini çıkarıp işlemesi ile tanınmıştır. Yöredeki Bubon, Balbura ve İnuanda isimli kentlerin birleşmesinden oluşan Tetrapolis'in başkenti de Kbyra idi.

Kbyra

Kbyra'da arkeolojik kazı yapılmadığından bugünkü bilgiler yeterli değildir. Yalnızca Akropol kalıntılarının bir bölümü günümüze ulaşabilmiştir. Akropolde nekropol, tiyatro, aşağı ve yukarı agora ile Odeion bulunmaktadır. Heredotos, Kybyralıların Girit’ten geldiklerini kaydetmiştir. Bu kent Pisidialıların buraya yerleşmesiyle büyümüş, halkı dericilik ve demircilik sanatı yönünden oldukça ileri düzeye ulaşmıştır. Kentteki dericilerin yönetime yaptıkları önemli bir bağıştan ötürü Agoranın giriş kapısı karşısına bunu belirten bir kitabe koymuşlardır. Bu kitabe günümüze kadar aynı yerinde gelmiştir. Bu gün harabelerden kalma demir yığını o devrin demircilik saltanatının ne derece ileri olduğunu göstermektedir. Roma döneminde Kbyra bölgenin yönetim merkezi olmuştur. Kente ait kalıntıların bulunduğu tepelerin eteklerinde çok sayıda yer altı mezarları vardır. Ne yazık ki bu mezarların çoğu defineciler tarafından kaçak olarak kazılmış, mezar ve mezar kapaklarının bir çoğu tahrip edilmiştir. Kbyra kentinin kalıntılarının bulunduğu tepelerin batısında Böğrüdelik adı verilen mevkide bir dağ sırası vardır. Burada 4 köşeli gösterişsiz büyük bina bulunmaktadır. Kitabelerin bir çok yerinde kentin adı yazılıdır. Ayrıca yanında kavisli bir biçimde stadiumu vardır. Bunun yanında bulunan nekropol alanında da çok sayıda lahit görülmektedir.

Bubon

Gölhisar'ın güneybatısındaki Pırnaz (Elmalıyurt) Köyü yakınlarında Bubon antik kenti de bulunmaktadır. Bizans döneminde Piskoposluk merkezi olan bu kentin kalıntıları da günümüze gelmiştir. Bubon Harabeleri Elmalıyurt Köyündedir.

MÖ.II.yüzyılda Roma'ya, daha sonra Bizans'a bağlanan yöreye XI.yüzyılda Türkmen aşiretleri yerleşmiştir. XIV.yüzyılın başlarında Hamitoğulları yöreye hakim olmuş, 1389 yılında da Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğine girmiştir. XIX.yüzyıl sonlarında Konya vilayetinin, Burdur sancağının Tefenni kazasına bağlı bir nahiye merkezi idi. O zamanki ismi de Horzum idi. Gölhisar, 1953'te Armutlu ile birleştirilerek Gölhisar ismi ile Burdur'a bağlı bir ilçe olmuştur. Gölhisar ismi de Gölhisar Gölü'ndeki, küçük bir adada bulunan kale kalıntılarından kaynaklanmaktadır.
 

Kenthaber Kültür Kurulu