Prof. Dr. Miktad Doğanlar, Amanos Dağları’nda kene yiyen böcek bulunduğunu, çekirge ailesinden olan endemik böceğin günde 20 civarında kene yediğini tespit ettiklerini söyledi.

Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Doğanlar, iğnesiyle kan emerken Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığını bulaştıranın da aralarında bulunduğu kene türlerinin ''baş düşmanı'' olan ve Amanos Dağları'nda yaşayan endemik avcı böceğinin beslenme yöntemini görüntüledi.

AMANOS DAĞLARI'NDA YAŞIYOR Prof. Dr. Doğanlar, sadece Amanos Dağları'nda görülebilen, yılda bir kez döl veren ve yaşantısı boyunca 100 civarında yumurta bırakan ''Peygamber Devesi'' takımına giren endemik böcekle ilgili yaklaşık 3 yıldır araştırma yaptıklarını, doğal ortamda gözlemlediklerini, laboratuvarlarda incelediklerini ve bunların günde 20 civarında kene yediğini tespit ettiklerini kaydetti.

Türkiye'nin gündemine giren kene vakalarına çözüm olarak bu avcı böcekten yararlanılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Doğanlar, şöyle devam etti: ''Sadece Amanos Dağları'nda bulunan ''Eremiaphila Dagi Doğanlar'' (Mantodea: Eremiaphilidae) adındaki avcı böcek, dünyada 15-20 türü KKKA'ya neden olan virüsü taşıyan keneleri yiyerek besleniyor.

Amanos Dağları'nda avcı böcekler, taşlık ve etrafında meşe çalıları bulunan alanlar yaşıyorlar. Buraların deniz seviyesinden ortalama yüksekliği bin metreye yakındır. Buralarda domuzlar ve yaban keçilerinin de bulunduğu bilinmektedir. Büyük olasılıkla bu böcekler, kene ile beslenme alışkanlığını domuz ve yaban keçisi kenelerini avlayarak kazanmış olabilirler. Bu böcekleri, laboratuvar ortamında çok çeşitli kenelerle bir araya koyduk. Böcekler, ayrım yapmadan tüm keneleri, ön bacaklarıyla tutarak, ısırıcı ve çiğneyici özelliğe sahip ağızlarıyla parçalayarak yiyorlar.''

Bu böceklerin kesinlikle insan ve diğer memeli hayvanlara bir zararı bulunmadığını vurgulayan Prof. Dr. Doğanlar, ''15-20 türün KKKA hastalığına neden olan virüsü taşıdığı bilinmektedir. Bu durum göz önüne alınırsa bu avcı böcek kene popülasyonu üzerinde etkili bir şekilde baskı oluşturabilecek bir doğal düşman olarak görülebilir'' diye konuştu.

KOORDİNELİ ÇALIŞMA VE BİLİM
Prof. Dr. Mikdat Doğanlar, bu böceğin biyolojisinin, yaşama ortamındaki ekolojik özelliklerin tespit edilmesi gerektiğini belirterek, şunları kaydetti: ''Elde edilen sonuçlara göre, kenenin ve KKKA hastalığının sorun olduğu, Yozgat, Tokat, Çorum, Sivas ve hastalığın yaygın olduğu diğer yörelerde üremelerini sağlayacak şekilde salımları yapılmalıdır. Kene popülasyonunun azaltılması üzerinde kısa sürede etkili olacağını umuyoruz. Öncelikle, Tarım ve Köyişleri, Çevre ve Orman ile Sağlık Bakanlığı yetkilileri, koordineli bir şekilde konuya yönelmelidir. Kaynak sağlanarak araştırmaların hızlandırılmasına katkı sunulmalıdır.'' Doğanlar, ayrıca yararlı avcı böceğin keklik tarafından yendiğini tespit ettiklerini ifade ederek, uygulamalarda bu duruma dikkat edilmesi gerektiğine de dikkati çekti.